Sınıf Öğretmenlerinin İlk Okuma Yazma Öğretimi Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi

Bu araştırmada amaç sınıf öğretmenlerinin ilk okuma yazma öğretimi öz yeterlik algılarını incelemektir. İlişkisel tarama modelinde olan bu araştırma 2016-2017 öğretim yılında Mersin’in Yenişehir, Toroslar, Mezitli ve Akdeniz ilçelerindeki 456 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Veriler “İlkokuma-Yazma Öğretimi Öz Yeterlik Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin ilk okuma yazma öğretimi konusunda kendilerini oldukça yeterli buldukları belirlenmiştir. Araştırmada öğretmenlerin ilk okuma yazma öğretimi öz yeterlik puanlarının yaş, görev yapılan okul türü, birinci sınıfta ders verme sayısı ve kendini bitişik eğik yazıda yeterli görme durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Ancak öğretmenlerin ilk okuma yazma öğretimi öz yeterlik puanlarının araştırmada ele alınan diğer değişkenlere (cinsiyet, mesleki kıdem, mezun olunan fakülte, lisansüstü eğitim alma durumu ve okulun sosyo-ekonomik düzeyi) göre farklılaşmadığı görülmüştür.

An Investigation of the “Literacy Teaching Self-Efficacy” of Primary School Teachers

The purpose of this study is to examine classroom teachers’ self-efficacy perceptions in terms of early literacy teaching. The sample of this descriptive study consisted of 456 classroom teachers working in primary schools in Yenişehir, Toros, Mezitli and Akdeniz districts of Mersin during the 2016-2017 academic year. In the study, “Self-Efficacy Scale for Teaching the basic literacy skills” developed by Özdemir (2015) was used. Results showed that the teachers felt very efficacious about teaching early basic literacy skills. Results indicated significant differences between teachers’ self-efficacy scores for teaching the basic literacy skills and variables such as age, type of school they work in, how many times they instructed first graders, and finding themselves self- efficacious about cursive script. On the other hand, teachers’ self-efficacy scores for teaching the basic lieracy skills did not indicate any differences according to gender, years of experience in profession, faculty of graduation, having a master’s degree, and the school’s socio-economic level.

Keywords:

First reading and writing instruction, classroom teachers literacy teaching, self-efficacy perception,

