Ortaokullarda Örgütsel İklim ile Öğretmen Performansı Arasındaki İlişki

Bu araştırmanın amacı ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel iklim ve kendi performans algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma2018-2019 eğitim-öğretim yılında Aydın ili Efeler, Söke, İncirliova ve Koçarlı ilçelerindeki resmi ortaokullarda çalışan 393 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri “Örgütsel İklim Ölçeği” ve “Öğretmen Performans Değerlendirme Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, Mann Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H Testi kullanılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel iklim ve kendi performans algıları arasındaki ilişkiyi belirlemek için Spearman Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin örgüt iklimine ilişkin algılarının destekleyici müdür davranışı, işbirlikli öğretmen davranışı ve samimi öğretmen davranışı boyutlarında yüksek düzeyde iken emredici müdür davranışı, kısıtlayıcı müdür davranışı ve umursamaz öğretmen davranışı boyutlarında düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir.Araştırmabulgularına göre; öğretmenlerin örgüt iklimine ilişkin algıları cinsiyet, yaş, branş, meslekteki hizmet yılı ve okuldaki hizmet yılı değişkenlerine göre anlamlı şekilde farklılaşırken, performanslarına ilişkin algıları değişkenlere göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin örgütsel iklim algıları ve performans algıları arasında anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir.

The Relationship between the Organizational Climate and the Teacher Performance in Secondary Schools

The purpose of this research is to examine the relationship between secondary school teachers’ perceptions on organizational climate and their own performance. The research wascarried out with 393 teachers working in secondary schools in the province of Aydın affiliated to the Ministry of National Education in the 2018-2019 academic year. The datum of the study wascollected through ‘The Organizational Climate Description Questionnaire for Elementary Schools (OCDQ-RE)’ and ‘Teacher Performance Evaluation Scale’. In the analysis of the data, frequency, percentage, arithmetic mean, Mann Whitney U Test and Kruskal Wallis Test wereused. Spearman correlation analyses wasused to determine the relationship between teachers’ perceptions on organizational climate and their own performance. In consequence of the study, it is determined that while the perception of organizational climate of teachers is at high level in supportive principal behavior, collegial teacher behavior and intimate teacher behavior, it is at low level in directive principal behavior, restrictive principal behavior and disengaged teacher behavior.According to the findings, while teachers’ perception on organizational climate shows significant difference according to gender, age, branches, year of service at job and year of service at school, teachers’ perception on performance do not show significant difference according to the variables. As a result of the study, it has been determined that there is a significant relationshipbetween teachers’ perception onorganizational climate and performance.

