Ankara’da bulunan Birinci Büyük Millet Meclisi binası, 23 Nisan 1920’den, 18 Ekim 1924’e kadar Türkiye Parlamentosuna hizmetvermiş bir binaydı. 1924’ten sonra Cumhuriyet Halk Fırkası genel merkezi olarak kullanılmaya başlanan bina, 1952’de MillîEğitim Bakanlığına devredildi. Bina, 23 Nisan 1961’den, 1981’e kadar Birinci Büyük Millet Meclisi Müzesi adıyla faaliyetteydi.1981’de yapılan düzenlemeyle birlikte adı Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak değiştirildi ve bina günümüze kadar bu şekilde hizmetvermeye devam etti. Bugün bu müzede yer alan ve üzerinde “Türkiye Büyük Millet Meclisi Orduları Başkumandanlığı” ve “TürkiyeBüyük Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal” yazılı iki mühür sergilenmektedir. Mühürlerden birincisi Millî Mücadele ordusunu,ikincisi ise Millî Mücadele Meclisini temsil etmektedir. Bugünden bakılırsa, Başkumandanlık mührü Millî Mücadele’nin 100. yılını[2019], Meclis Reisliği mührü ise Türkiye Büyük Millet Meclisinin 100. yılını [2020] temsil etmektedir. Söz konusu mühürler,tek parti döneminin en belirgin isimlerinden biri olan Recep Peker tarafından 1920’lerin başından, 1940’lara kadar muhafazaedilmişti. Peker, 3 Nisan 1942’te Mecliste yapmış olduğu bir konuşmada, Mustafa Kemal Paşa’nın Başkumandanlık ve MeclisReisliği mühürlerinin kendisinde olduğunu açıklamıştı. Peker 1920’de Heyeti Temsiliye çalışmalarına katılmış ve Türkiye BüyükMillet Meclisi açılınca Başkâtiplik görevine getirilmiş bir isimdi. Mustafa Kemal Atatürk ile olan yakınlığı ise Ankara’ya geldiği 4Şubat 1920’den, son görüşme tarihi olan 5 Nisan 1938’e kadar sürmüştü. Peker’in en dikkat çekici özelliği, Atatürk’e ve dolayısıylaKemalizm’e olan sarsılmaz duygu ile bağlılığıydı. Millî Mücadele’nin hatırası olan bu iki mührü yirmi yıldan uzun süre boyuncasaklaması bu bağlılığın en önemli sebebiydi. Çalışmada, Kurtuluş Savaşı Müzesi’nde sergilenmekte olan Başkumandanlık ve MeclisReisliği mühürlerinin muhafaza edilme, ortaya çıkış ve sergilenme öyküsü ele alınacaktır.

The First Grand National Assembly Building, Ankara, was the home of the Turkish Parliament between April 23, 1920 and October18, 1924. The building was then used as the Republican People’s Party headquarters until it was given to the Ministry of NationalEducation in 1952. It was actively used as the First Grand National Assembly Museum between April 23, 1961 and 1981. Followingan arrangement made in 1981, the name of the museum was changed to The War of Independence Museum, and it remains so today.There are two seals on permanent exhibition at the museum with the inscriptions “The Supreme Military Command of the Armed Forces of Grand National Assembly of Turkey” and “President of Grand National Assembly of Turkey, Mustafa Kemal”. The firstseal commemorates the National Military Campaign during the War of Independence and the second is from the National Assemblyof this period. As of the time of writing, the seal of the Supreme Military Command represents the 100th anniversary [2019] of theNational Struggle for Independence, and the seal of President of Grand National Assembly represents the 100th anniversary [2020]of the Grand National Assembly of Turkey. The aforementioned seals were cared for from the early 1920s to the 1940s by RecepPeker, one of the most prominent names of the single-party era. In one of his speeches made in the Parliament on April 3, 1942, Pekerannounced that he held the seals of Mustafa Kemal Pasha’s Supreme Military Command and President of Grand National Assembly.Peker was part of the Representative Committee of 1920 and was promoted to the position of First Secretary upon the founding ofthe Grand National Assembly of Turkey. His close relationship with Mustafa Kemal Atatürk lasted from February 4, 1920, the dateof his arrival in Ankara, until the date of their last meeting on April 5, 1938. Peker is well known for his firm devotion to Atatürkand therefore to Kemalism, and it was this devotion that led him to carefully preserve the aforementioned seals, commemorating theNational Campaign for Independence, for more than twenty years. In this article, the story of the preservation, unveiling and display ofthe Seals of Supreme Military Command and President of Grand National Assembly, which are exhibited in the War of IndependenceMuseum, is investigated.