PDF

___

Altunbaş, S. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin öz yeterliklerinin incelenmesi: Elazığ ili örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp‘nden edinilmiştir (Tez No: 300442).
Aksu, F. (2009). İlköğretim birinci kademe öğretmenlerinin yeterlik algılarının sınıf yönetimi becerilerine ve bazı değişkenlere göre incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No:250342).
Akyol, H. (2015). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi. (14. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
Arrimada, M., Torrance, M., and Gardner, S. (2020). Factors affecting learning to write in first grade. PsyArXiv. February, 7, 1-25. file:///C:/Users/Ayten%20Saban/Downloads/Arrimada_2020_learning-towrite_preprint.pdf
Aslan, E. (2013). The role of teacher efficacy over English language teaching (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No: 311840)
Aybek, B., and Aslan, S. (2014). Birleştirilmiş sınıflarda görev yapan öğretmenlerin ses temelli cümle yönteminin uygulanmasında yaşamış oldukları sorunlara ve çözüm önerilerine yönelik görüşlerinin incelenmesi (Nitel bir araştırma). Electronic Turkish Studies, 9(5), 251-263.
Babayiğit, Ö. (2016). İlkokuma yazma öğretiminde oyunla öğretim yöntemi uygulamaları (Yayınlanmamış doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No:438241).
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
Bates, C. C., D'Agostino, J. V., Gambrell, L., and Xu, M. (2016). Reading Recovery: Exploring the effects on first-graders' reading motivation and achievement. Journal of Education for Students Placed at Risk (JESPAR), 21(1), 47-59.
Bektaş, E. (2013). İlkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm yollarının karma yöntem aracılığıyla incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No: 344470).
Brouwers, A., and Tomic, W. (2002). The factorial validity of scores on the teacher interpersonal selfefficacy scale. Educational and Psychological Measurement, 61(3), 433-445.
Bulut, C., and Başbay, A. (2015). Öğretmenlerin çok kültürlü yeterlik algılarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 957-978.
Chen, K. T. (2012). Elementary EFL teachers' computer phobia and computer selfefficacy in Taiwan. Turkish Online Journal of Educational Technology- TOJET, 11(2), 100-107.
Cho, E., Compton, D. L., Gilbert, J. K., Steacy, L. M., Collins, A. A., and Lindström, E. R. (2017). Development of first-graders’ word reading skills: For whom can dynamic assessment tell us more? Journal of Learning Disabilities, 50(1), 95- 112.
Corcoran, S. (2018). The effect of digital tablets' applications on reading achievement of first graders in two private schools. (Unpublished dissertations abstract). Liberty University, Lynchburg, VA https://digitalcommons.liberty.edu/doctoral/1807/
Çelenk, S. (2007). İlk okuma yazma programı ve öğretimi (6. Baskı). Ankara: Maya Akademi.
Çelikkaya, H. (1995). Eğitimin görev ve fonksiyonları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 41-49.
Çıngı, H. (2009). Örneklem kuramı (3. Baskı). Ankara: Bizim Büro Basımevi Yayın Dağ. Tic. Ltd.
Çimen, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No: 204341).
Dedeli, S. (2008). Sınıf öğretmenliği son sınıf öğrencilerinin yapılandırmacı yaklaşıma göre ses temelli cümle yöntemiyle ilkokuma ve yazma öğretimi konusunda yeterlilik düzeylerine ilişkin bir araştırma (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No: 230949).
Demirel, M. (2009). Sınıf öğretmenlerinin ve okul yöneticilerinin karakter eğitimine ilişkin öz-yeterlik inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 36-49.
Dilber, E. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları “İstanbul Kartal İlçesi örneği” (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No: 306562).
Dilmaç, O., and Inanç, C. (2015). Sınıf öğretmenlerinin görsel sanatlar dersine yönelik öz yeterlik düzeyleri (The self-sufficiency levels of classroom teachers about visual arts course). Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 382-400. doi: 10.14686/buefad. v4i2. 1082000254.
Dussault, M. (2006). Teachers’ self-efficacy and organizational citizenship behaviors. Psychological Reports, 98(2), 427-432.
Gençtürk, A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No: 220053).
Gözüküçük, M., and Kıran, H. (2016). Anadili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerine ilkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Aydın Tömer Dil Dergisi, 1(1), 47-64.
Gür, G., Çakıroğlu, J., and Aydın, Y. Ç. (2012). Sınıf, fen ve matematik öğretmenlerinin özyeterliklerini yordayan değişkenlerin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(166), 68-76.
Håland, A., Hoem, T. F., and McTigue, E. M. (2019). Writing in first grade: The quantity and quality of practices in norwegian classrooms. Early Childhood Education Journal, 47(1), 63-74.
Karamustafaoğlu, S., Çağlak, A., and Meşeci, B. (2012). Alternatif ölçme değerlendirme araçlarına ilişkin sınıf öğretmenlerinin öz yeterlilikleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 167-179.
Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kaya, D. (2008). Öğrencilerin okuduğunu anlamalarının çözümleme yöntemi ve ses temelli cümle yöntemine göre karşılaştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No:226356).
Korkut, K., and Babaoğlan, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-281.
Küçük, M., Altun, E., and Paliç, G. (2013). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimi özyeterlik inançlarının incelenmesi: Rize ili örneklemi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 45-70.
Maviş, F. Ö., Özel, Ö., and Arslan, M. (2014). İlk okuma yazma öğretiminde cümle çözümleme ve ses temelli cümle yönteminin öğretmen görüşleri doğrultusunda karşılaştırılması (Tokat ili örneklemi). The Journal of Academic Social Science Studies, (28), 481-494.
Moses, L., and Beth Kelly, L. (2019). Are they really reading? A descriptive study of first graders during independent reading. Reading & Writing Quarterly, 35(4), 322-338.
Nevo, E., and Vaknin-Nusbaum, V. (2020). Enhancing motivation to read and reading abilities in first grade. Educational Psychology, 40(1), 22-41.
Oktay, A. (2007). İlköğretim: Önemi ve insan hayatındaki yeri. A. Oktay ve Ö. P. Unutkan (Editörler), İlköğretimde çağına genel bir bakış içinde (ss. 123-134). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Ormrod, J. E. (2015). Öğrenme psikolojisi (6. Bas.). Baloğlu, M. (Ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Öğreten, Ş. (2008). Yeni ilköğretim eğitim programı kapsamındaki ses temelli cümle yöntemiyle okuma yazma öğretiminin ilköğretim birinci sınıf öğretmenlerince değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No: 226438).
Özçelik, H., and Kurt, A. A. (2007). Primary school teachers’ computer self efficacies: Sample of Balıkesir. Elementary Education Online, 6(3), 441-451.
Özdemir, C. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının ilkokuma ve yazma öğretimine ilişkin öz yeterlik inançlarının belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No: 381095).
Öztürk, B. K. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yazma kaygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 59-72.
Öztürk, B., and Ertem İ. S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin ilk okuma ve yazma öğretimine yönelik öz yeterlik inançlarının değerlendirilmesi. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(3), 1-26.
Pajares, F., and Schunk, D.H. (2001). Self-beliefs and school success: self-efficacy, self concept and school achievement. In R. Riding and S. Royner (Eds.) Perception (pp. 239-266). London: Ablex Publishing.
Sakız, G. (2013). Başarıda anahtar kelime: Öz-yeterlik. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 185-209.
Sarıtaş, S. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının psikolojik iyi oluş halleri,mesleki kaygı düzeyleri ve özyeterlik inançlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No: 602459).
Stahl, S. A., Pagnucco, J. R., and Suttles, C. W. (1996). First graders’ reading and writing instruction in traditional and process-oriented classes. The Journal of Educational Research, 89(3), 131-144.
Strickland, D. S., and Riley-Ayers, S. (2006). Early literacy: Policy and practice in the preschool years. Preschool Policy Brief, 10, 1-12.
Tabachnick, B. G., and Fidell, L. S. (2014). Using multivariate statistics (6th ed.). U.S: Pearson.
Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W., and Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
Uslu, S. (2014). Yenilenen ilkokul basamağında gerçekleştirilen okuma yazma öğretim sürecine ilişkin öğretmen görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp’nden edinilmiştir (Tez No: 375617).