Ortaokul Öğretmenlerinin Öğrenme-Öğretme Sürecindeki Dikkat Çekme Davranışlarının Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre İncelenmesi

Bu araştırmada ortaokul öğretmenlerinin öğrencilerin dikkatini derse çekme davranışları öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre incelenmiştir. Araştırma tarama modelinde bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim öğretim yılında Adana ili merkez ilçelerinde bulunan ortaokullardaki öğretmenler ve öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini belirlemek için her ilçedeki mevcut okulların %20 si randomla seçilmiştir. Araştırmaya toplam 40 okuldan gönüllü olarak 432 öğretmen ve 1023 öğrenci katılmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından öğretmen ve öğrenciler için birbirine paralel geliştirilen anket kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin öğrencilerin dikkatini derse çekmek için daha çok; soruları cevaplama, olumlu davranışları takdir etme, öğrenci seviyesine uygun ders işleme, sınıfta sessizliğisağlama, öğrencilerin bildiklerini yeni bilgilerle ilişkilendirmelerini sağlama, ses tonunda değişiklik yapma ve konunun önemli yerlerini vurgulama davranışlarını sergiledikleri saptanmıştır. Öğretmenlerin dikkat çekme davranışlarının cinsiyet, branş, hizmet yılı, öğrencilerin akademik başarı ve dikkat düzeylerine yönelik algıları açısından farklılaştığı görülmüştür. Öğrencilerden elde edilen sonuçlar ise öğretmenlerin daha çok sessizliği sağlama ve sınavda soru çıkacağını söyleme yoluyla derse dikkatleriçekmeye çalıştığını göstermiştir. Cinsiyet açısından kız, sınıf düzeyi açısından beşinci sınıf öğrencileri ile kendini dikkatli algılayan öğrenciler öğretmenlerin dikkat çekme amaçlı davranışları sık sergilediğini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin derste dikkat çekme davranışlarına yer verme sıklığı konusunda kendilerini öğrencilerden daha olumlu algıladığı görülmüştür.

Investigating Attention-Drawing Behaviors of Secondary School Teachers in Learning-Teaching Process from the Views of Teachers and Students

In this study, attention-drawing behavior of secondary schoolteachers (5th, 6th, 7th, and 8th grade) was analyzed from the view of teachers and students. The population of the study consists of teachers and students from secondary schools in the central districts of Adana during the Academic Year 2014/2015. Among all schools in all districts of the city, 20% were randomly chosen to form the sample of the study. 432 teachers and 1023 students participated voluntarily in the study. Comparable questionnaires developed for students and teachers were used to collect the data. At the end of the research, the participant teachers were found to display the following behaviors most to grab the attention of their students during their lessons: answering their questions, appreciating positive attitudes of students, conducting lessons according to the level of students, keeping silence in the classroom during the lesson, enabling students to associate their background knowledge with new topics, changing their tone of voice and emphasizing the important points of a topic. Significant differences were found in the behaviors of teachers to draw the attention of students with regard to gender, subjects to teach, teaching experience, the teacher’s perception about students’ academic success level and students’ attention levels. The results gained from the students showed that teachers mostly drew their attention on the lesson through keeping silence during the lesson and giving hints about questions that might be asked in the exams. Female students with regard to gender, 5th grade students with regard to class year and students who described themselves as attentive stated that teachers demonstrated attention-grabbing behaviors more often. Teachers were found to perceive themselves more positive in terms of use of attention-grabbing behaviors during the lesson.

