BURÇİN GÖKKURT, Tuğba UUYGUN, Özge GÜN, Meltem KOÇAK

Matematik Öğretmeni Adaylarının Somut Materyalleri Kullanma Becerilerinin İncelenmesi

Somut materyallerin kullanımı, öğrenciyi aktif halde tutmakta ve daha zengin öğrenme imkânları sunmaktadır. Somut materyaller, matematik öğretimini zevkli hale getirmekte olup öğrencinin motivasyonunu arttırmaktadır. Matematik öğretiminde, matematiksel kavramların öğrenciler tarafından iyi bir şekilde anlaşılması için somut materyallerden yararlanmak gerekir. Bu çalışmanın amacı, ortaokul matematik öğretmeni adaylarının, matematik öğretiminde kullanılan somut materyalleri kullanma becerilerinin incelenmesidir. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımına dayalı durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubu, amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Bu doğrultuda çalışmaya bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi’nin 2. sınıfında öğrenim görmekte olan ve Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı dersini alan toplam 45 ortaokul matematik öğretmeni adayı dâhil edilmiştir. Verilerin analizinde, öğretmen adaylarının gözlem yoluyla toplanan ders anlatımlarına dair video kayıtları transkript edilmiştir. Oluşturulan dokümanlar nitel analiz edilmiştir. Çalışmanın bulguları ışığında, öğretmen adaylarının çoğunun somut materyalleri etkili ve amacına uygun olarak kullanamadıkları görülmüştür. Öğretmen adaylarının çoğu, konuyu öğretme amacıyla materyalleri kullanmak isteseler de pekiştirme amaçlı kullanmaktan öteye geçememişlerdir. Somut materyalleri etkili kullanan öğretmen adaylarının da sınırlı sayıda materyal kullandıkları görülmüştür.

EXAMINING OF PROSPECTIVE MATHEMATICS TEACHERS’ SKILLS ABOUT USING CONCRETE MATERIALS

Using concrete materials makes students active, provides richer learning environments, Concrete materials make mathematics teaching enjoyable and increase student’s motivation. For this reason, for better understanding of mathematical concepts in mathematics education by the students it is essential to benefit from concrete materials. The aim of the study is to examine prospective middle school mathematics teachers’ skills about using concrete materials in mathematics teaching. In this study, case study method was used as qualitative research approach. The participants of the study were determined by purposeful sampling method. Accordingly, a total of 45 second grade prospective teachers enrolled in Education Faculty of a public university and had taken the Instructional Technologies and Material Design Lesson before were included in the study. In the analysis of data, the video records of prospective teachers’ lecturing collected by means of observation were transcribed. The documents made were analyzed using qualitative analysis techniques. In light of the results of the study, it was observed that most of the prospective teachers could not use concrete materials effectively and appropriately for their purposes. Although many of prospective teachers had wanted to use the concrete materials for the purpose of teaching of the subject, they could not go beyond using for the purpose of practicing. Within the prospective teachers who used concrete materials effectively it was observed that they used a limited amount of materials

