Mesleki ve Teknik Eğitim Sisteminin İstihdam ve Ekonomik Büyüme Açısından İşlevselliğinin Değerlendirilmesi

Bu araştırmanın amacı, mesleki ve teknik eğitim sisteminin okul ayağının paydaşları olan okul yöneticileri ve öğretmenler ile iş piyasasının paydaşları olan sektör temsilcilerinin görüşleri doğrultusunda, mesleki ve teknik eğitim sisteminin istihdama ve ekonomik büyümeye katkısının ve mesleki ve teknik eğitim bağlamında istihdamın ve ekonomik büyümenin önündeki engellerin incelenmesidir. Nitel betimsel araştırma modelinde yürütülen çalışmanın katılımcılarını Gaziantep ilindeki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında görev yapan 10 okul yöneticisi ve 10 öğretmen ile Gaziantep ilinde faaliyet gösteren kamu işletmelerinden/özel işletmelerden 10 temsilci oluşturmaktadır. Araştırma verileri, yarı-yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma verileri, içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, mesleki ve teknik eğitim sisteminin ekonomik büyümeye katkısının yeterlilik durumu konusunda sektör temsilcileri daha olumsuz görüşlere sahiptirler. Öğretmenlerin, okul yöneticilerinin ve sektör temsilcilerinin mesleki ve teknik eğitim bağlamında istihdam ve ekonomik büyümenin önündeki engelleri, mesleki ve teknik eğitim sistemine ve iş piyasasına dayalı olarak değerlendirdikleri anlaşılmıştır. Araştırmanın bulgularına dayalı olarak mesleki ve teknik eğitim kurumlarında açılacak alanlara ilişkin karar verme sürecinde, iş piyasasının gereksinim duyduğu ara eleman niteliklerine yönelik ihtiyaç analizlerinin yapılması önerilmektedir.

An Evaluation of Functionality of Vocational and Technical Education System in terms of Employment and Economic Growth

The purpose of the present study is to examine the contribution of the vocational and technical education system on employment and economic growth as well as the obstacles related with employment and economic growth within the context of vocational and technical education based on the opinions of school administrators and teachers who represent the school aspect of the vocational and technical education system and the sector representatives who are the shareholders of the labor market. The participants of the study carried out based on a qualitative descriptive model consisted of 10 school administrators and 10 teachers working at vocational and technical high schools in Gaziantep province along with 10 representatives from public/private establishments that are active in Gaziantep province. Study data were acquired via semi-structured interviews. The study data were analyzed using the content analysis method. According to the findings of the study, sector representatives have more negative opinions on the sufficiency of the contributions of the vocational and technical education system to economic growth. It has been understood that teachers, school administrators and sector representatives evaluate the obstacles related to employment and economic growth with regard to vocational and technical education as based on the vocational and technical education system and as based on labor markets. It is suggested based on the findings of the study that needs analyses should be carried out on the qualifications of semi-skilled workers needed by the labor market when deciding on the disciplines to be opened in vocational and technical education institutions.

Keywords:

Vocational and technical education system, economic growth, employment vocational and technical high schools, labour market,

PDF

___

Adıgüzel, O. C. ve Berk, Ş. (2009). Mesleki ve teknik ortaöğretimde yeni arayışlar: yeterliğe dayalı modüler sistemin değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 220-236. http://efdergi.yyu.edu.tr/uploads/c_adiguzel-1542118693.pdf adresinden edinilmiştir.
Almanya Federal Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı (Federal Ministry for Economic Cooperation and Development) [BMZ] (2012). Vocational education and training in German development policy. BMZ strategy paper 8, Division for Public Relations, Information and Education. Retrieved from https://www.bmz.de/en/publications/archiv/type_of_publication/strategies/Strat egiepapier326_08_2012.pdf
Altıncı Millî Eğitim Şûrası (1957). https://ttkb.meb.gov.tr/ meb_iys_dosyalar/2017_09/29164847_6_sura.pdf adresinden edinilmiştir.
Anderson, D. (2002, May). Before and after Rio: Sustainable development and VET in Australia. Keynote paper presented at the Educating for a Sustainable Future Workshop, Swinburne University of Technology, Victoria.
Barabasch, A., and Petrick, S. (2012). Multi-level policy transfer in Turkey and its impact on the development of the vocational education and training (VET) sector. Globalisation, Societies and Education, 10(1), 119-143. doi: 10.1080/14767724.2012.646904
Binici, H. ve Arı, N. (2004). Mesleki ve teknik eğitimde arayışlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 383-396. http://www.gefad.gazi.edu.tr/tr/download/article-file/77312 adresinden edinilmiştir.
Clarke, K., and Polesel, J. (2013). Strong on retention, weak on outcomes: the impact of vocational education and training in schools. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 34(2), 259-273. doi: 10.1080/01596306.2013.770251
Cooray, A. (2010). The role of education in economic growth. Economics Working Papers, School of Economics, University of Wollongong, NSW, Australia. Retrieved from https://documents.uow.edu.au/content/groups/public/@web/@commerce/@eco n/documents/doc/uow093025.pdf
Creswell, J. W. (2003). Research design: qualitative, quantitative and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, California, CA: Sage Publications.
Creswell, J. W., and Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry. Theory into practice, 39(3), 124-130. doi:10.1207/s15430421tip3903_2
Çalışkan, A. (2015). Mesleki ortaöğretimde yaygınlık ve kalkınma ilişkisi: Türkiye uygulaması. (Yayınlanmamış doktora tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden elde edilmiştir. (Tez No. 394886)
Çalışkan, Ş., Karabacak, M. ve Meçik, O. (2013). Türkiye’de eğitim-ekonomik büyüme ilişkisi: 1923-2011 (kantitatif bir yaklaşım). Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 29-48. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/46273 adresinden edinilmiştir.
DPT (1972). Üçüncü beş yıllık kalkınma planı (1973-1977). http://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2018/11/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BCBe%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1- 1973-1977%E2%80%8B.pdf adresinden edinilmiştir.
DPT (1978). Dördüncü beş yıllık kalkınma planı (1979-1983). http://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2018/11/D%C3%B6rd%C3%BCnc%C3%BC-Be%C5%9FY%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1979- 1983%E2%80%8B.pdf adresinden edinilmiştir.
DPT (1995). Yedinci beş yıllık kalkınma planı (1996-2000). http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Yedinci-Be%C5%9FY%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1996- 2000%E2%80%8B.pdf adresinden edinilmiştir.
Dursun, B. (2008). Yönetici ve öğretmen görüşleri ile mesleki eğitim ve öğretim sisteminin güçlendirilmesi projesinin (MEGEP) etkililiğinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden edinilmiştir. (Tez No. 234661)
Farías, M., and Sevilla, M.P. (2015). Effectiveness of vocational high schools in students’ access to and persistence in postsecondary vocational education. Research in Higher Education, 56(7), 693–718. doi:10.1007/s11162-015- 9370-2
Gibbs, G.R. (2007). Analyzing qualitative data. The SAGE qualitative research kit. U. Flick (Ed.). London: Sage.