PDF

___

Abdullah, S. H. Z. (2004). The role of english teachers in drawing students' attention in salfit district schools and the factors affecting attention as perceived by teachers. (Unpublished doctoral thesis). An-Najah National University, Nablus, Palestine.
Ainley, J., & Luntley, E. M. (2007). The role of attention in expert classroom practice. J Math Teacher Education, 10, 3- 22. Doi Number: 10.1007/s10857-007-9026-z
Akpınar, B., & Özdaş, F. (2013). Lise disiplin sorunlarının cinsiyet değişkeni açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 20-29.
Amjah, D.Y.P.H. (2015). A study of teachers’ strategies so develop students’ interest towards learning English as a second language. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 164, 188-192.
Bloom, B. S. (2012). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (2. Baskı). (Çev. Durmuş Ali Özçelik). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Bozan, A., & Akay, Y. (2012). Dikkat geliştirme eğitiminin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin dikkatlerini toplama becerilerine etkisi. Western Anatolia Journal of Educational Science, 3 (6), 53-66.
Bunce, D.M., Flens, E.A., & Neiles, K.Y. (2010). How long can students pay attention in class? A study of student attention decline using clickers. Journal of Chemical Education, 87 (12), 1438-1443.
Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (6. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Chen, C. M. & Huang, S. H. (2014). Web-based reading annotation system with an attention-based self-regulated learning mechanism for promoting reading performance. British Journal of Educational Technology, 45, 5, 959–980.
Cummings Hlas ,A., Neyers, K., & Molitor, S. (2017). Measuring student attention in the second language classroom. Language Teaching Research, 1–19. Doi number. https://doi.org/10.1177/1362168817713766
Cüceloğlu, D. (1994). İnsan ve davranışı (5. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Çağlar A. (2009). Sınıf öğretmenlerinin öğretimsel etkinliklerin yönetiminde dikkat çekme ve sürdürme davranışlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
Çelik, C. B. (2007). İstanbul ili Anadolu yakası orta dereceli okul öğrencilerinin disipline aykırı davranışlarda bulunma nedenlerinin araştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Çelik, S., & Ereskici, E. (2008). Meslek liselerindeki öğrencilerin disipline aykırı davranışta bulunma nedenleri (Ankara ili örneği). Milli Eğitim, 177, 271-293.
Denizel-Güven, E., & Cevher, F. N. (2005). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(18), 1-22.
Doyle, W. (1986). Classroom organization and management. M. C. Wittrock (Ed.), Handbook of Research on Teaching (p.392-431). New York: Mc. Millan.
Dörfler, V, (2004). Factors of attention. In Proceedings of the Bangkok International Conference on Applied Business Research, BICABR, Bangkok, Thailand. Retrieved from https://strathprints.strath.ac.uk/9677/
Ekşi, A. (1999). Ben hasta değilim. Çocuk sağlığı ve hastalıklarının psikososyal yönü. Nobel Tıp Kitapevleri.
Erbay, F. (2013). Dikkat toplama ve okuma olgunluğu değişkenlerinin altı yaş çocuklarının işitsel muhakeme ve işlem becerilerini yordama gücü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), Kış/Winter, 413-429.
Ergin, Ö., Battal, N., & Çardak, Z. E. (1999). Fen bilgisi ve fizik derslerinde dikkat çekme ve güdüleme etkinlikleri. D.E.Ü. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 192-197.
Eryılmaz, A. (2007). Okulda motivasyon ve amotivasyon: Öğrencinin derse katılmasında etkili olan öğretmenle ilgili faktörler. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Tam Metin Bildiri Kitabı, 3, 709-712.
Hidi, S. (1990). Interest and its contribution as a mental resource for learning. Review of Educational Research, 60(4), 549-571.
Joyce, B. (1997). The relationship between motivation of Wisconsin elementary and secondary school teachers and their commitment to the teaching profession. (Unpublished master thesis). Wisconsin University, Wisconsin.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2004). Yeni insan ve insanlar (10.Basım). İstanbul: Evrim Yayınevi.
Karahan, İ. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin öğretme sürecindeki dikkat toplama stratejileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul
Kaymak Özmen, S., & Demir, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin dikkat toplama sürecine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (1), 2012, 135-154.
Kornhuber, H.H. (1984). Attention, readiness for action, and the stages of voluntary decision. Experimental Brain Research Series, 9, 420-429.
Kuzgun, Y. (2004). Bireysel farklılıklar ve eğitime yansımaları. Y. Kuzgun, D. Deryakulu (Ed.). Eğitimde Bireysel Farklılıklar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, ss. 1–13.
