İşte Benim Kimliğim: Moda ve Medyanın Kadınların Kimlik İnşası ve İdeal Beden Söylemlerindeki Rolü Üzerine

Günümüz görsel dünyasında imgeler oldukça büyük önem taşımaktadır. İnsanoğlu giyinmeye başladığından bu yana, giysi ve aksesuarları ile kendilerine dair bilgileri aktarabildikleri küçük ve güçlü bir imge dünyası sunmuştur. Moda da kültüre veya döneme göre değişebilen giysi ve aksesuarlar ile bu anlamda bireylerin ile- tişim araçlarından biri haline gelmiştir. Ancak, moda özellikle kadınların hem giysileri ile yansıttıkları kim- liklerini hem de bedenleri ile ilgili algılarını sürekli manipüle eden bir araç haline dönüşmüş bulunmaktadır. Günlük yaşamda bireyler, özellikle de kadınlar bedenin olması gerektiği düşünülen ideal şekline dair normla- ra, medya aracılığı ile açık veya örtük bir şekilde maruz kalmaktadır. Tüm bunlar bir arada ele alındığında ise, medya ve moda işbirliğinin kadının beden imgesi ve kimlik inşasındaki rolü literatürde ilgi çeken ve incelen- meye değer bir başlık olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu neden ile bu çalışmada, moda ve medya işbirliğinin kadınların ideal beden söylemlerini içselleştirmelerindeki ve giysi ve aksesuarlar üzerinden kendi kimliklerini inşa etmeleri üzerindeki olası rolü, alan yazın kapsamında incelenerek değerlendirilmiştir.

That’s My Identity: On the Role of The Fashion and Media on Women’ Construction of Identity and Discourses of İdeal Body

Images are very important in today’s visual World. They have served as a mini-yet-mighty image world which humankind is able to convey information about themselves via their clothes and accessories. In this sense, fashion with its clothes and accessories that vary depending on the culture and era, has turned into a communication vehicle among individuals. However, especially for women, fashion has transformed into a vehicle both manipulating their identity reflected by clothes or their body perception. In daily life, especially women are exposed to thoughts about ideal body shape norms either explicitly or implicitly by the media products, owing to the technological era. Taken into consider all of these, the topic of collaboration of fashion and media on women’ body image and identity construction became an interesting and remarkable topic in the literature. In this review, it is argued that the role of collaboration of fashion and media on women’s iden- tity construction and internalization of ideal body perception.