PDF

___

Akman, Y. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin şiddet ve okul iklimi algıları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Arslan, N.T. (2004). Örgütsel performansı belirleyici bir etmen olarak örgüt kültürü ve iklimi hakkında bir değerlendirme, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(1), 203-228.
Assiri, M.A. (2015). The organizational climate of public schools in Muhayil school district, Saudi Arabia (Doctoral Dissertation). Saint Louis University, Proquest Number: 10003017.
Ayık, A. & Şayir, G. (2014). Okul müdürlerin öğretimsel liderlik davranışları ile örgüt iklimi arasındaki ilişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 253-279.
Bayat, S. (2015). Okulların örgüt ikliminin öğretmenlerin tükenmişlik düzeyine etkisi (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Bahçetepe, Ü. (2013). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin akademik başarıları ile algıladıkları okul iklimi arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bodur, E. (2019). Yenilikçi okul ve örgüt iklimine ilişkin öğretmen görüşleri (Bolu ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Bozan, S.(2017). Okul müdürlerinin öğretmen performans değerlendirme yeterliliklerinin okul müdürleri ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin.
Bozkurt Bostancı, A. & Kayaalp, D. (2011). İlköğretim okullarında öğretmen performansının geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (1), 127-140.
Cırcır, O. (2018). Ergenlerde, okul tükenmişlik düzeylerinin aleksitimi ve okul iklimi açısından yordanması (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Çekiç, E. (2018). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin görüşlerine göre örgütsel adalet ve örgütsel iklim arasındaki ilişki (Edirne ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
Çolak, M.(2007). Orta öğretim okullarında öğretmen performans yönetimi (Kocaeli ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Demir, A. (2008). Ortaöğretim okullarında okul iklimi ile öğretmen performansları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Dilbaz Sayın, S.S. (2017). Okul iklimi ile öğretmen performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Doktora tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Diş, O. (2015). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile örgüt iklimi arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Doran, J. A. (2004). Effective school characteristics and student achievement correlates as perceived by teachers in American style international Schools (Doctoral Dissertation).Central Florida University, Florida.
Dönmez, Ş. (2016). Ortaokul öğrencilerinde okul iklimi, okula bağlılık ve okul yaşam kalitesi algısının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
Duff, B.K. (2013). Differences in assessments of organizational school climate between teachers and adminsitrators (Doctoral Dissertation). Liberty University, Virginia.
Erdoğdu, M. Y. & Umurkan, F. (2014). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik rollerinin yordanmasında okul ikliminin etkileri. İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 155-172.
Ernalbant, Ö. (2014). 360 derece performans değerlendirme sistemi hakkında öğretmen ve yönetici görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Ertekin, Y. (1978). Örgüt iklimi. Ankara: TODAİE Yayınları.
Hoy, W. K. (1990). Organizational climate and culture: A conceptual analysisof the school workplace. Journal of Educational and Psychological Consultation, 1(2), 149-168.
İdi, A. (2017). İlkokul ve ortaokullarda örgütsel iklim ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
İhtiyaroğlu, N. (2014). Okul ikliminin öğretmen etkililiği ve öğrenci okul bağlılığı ile ilişkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
İzki, Ö. (2019). Öğretmenlerin iş aile yaşam dengesinin performanslarına etkisi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Johnson, B. & Stevens, J.,J. (2006). Student achievement and elementary teachers’ perceptions of school climate. Learning Environments Research, 9(2), 111-122.
Karadağ, E. , İşçi, S., Öztekin, Ö. & Anar, S. (2016). Okul iklimi ve akademik başarı ilişkisi: bir meta-analiz çalışması, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 107-122.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kılınç, A. Ç. (2014). Examining the relationship between teacher leadership and school climate. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(5), 1729-1742.
Loflan, G.D. (1985). The study of the relationship between organizational climate and job satisfaction of teachers in selected schools in the district of Columbia (Doctoral Dissertation). The George Washington University, Washington, UMI Number: 8516231.
Lunenburg, F.C, Ornstein, A.C.(2013). Eğitim yönetimi (G. Arastaman, çev. edit.). Ankara: Nobel Yayıncılık
MacNeil, A. J., Prater, D. L. & Busch, S. (2009). the effects of school culture and climate on student achievement. International Journal of Leadership in Education, 12(1), 73-84.
Okar, M. (2018). Öğretmenlerin örgütsel iklim algıları ile değişime direnme tutumları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Oyetunji, C. O. (2006). The relationship between leadership style and school climate in Botswana secondary schools (Doctoral Dissertation). University of South Africa, Education Management, South Africa.
Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E. & Erkan, S. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38 (38), 213-224.
Öztürk, M. & Zembat, R. (2015). Okul öncesi yöneticilerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 455-467.
Paknadel, A.C. (1988). Örgütsel iklim ve iş doyumu (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Peterson, R.L. & Skiba, R. (2001). Creating school climates that prevent school violence. The Social Studies, 92 (4), 167-175.
Polat, A. (2019). Okul müdürlerinin performans değerlendirmelerine ilişkin öğretmen algıları (Yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
Raza, S.A. (2010). Impact of organizational climate on performance of college teachers in Punjab. Journal of College Teaching&Learning,7, 47-52.
Sacher, A. (2010). Organisation climate and managerial effectiveness. Mumbai: Himalaya Publishing House.
Salatan. T. (2017). Örgüt iklimi performans ilişkisi ortaokul öğretmenleri örneği (Yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Sarı, T. (2019). Okul yöneticilerinin algı yönetimi taktikleri, örgüt iklimi ve öğretmen motivasyonu arasındaki ilişkiler (Doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Selamat, N., Samsu, N.Z. & Kamalu, N.S.M. (2013). The impact of organizational climate on teachers’ job performance. Educational Research, 2(1), 71-82.
Serficeli, S.E. (2015). Aile işlevleri ve okul ikliminin riskli çevrelerde yaşayan ortaokul öğrencilerinin saldırganlık düzeylerini yordamadaki rolü (Yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Soydan, T. (2012). Eğitim alanında performans değerlendirme sisteminin geçerliği üzerine yönetici ve öğretmen görüşlerine dayalı bir araştırma. Ege Eğitim Dergisi, 13 (1), 1-25.
Sönmez, H. (2018). Okul müdürlerinin motivasyonel dil kullanımı ile öğretmenlerin okul iklimi algısı arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Stiles, D.C. (1993). The relationship between organizational climate and teacher job satisfaction in Gwinnett country public schools (Doctoral Dissertation). University of Georgia, UMI Number: 9416288.
Şam, M. (2017). Ergenlerde siber zorba ve mağdur olmanın anne baba tutumları ve okul iklimi ile ilişkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Şentürk, C. & Sağnak, M. (2012). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik davranışları ile okul iklimi arasındaki ilişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (1), 29-47.
Taymaz, H. (2002). Teftiş: kavramlar-ilkeler-yöntemler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Veziroğlu Çelik, M. (2014). Okul öncesi eğitimde örgütsel iklimin öğretmen performansına etkisi (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara.
Wright, E.L. (1988). Teacher perceptions of organizational climate and the ratings of Wyoming elementary school principals on selected leadership behaviors (Doctoral dissertation). Montana State University, Montana.
Yıldırım, S. (2011). Okulda performans yönetimine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri: Antalya ili örneği (Yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Yıldırım, S. (2017). Liselerde öğrenci ve öğretmenlerin güvenli okul iklimi algıları ile öğrencilerin akademik başarıları arasındaki ilişki (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
Yılmaz, K. & Altınkurt, Y. (2013). Örgütsel iklim ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 1-11.
Yolcu, S. (2008). İstanbul ili resmi ilköğretim okullarında öğretmen performans yönetimi (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Yurter, Y. (2016). İlkokul ve ortaokullarda okul iklimi ile örgütsel yaratıcılık davranışları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.