Grubb, W.N., and Ryan, P. (1999). The roles of evaluation for vocational education and training: Plain talk on the field of dreams. Geneva: International Labour Office.
Gür, A. (2011). Rekabet gücünün artırılmasında nitelikli işgücü ihtiyacı ve mesleki eğitim. (Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden edinilmiştir. (Tez No. 287831)
Harper, M., and Cole, P. (2012). Member checking: Can benefits be gained similar to group therapy? The Qualitative Report, 17(2), 510-517. Retrieved from https://nsuworks.nova.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2139&context=tqr
Hsieh, H-F., and Shannon, S.E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288. doi: 10.1177/1049732305276687
Idialu, E.E. (2013). Ensuring quality assurance in vocational education. Contemporary Issues In Education Research, 6(4), 431-438. doi: 10.19030/cier.v6i4.8112
İşler, H. (2006). Avrupa Birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’deki mesleki ve teknik ortaöğretim sisteminin Avrupa Birliği’ne uygunluğu. (Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden edinilmiştir. (Tez No. 189855)
Karakucak, O. (2003). Avrupa topluluğunda ve Türkiye’de mesleki eğitim. Ankara: İktisadî Kalkınma Vakfı Yayınları.
Karmel, T. (2007). Vocational education and training in Australian schools. The Australian Educational Researcher, 34(3), 101-117. doi: 10.1007/BF03216868
Kilbrink, N., Bjurulf, V., Olin-Scheller, C., and Tengberg, M. (2014). Experiences of educational content in Swedish technical vocational education: Examples from the energy and industry programmes. International Journal of Training Research, 12(2), 122–131. doi: 10.1080/14480220.2014.11082035
Lambert, V.A., and Lambert, C.E. (2012). Editorial: Qualitative descriptive research: An acceptable design. Pacific Rim International Journal of Nursing Research, 16(4), 255-256. Retrieved from https://www.tcithaijo.org/index.php/PRIJNR/article/view/5805/5064
Leininger, M. (1994). Evaluation criteria and critique of qualitative research studies. In J. M. Morse (Ed.). Critical issues in qualitative research methods (pp. 95- 115). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc.
Lin, T-C. (2002). Education, technical progress, and economic growth: The case of Taiwan. Economics of Education Review, 22(2), 213–220. doi: 10.1016/S0272- 7757(02)00030-4
Malhotra, S., and Malhotra, D. (2015). Development of skilled work force through technical and vocational education and training (TVET) system in India. International Journal of Science and Research (IJSR), 4(4), 2547-2550. Retrieved from https://www.ijsr.net/archive/v4i4/SUB153746.pdf
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). 2023 eğitim vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
Mouzakitis, G.S. (2010). The role of vocational education and training curricula in economic development. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 2(2), 3914- 3920. doi: 10.1016/j.sbspro.2010.03.616
Mupimpila, C., and Narayana, N. (2009). The role of vocational education and technical training in economic growth: A case of Botswana. International Journal of Education Economics and Development, 1(1), 3-13. doi: 10.1504/IJEED.2009.028935
Nwosu, J.C., and Micah, E.M. (2017). Technical and vocational education and training as a tool for national sustainable development in Nigeria. The International Journal of Social Sciences and Humanities Invention, 4(9), 3983- 3988. doi: 10.18535/ijsshi/v4i9.14
Otuz Beşinci Hükümet Programı (1972-1973). https://www.tbmm.gov.tr/ hukumetler/ HP35.htm adresinden edinilmiştir.
Özcan, V. (2014). Türkiye’de mesleki ve teknik eğitim ile istihdam ilişkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gediz Üniversitesi Uluslararası Politik Ekonomi Anabilim Dalı, İzmir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden edinilmiştir. (Tez No. 361754)
Öztürk, N. (2005). İktisadi kalkınmada eğitimin rolü. Sosyoekonomi Dergisi, 1(1), 27- 44. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/197573 adresinden edinilmiştir.