___

  • Aslan, H. (2001). Beden imgesi ve yeme davranışı bozuklukları ile medya ilişkisi. Düşünen Adam, 14(1), 41-47.
  • Bedük, N. (2009). Gelenek, iktidar ilişkileri ve toplumsal cinsiyet temsillerinde melezleşme: Türk TV dizileri üzerine bir söylem analizi.(Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi). Yeditepe Üniversite- si Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Binay, A. (2010). Tüketim vasıtasıyla oluşturulan postmodern kimlikler. Global Media Journal Tur- kish Edition, 1(1), 17-29.
  • Baudrillard, J. (2012). Tüketim toplumu söylenceleri/ yapıları. (H. Deliceçaylı ve F. Keskin, Çev.). (5.Basım). (Orijinal basım: 1970).Ayrıntı Yayınları: İstanbul.
  • Chung, S. (2013). Clothing as ıdentity and gender in the merchant of venice. IPEDR, 68, 1-14.
  • Cohen A. (1991). Body image in the person with a stoma. Journal of Enterostomal Therapy 18, 68-71.
  • Crane, D. (2000). Fashion and its social agendas: Class, gender, and identity in clothing. University of Chicago Press: Chicago.
  • Çelik, H. ve Ekşi, H. (2008). Söylem analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27, 99-117.
  • Dittmar, H. (2009). How do “body perfect” ideals in the media have a negative impact on body image and behaviors? Factors and processes related to self and identity. Journal of Social and Clini- cal Psychology, 28, 1-8.
  • Eke, N. P. (2013). Bedene müdahalenin bir yolu olarak moda ve medyada sunulan beden algısı. (Ya- yımlanmamış Yüksek lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Engeln-Maddox, R. (2005). Cognitive responses to idealized media images of women: The relations- hip of social comparison and critical processing to body image disturbance in college wo- men. Journal of Social and Clinical Psychology, 24(8), 1114-1138.
  • Eşiyok Sönmez, E. (2015). Tüketim nesnesi olarak kadın bedenin inşasında estetik ürün reklamları: Cosmopolitan dergisi örneği. International Journal of Human Sciences, 12(2), 1131-1144.
  • Evecen, A. (2015). Baudrillard'dan modern toplumlara özgü bir moda kavramı çözümlemesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(5): 216-226.
  • Field, A. E., Cheung, L. Wolf, A. M., Herzog, D. B., Gortmaker, S. L. and Colditz, G. A. (1999). Exposure to the mass media and weight concerns among girls. Pediatrics, 103, e36-e36.
  • Foucault, M. (2007). Göz kamaştırıcı hayvan: İktidar, iktidarın gözü. (I. Ergüden, Çev.). Ayrıntı Ya- yınları, Seçme Yazılar 4: İstanbul.
  • Fouts, G. ve Burggraf, K. (1999). Television situation comedies: Female body images and verbal rein- forcement. Sex Roles, 40, 473–481.
  • Guy, A. ve Banim, M. (2000). Personal collections: Women's clothing use and identity. Journal of Gender Studies, 9(3), 313-327.
  • Hamurcu, P., Öner, C., Telatar, B. ve Yeşildağ, Ş. (2015). Obez bireylerde benlik saygısı ve beden algısının değerlendirilmesi, Türk Aile Hekimliği Dergisi 19 (3),122 – 128.
  • Harper, B. ve Tiggemann, M. (2008). The effect of thin ideal media images on women’s self- objectification, mood, and body image, Sex Roles, 58(9), 649–657.
  • Holmstrom, A. J. (2004). The effects of the media on body image: A meta-analysis. Journal of Broad- casting & Electronic Media, 48(2),196-217.
  • İstanbul Kadın ve Kadın Kuruluşları Derneği (İKADDER) (2013). Aile odaklı medya izleme ve değer- lendirme projesi (AİLEMİZ-P). http://www.ailemizprojesi.org/bu-tarz-programlar-bizim- degil/ Erişim tarihi:19 Ocak 2016.
  • Kayış, E. (2017, 13 Şubat). Beden olumlama hareketi. [Blog yazısı]. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017, https://catlakzemin.com/beden-olumlama-hareketi/
  • Kınak, G. (2012, Kasım). Sen Sustukça Bedenin Konuş(t)ur(ulur). Skopbülten, 2012(Kasım). Erişim tarihi: 27 Aralık 2015, https://www.e-skop.com/skopbulten/sen-sustukca-bedenin-konus-tur- ulur/982
  • King, A. (2004). The prisoner of gender: foucault and the disciplining of the female body. Journal of International Women's Studies, 5(2), 29-39.
  • Lin, C. A. (1998). Uses of sex appeals in prime-time television commercials. Sex Roles, 38(5-6), 461- 475.
  • Oğuz, G.Y. (2005). Bir güzellik miti olarak incelik ve kadınlarla ilgili beden imgesinin televizyonda sunumu. Selçuk İletişim, 4(1), 31-37.
  • Özaltın G. (2003). Beden imgesi değişimine yaklaşımlar. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Hemşirelik Dergisi, 51(8), 4-14.
  • Stice E., Schupak-Neuberg E., Show H. E. and Stein, R. I. (1994). Relation of media exposure to ea- ting disorder symptomatology: An examination of mediating mechanisms. Journal of Abnor- mal Psychology,103, 836-840.
  • TDK, (b.t.). Moda. http://www.tdk.gov.tr. Erişim tarihi: 20 Aralık 2015 Vertanian, L. R., Giant, C. L. and Passino, R. M. (2001). Ally McBeal vs. Arnold Schwarzenegger: comparing mass media, ınterpersonal feedback and gender as predictors of satisfaction with body thinness and muscularity. Social Behavior and Personality, 29 (7), 711-772.
  • Want, S.C. and Saiphoo, A. (2017). Social comparisons with media images are cognitively inefficient even for women who say they feel pressure from the media. Body Image, 20,1–6.
  • Yağlı, F. (2012). Görsel kültür ve görsel imajın bir inşa alanı olarak modanın endüstriyel büyüsü. 08- 10 Ekim 2012 “1. Uluslararası Moda ve Tekstil Tasarımı Sempozyumu’nda sunulmuştur. http://edergi.akdeniz.edu.tr/index.php/akdenizsanat/article/view File/457/383 . Erişim tarihi: 25 Aralık 2015.
  • Yamamiya, Y., Cash, T. F., Melnyk, S. E., Posavac, H. D. and Posavac, S. S. (2005). Women’s expo- sure to thin-and-beautiful media images: Body image effects of media-ideal internalization and impact-reduction interventions. Body Image, 2(1),74–80.
  • Yavuz, S. (2015, 13 Mart). Moda programları gençleri olumsuz etkiliyor! Milliyet. Erişim tarihi: 25 Aralık 2015, http://www.milliyet.com.tr/moda-programlari-gencleri-olumsuz-etkiliyor-- pembenar yazardetay-aile-2029168/