Lise Öğrencilerinin Riskli Davranışlar Gösterme Düzeyleri İle Okula Bağlanma Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırma lise öğrencilerinin riskli davranışlar gösterme düzeyleri ile okula bağlanma durumları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu uygun örnekleme yöntemi ile seçilmiş 142’si (%55) kadın, 117’si (%45) erkek olmak üzere 259 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, Ergenlerde Okula Bağlanma Ölçeği ve Riskli Davranışlar Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda erkeklerin riskli davranış gösterme potansiyeli kadınlara kıyasla daha yüksek bulunmuştur. Araştırma bulguları, öğrenim görülen liseden memnuniyet değişkenine göre riskli davranış gösterme düzeylerinin anlamlı biçimde farklılaştığını göstermiştir. Buna göre öğrenim gördüğü liseden memnun olanların riskli davranış gösterme düzeyleri memnun olmayanlardan düşüktür. Sınıf düzeyinin riskli davranış gösterme düzeyini etkilediği; sınıf düzeyi arttıkça riskli davranışlar gösterme düzeyinin yükseldiği görülmektedir. Analizler sonucunda riskli davranışlar ölçeği puan toplamları ile ergenlerde okula bağlanma ölçeği puan toplamları arasında negatif yönlü orta kuvvette anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Okula bağlanma arttıkça riskli davranış gösterme düzeylerinin azaldığı bulgusuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Lise öğrencileri, okula bağlanma, riskli davranışlar

The Examination of The Relationship Between The Levels of Showing Risky Behaviors and The Levels of Attachment to School of High School Students

This study was conducted to examine the relationship between the level of risky behaviors of high school students and their attachment to the school in terms of various variables. Relational screening model was used in the research. The study group is composed of 259 high school students selected by appropriate sampling method of which 142 are female (55%) and 117 are male (45%). Data of the research was obtained using a personal information form, Scale of Attachment to School for Adolescents and Scale of Risky Behaviors. As a result of the analysis of the data, it is seen that males have higher levels of risky behavior than females. The findings of the research showed that the levels of risky behaviors significantly differ according to the variable of learner satisfaction from his/her high school. Accordingly, the level of risky behavior of the students who are satisfied with his/her school is lower than the ones who are not satisfied with his/her school. It is observed that the grade of class influences the level of risky behaviors; when the grade of class increases, the level of showing risky behavior increases as well. As a result of the analyses, it was found that as the attachment to school increases, the level of risky behavior decreases.

PDF

___

Alikaşifoğlu M (2008) Ergenlerde davranışsal sorunlar. İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Adolesasan Sağlığı II. Sempozyum Dizisi, İstanbul, s.55.
Aypay, A. (2010). Genel Öz Yeterlik Ölçeği'nin (GÖYÖ) Türkçe'ye uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2),113-131.
Bond, L., Butler, H., Thomas, L., Carlin, J., Glover, S., Bowes, G. ve Patton, G. (2007). Social and school connectedness in early secondary school as predictors of late teenage substance use, mental health, and academic outcomes. Journal of Adolescent Health, 40(4), 357-e9.
Demanet, J. ve Van Houtte, M. (2012). School belonging and school misconduct: The differing role of teacher and peer attachment. Journal of Youth and Adolescence, 41(4), 499-514.
Diaz, J. D. (2005). School attachment among Latino youth in rural Minnesota. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 27(3), 300-318.
Duy, B. ve Yıldız, M. A. (2014). Farklı zorbalık statüsüne sahip erinlerde okula bağlanma ve yalnızlık. Eğitim ve Bilim, 39(174),173-188.
Eneçcan, F. N., Şahin, E. M., Erdal, M., Aktürk, Z. ve Kara, M. (2011). Edirne şehir merkezindeki lise öğrencilerinde riskli sağlık davranışlarının değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(6), 687-700.
Erdem, G., Eke, C. Y., Ögel, K. ve Taner, S. (2006). Lise öğrencilerinde arkadaş özellikleri ve madde kullanımı. Journal of Dependence, 7(3), 111-116.
Frey, A., Ruchkin, V., Martin, A. ve Schwab-Stone, M. (2009). Adolescents in transition: School and family characteristics in the development of violent behaviors entering high school. Child Psychiatry & Human Development, 40(1), 1-13.
Gençtanırım Kurt, D. (2010). Ergenlerde riskli davranışların yordanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Gençtanırım, D. ve Ergene, T. (2014). Riskli davranışları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. International Journal of Social Science, 25(1), 125-138.
Gençtanırım, D. ve Ergene, T. (2017). Türk ergenlerde riskli davranışların yordanması Eğitim ve Bilim Cilt 42 (2017) Sayı 189 137-152.
Guler, N., Güler, G., Ulusoy, H. ve Bekar, M. (2009). Lise öğrencileri arasında sigara, alkol kullanımı ve intihar düşüncesi sıklığı. Cumhuriyet Medical Journal, 31(4), 340-345.
Hallinan, M. T. (2008). Teacher influences on students' attachment to school. Sociology of Education, 81(3), 271-283.
Henry, K. L. ve Slater, M. D. (2007). The contextual effect of school attachment on young adolescents’ alcohol use. Journal of school health, 77(2), 67-74.
Karahan, T. F., Sardoğan, M. E., Gençoğlu, C. ve Yılan, G. (2010). Lise öğrencilerinde trafik, madde kullanımı ve toplumsal konumla ilgili risk alma davranışı. Eğitim ve Bilim, 32(142),72-79.
Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi, 10. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karaşar, B. ve Kapçı Seyitoğlu, E. G. (2016). Lise öğrencilerinde okula bağlanma ve akademik başarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 49(1), 21–42.
Koç M (2004). Gelişim psikolojisi açısından ergenlik dönemi ve genel özellikleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 231-256.
Özdemir, Y. ve Koruklu, N. (2013). İlk ergenlikte ana-babaya bağlanma, okula bağlanma ve yaşam doyumu. İlköğretim Online, 12(3),836-848.
Savi Çakar, F. ve Karataş, Z. (2017). Ergenlerin okula bağlanmalarının yordayıcıları olarak benlik saygısı, okul öfkesi ve yaşam doyumu. Eğitim Ve Bilim, 42(189), 121-136.
Savi, F. (2011). Çocuk ve ergenler için okula bağlanma ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 10(1), 80-90.
Set, T., Dağdeviren, N. ve Aktürk, Z. (2006). Ergenlerde cinsellik. Genel Tıp Dergisi, 16(3), 137-141.
Sever, G. (2015). Lise öğrencilerinin madde kullanma eğilimlerinin algılanan sosyal destek ve riskli davranışlarla ilişkisinin incelenmesi. Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Tuncer, E.N. (2012). Adana’daki lise öğrencilerinde kasıtlı ve kasıtsız yaralanmaya yol açabilecek riskli davranışların yaygınlığı. Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adana.
Uludağlı, N. P. ve Sayıl, M. (2009). Orta ve ileri ergenlik döneminde risk alma davranışı: ebeveyn ve akranların rolü. Türk Psikoloji Yazıları, 12(23), 14-24.
Yıldız, M. A. ve Kutlu, M. (2015). Erinlerde okula bağlanmanın yordayıcısı olarak sosyal kaygı ve depresif belirtilerin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 332-345.
Zhang, L. ve Messner, S. F. (1996). School attachment and official delinquency status in the People's Republic of China. In Sociological Forum, 11(2) 285-303.