Polesel, J., Klatt, M., Blake, D., and Starr, K. (2017). Understanding the nature of school partnerships with business in delivery of vocational programmes in schools in Australia. Journal of Education and Work, 30(3), 283-298. doi: 10.1080/13639080.2016.1165344
Ren, W. (2009). Thoughts on the solutions to problems in vocational education of the new age. Asian Social Science, 5(8), 154-157. doi: 10.5539/ass.v5n8p154
Richards, J. C., and Schmidt, R. (2002). Longman dictionary of language teaching and applied linguistics (3rd ed.), London: Longman.
Sakellariou, C. (2003). Rates of return to investments in formal and technical/vocational education in Singapore. Education Economics, 11(1), 73- 87. doi: 10.1080/09645290210127525
Sandelowski, M. (2000). Whatever happened to qualitative description? Research in Nursing & Health, 23(4), 334–340. doi: 10.1002/1098- 240X(200008)23:4<334::AID-NUR9>3.0.CO;2-G
Saraçoğlu, E. (2007). Mesleki eğitim ve mesleki eğitimi geliştirme projesi (MEGEP) uygulamaları: İstanbul'da bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden edinilmiştir. (Tez No. 208608)
Sharts-Hopko, N.C. (2002). Assessing rigor in qualitative research. Journal of the Association of Nurses In Aids Care, 13 (4), 84-86. doi: 10.1016/S1055- 3290(06)60374-9
Soden, R. (1994). Teaching problem solving in vocational education. London, UK: Rutledge.
Sönmez, M. (2008). Türkiye’de mesleki ve teknik örgün öğretimin sorunları ve yeniden yapılandırılma zorunluluğu. Eğitim ve Bilim, 33(147), 71-84. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/690/138 adresinden edinilmiştir.
Streubert, H. J., and Carpenter, D. R. (2011). Qualitative research in nursing. (5th ed.). Philadelphia, PA: Lippincott Williams and Wilkins.
Şimşek, A. (1999). Türkiye’de mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılması. İstanbul: TÜSİAD Lebib Yalkın Yayımları.
Tabbron, G., and Yang, J. (1997). The interaction between technical and vocational education and training (TVET) and economic development in advanced countries. International Journal of Educational Development, 17(3), 323-334. doi: 10.1016/S0738-0593(96)00072-7
Tripney, J.S., and Hombrados, J.G. (2015). Technical and vocational education and training (TVET) for young people in low- and middle income countries: a systematic review and meta-analysis. Empirical Research in Vocational Education and Training, 5(3), 1-14. doi: 10.1186/1877-6345-5-3
Tufan, M., Mızrak, Ş. ve Çelik, D. (2009). Mesleki eğitimde toplam kalite yönetimi ve model önerisi. Journal of Azerbaijani Studies, 12, 27-40. http://www.jhsskhazar.org/2009-12- 1/MESLEKI%20EGITIMDE%20TOPLAM%20KALITE%20YONETIMI.pdf adresinden edinilmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2019). İşgücü istatistikleri (2014 ve sonrası) (M) [Veri tabanı]. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1007 adresinden erişilmiştir.
Ünal, Ç. (2008). İnsani gelişmişlik endeksine göre Türkiye’nin bölgesel farklılıkları. Coğrafi Bilimler Dergisi, 6 (2), 89-113. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/33/926/11542.pdf adresinden edinilmiştir.
Üzer, E. (2007). Meslek liselerinde öğrenim gören öğrencilerin mesleki gelişimlerine okul sanayi işbirliğinin etkileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden edinilmiştir. (Tez No. 227968)
Wang, A., and Guo, D. (2018). Technical and vocational education in China: Enrolment and socioeconomic status. Journal of Vocational Education & Training, 71(4), 538-555. doi: 10.1080/13636820.2018.1535519
Yavilioğlu, C. (2002). Geri kalmışlık olgusu ve ekonomistik kalkınma teorileri (eleştirel bir yaklaşım). Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 49-70. http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/147.pdf adresinden edinilmiştir.
Yirmi Yedinci Hükümet Programı (1962-1963). https://www.tbmm.gov.tr/ hukumetler/ HP27.htm adresinden edinilmiştir.
Yörük, S., Dikici, A. ve Uysal, A. (2002). Bilgi toplumu ve Türkiye’de mesleki eğitim. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 299-312. http://web.firat.edu.tr/sosyalbil/dergi/arsiv/cilt12/sayi2/299-312.pdf adresinden edinilmiştir.