Mehralizadeh, S., Ghorbani, R., Zolfaghari, S., Shahinfar, H., Nikkhah, R., & Pourazizi, M. (2013). Factors affecting student concentration in classroom: Medical students’ viewpoints in Semnan University of Medical Sciences. Iranian Journal of Medical Education, 13(8), 661-671.
Murphy, C.A., & Walls, R. T. (1994). Concurrent and sequential occurrences of teacher enthusiasm behaviors. ERIC No. ED375128.
Neyers, K., & Molitor, S. (2017). Measuring student attention in the second language classroom. Language Teaching Research, 1–19. Doi number: https://doi.org/10.1177/1362168817713766
Portas, C. M., Rees, G., Howseman, O., Turner, O. J., & Frith, C. D. (1998). A specific role for the thalamus in mediating the ınteraction of attention and arousal in humans. Journal of Neuroscience, 18 (21) 8979-8989.
Posner, M.I., & Petersen, S.E. (1990). The attention system of the human brain. Annu Rev Neurosci, 13, 25-42.
Oktar, İ., & Bulduk, S. (1999). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin davranışlarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 142, 66-69.
Öz, E. Z., & Sadık, F. (2015). Ortaokul öğretmenleri ve öğrencilerinin disiplin problemleri ve baş etme stratejilerine yönelik görüş ve beklentileri. The Journal of Academic Social Science, 3 (18), 151-189.
Öztürk, B. (2003). Sınıfta istenmeyen davranışların önlenmesi ve giderilmesi. E. Karip (Ed.), Sınıf yönetimi (s.131-166). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Öztürk, B. (2001). Derse giriş davranışlarının öğretmenler tarafından kullanılma durumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25, 107-124.
Öztürk, B. (1999). Öğrenme ve öğretmede dikkat. Milli Eğitim, 144. Retrieved from http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/144/ozturk.htm
Parakash, J. (2015). What is the importance of Attention in Learning? Retrieved from http://www.preservearticles.com/201105206854/importance-of-attention-in-learning.html
Pinkerton, K. D. (1994). Using brain-based learning techniques in high school. Science Teaching & Change, 2 (1), 44-60.
Risko, E.F., Anderson, N., Sarwal, A., Engelhardt, M., & Kingstone, A. (2012). Attention: Variation in mind wandering and memory in a lecture. Applied Cognitive Psychology, 26, 234–242.
Rosegard, E., & Wilson, J. (2013). Capturing students’ attention: An empirical study. Journal of the Scholarship of Teaching and Learning, 13 (5), 1 – 20.
Sáez, L., Sidler Folsom, J., Al Otaiba, S., & Schatschneider, C. (2012). Relations among student attention behaviors, teacher practices, and beginning word reading skill. J Learn Disabil, 45(5), 418–432. Doi Number:10.1177/0022219411431243
Selçuk, Z. (2001). Dikkat eksikliği ve hiperaktif çocuklar. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, öğrenme ve öğretim (23. Basım). Ankara: Yargı Yayınevi.
Senemoğlu, N. (1987). Sınıf içi öğretmen davranışları üzerine bir araştırma. Eğitim ve Bilim, 64, 50-57.
Smith, E. E., & Kosslyn, S. M. (2014). Bilişsel psikoloji, zihin ve beyin. (Çev. Muzaffer Şahin). Ankara. Nobel Yayıncılık.
Solso, R. L., MacLin, M. K. & MacLin, O. H. (2011). Bilişsel psikoloji. (Çev. Ayşe Ayçiçeği-Dinn). İstanbul: Kitapevi Yayınları.
Sturm, J.L. (2012). Attention, awareness, and accents in L2 French, Language Awareness, Doi number:10.1080/09658416.2012.670243.
Szpunar, K. K., Moulton, S. T., & Schacter, D. L. (2013). Mind wandering and education: From the classroom to online learning. Frontiers in Psychology, 4, 495. Doi number: http://doi.org/10.3389/fpsyg.2013.00495
Şahin, M. (2014). Üniversite öğretim elemanlarının sınıf içi öğretimsel davranışlarına yönelik öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 9 (11), 499-515.
Turner, S. A., & Silvia, P. J. (2006). Must interesting things be pleasant? A test of competing appraisal structures. Emotion, 6(4), 670–674.
Wang, W. (2015). Factors affecting learners’ attention to teacher talk in nine ESL classrooms. Teaching English as a Second or Foreign Language, 19 (1), 1-20.
Wei, F-Y. F., Wang, Y. K., & Klausner, M. (2012). Rethinking college students’ self-regulation and sustained attention: Does text messaging during class influence cognitive learning? Communication Education, 61(3), 185-204.
Weimer, M. (2014). Students and attention: An interesting analysis. https://www.facultyfocus.com/articles/teaching-and-learning/students-attention-interesting-analysis.
Yaycı, L. (2007). İlköğretim dördüncü sınıf öğrencilerinde seçici ve yoğunlaştırılmış dikkat becerilerini geliştirmeye dayalı bir programın etkililiğinin sınanması (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Yörükoğlu, A. (1986). Gençlik çağı ruh sağlığı eğitimi ve ruhsal sorunları. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.