PDF

___

Akkan, Y. & Çakıroğlu, Ü. (2011, Mayıs). Using virtual manipulative and concrete materials in mathematics education: teachers and pre-service teachers’ perspectives. 11th International Educational Technology Conference, (IETC), İstanbul.
Akkaya, R., Durmuş, S., & Pişkin-Tunç, M. (2012, Haziran). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının somut materyal ve sanal manipülatiflerin eğitim süreçleri boyunca kullanabilme durumlarının belirlenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulan sözlü Bildiri. Niğde: Niğde Üniversitesi.
Alım, M. (2015). Coğrafya öğretmeni adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı/geliştirme dersinde elde ettikleri kazanımlar. Doğu Coğrafya Dergisi, 20(33), 1-10.
Aydoğdu-İskenderoğlu, T., Türk, Y., & İskenderoğlu, M. (2016). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının somut materyalleri tanıma-kullanma durumları ve matematik öğretiminde kullanmalarına yönelik öz-yeterlikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(39), 1-15. http://doi.org1010.21764/efd.29539.
Bozkurt, A. & Akalın, S. (2010). Matematik öğretiminde materyal geliştirmenin ve kullanımının yeri, önemi ve bu konuda öğretmenin rolü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 47-56.
Bulut, S., Çömlekoğlu, G., Seçil, S. O., Yıldırım, H., & Yıldız, B.T. (2002, Ekim). Matematik öğretiminde somut materyallerin kullanılması. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulan sözlü bildiri, Ankara.
Byoung-Gon, A. (2001). Using calculators in mathematics education in korean elementary schools. Journal of the Korea Society of Mathematical Education Series D: Research in Mathematical Education, 5(2), 107–118.
Clements, D. H. (1999). Concrete manipulatives, concrete ideas. Contemporary Issues in Early Childhood, 1(1), 45-60. https://doi.org/10.2304/ciec.2000.1.1.7
Çakıroğlu, E. & Yıldız, B. T. (2007). Turkish preservice teachers’ views about manipulative use in mathematics education. In C. S. Sunal & M. Kagendo (Eds.), The enterprise of education, (pp. 275- 289). Information Age Publishing Inc.
Çatal, M. (2020). İlköğretim matematik öğretiminde materyal destekli öğretim yönteminin öğrenci başarısına etkisi üzerine istatistiksel bir analiz. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Demir, Ö. (2019). Geometrik cisimlerin öğretiminde somut materyal kullanımının öğrencilerin başarısına, tutumlarına ve öz-yeterliğine etkisi.(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
Erşen, A. N. (2014). Materyal destekli matematik öğretiminin ortaokul 6. Sınıf öğrenci başarısına, tutumuna, kaygısına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Fuson, K. C. & Briars, D. J. (1990). Using a base-ten blocks learning/teaching approach for first and second grade placevalue and multidigit addition and substraction. Journal For Research in Mathematics Education, 21, 180-206
Gündüz, Ş. & Odabaşı, F. (2004). Bilgi çağında öğretmen adaylarının eğitiminde öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin önemi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 43-48.
Güven, S. (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin kazandırdığı yeterlikler yönünden değerlendirilmesi (İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 165-179.
Kadagöl, E.(2018). Somut materyal kullanımının 8.sınıf öğrencilerinin zihinde döndürme becerilerine etkisi.(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Kamii, C., Lewis, B. A., & Kirkland, L. (2001). Manipulatives: When are they useful? The Journal of Mathematical Behavior, 20(1), 21-31. https://doi.org/10.1016/S0732-3123(01)00059-1
Karamustafaoğlu, O. (2006). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğretim materyallerini kullanma düzeyleri: Amasya İli Örneği. Atatürk Üniversitesi Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 90-101.
Koza-Çiftçi, S., Yıldız, P., & Bozkurt, E. (2015). Ortaokul matematik öğretmenlerinin materyal kullanımına ilişkin görüşleri. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 4(1), 79-89.
Kutluca, T. & Akın, M. F. (2013). Somut materyallerle matematik öğretimi: dört kefeli cebir terazisi kullanımı üzerine nitel bir çalışma. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(1), 48-65.
Mcmillian, H. J. & Schumacher, S. (2010). Research in education. Boston, USA: Pearson Education.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (Second Edition). California: Sage Publications.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018) Matematik dersi (İlkokul ve Ortaokul 1.2.3.4.5.6.7 ve 8.sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2013). Ortaokul matematik dersi (5,6, 7 ve 8 sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
Moyer, P. S. (2001). Are we having fun yet? How teachers use manipülatives to teach mathematics. Educational Studies in Mathematics, 47(2), 175-197.
Okuyucu, Ü. (2019).Ortaokul düzeyinde hacim kavramına giriş: somut materyal destekli bir öğretim örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye.
Olkun, S. & Toluk-Uçar, Z. (2007). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi. Ankara: Maya Akademi Yayın Dağıtım.
Olkun, S. & Toluk-Uçar Z. (2014). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi (6. Baskı). Ankara: Eğiten Kitap.
Perry, B. & Howard, P. (1994). Manipulatives: Constraints on construction. In G. Bell, B. Wright, N. Leeson & G. J. (Eds.), Challenges in mathematics education: Constraints on construction (pp. 487- 495). Lismore: MERGA.
Pişkin-Tunç, M., Durmuş, S., & Akkaya, R. (2012). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik öğretiminde somut materyalleri ve sanal öğrenme nesnelerini kullanma yeterlikleri. MATDER Matematik Eğitimi Dergisi, 1(1), 13-20.
Sowell, E. J. (1989). Effects of manipulative materials in mathematics instruction. Journal for research in mathematics education, 20(5), 498-505. http://doi.org/10.2307/749423.
Tuncay-Yıldız, B. (2012). A case study of the use of manipulatives in upper elementary, mathematics classes in a private school: Teachers’ and students’ views. (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Van de Walle, J. A. (2007). Elementary and middle school mathematics (6th ed.) Boston: Pearson.
Yalın, H. İ. (2010). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Nobel Yayıncılık: Ankara.
Yazlık, D. Ö. (2018). Öğretmenlerin matematik öğretiminde somut öğretim materyali kullanımına yönelik görüşleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 775-805. http://doi.org/10.26466/opus.417200.
Yetkin-Özdemir, İ. E. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretiminde materyal kullanımına ilişkin bilişsel becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35,362-373.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, Z. (2009). Geometrik cisimlerin yüzey alanları ve hacimleri konularında bilgisayar destekli öğretimin ilköğretim 8. sınıf öğrenci tutumu ve başarısına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yin, R. K. (2017). Applications of case study research. (Çev. İ. Günbayı). (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları