Halil Özcan Özdemir, Hüsnüye Neşe Arslan

İnternet Bağımlılığı ve Tükenmişlik Arasındaki İlişkide Düzenleyici Roller

Teknoloji alanındaki evrimsel gelişmelere uygun olarak, günümüzde internet bağımlılığı olan yeni teknolojik hastalıklar gelişmiştir.Toplumsal cinsiyet literatüründen farklı olarak internet bağımlılığı ile eğitim düzeyi arasındaki ilişki hakkında sadece birkaç çalışma bulunmaktadır.Bu araştırmanın amacı; üniversite mezunu olacak girişimci adaylarının internet bağımlılık düzeyleri ile tükenmişlikleri arasındaki ilişkide cinsiyet ve öğrenim düzeyinin düzenleyici rollerinin belirlenmesidir. Araştırmanın verileri bir Türk devlet üniversitesindeki İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme bölümü ile Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu İşletme programında öğrenim gören 233 öğrencidenrastgele seçim yöntemi ile toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak orijinal adı “Skala zur Erfassung der Internetsucht” olan internet bağımlılığı ölçeği Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu (MTE-ÖF) kullanılmıştır. Araştırma grubundan elde edilen veriler SPSS 22 istatistiksel paket programı ile analiz edilmiştir. Analiz sonucuna göre; internet bağımlılığı ile tükenmişlik arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu; bu ilişkide cinsiyet ve öğrenim düzeyi faktörlerinin düzenleyicilik rolünün olmadığı tespit edilmiştir. Araştırma bulguları yorumlanmış ve daha sonra gerçekleştirilecek araştırmalara yönelik öneriler geliştirilmiştir.

The Moderating Roles on the Relation between Internet Addiction and Burnout

In accordance with evolutionary improvements in technology, today new technological illnesses developed, one of them being internet addiction. Different from the literature on gender, there are only a few studies on the relationship between internet addiction and the educational level. The aim of the present study is to explore the moderating role of gender and level of education on the relation between internet addiction and burnout of future leaders studying at the university level. The data was conveniently collected from 233 students enrolled in the Business and Administration Department in the Faculty of Economics and Administrative Sciences and the Vocational School of Social Sciences in a Turkish university. The instruments of the study were used the originally named “Skala zur Erfassung der Internetsucht” internet addiction questionnaire, and the Maslach Burnout Inventory –Student Survey (MBI-SS).The results of thestudy revealed a positive and significant relationship between internet addiction and burnout. However, the variables of gender and educational level were found to have no moderating role in the correlation. Key Words: Internet addiction, burnout, socialmedia, entrepreneurship

PDF

___

Addis, R. S. (2006). Burnout among undergraduate athletic training students. Dissertation, California University. U.S.A
Akdağ, M., Yılmaz, B. S., Özhan, U., and Şan, İ. (2014). Üniversite Öğrencilerinin İnternet Bağımlılıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (İnönü Üniversitesi Örneği), İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 73-96
Anin, S., Jaafar, N. I., Ashraf, M., and Parveen, F. (2017). Exploring the Role of Dempgraphics and Psychological Variables in Internet Addiction. Social Science Computer Review, 35(6), 770- 780.
Arı, G. S., Bal, E. Ç. (2008). Tükenmişlik kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 131-148.
Avcı, D. K., Şahin, H. A. (2017). Relationship between Burnout Syndrome and Internet Addiction, and the Risk Factors in Healthcare Employees in a University Hospital, Konuralp Tıp Dergisi, 9 (2), 1-8
Batem (2016). İnternet ve Bilgisayar Bağımlılığı. http://www.batem34.com (04.04.2016).
Bayraktar, F. ve Gün, Z. (2007). Incidence and correlates of internet usage among adolescents in North Cyprus. Cyberpsychology & Behavior, 10; 191-197.
Çapri, B.; Gündüz, B. ve Gökçakan, Z. (2011). Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu (MTE-ÖF)’nun Türkçe’ye Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 40 (1), 134-147.
Freudenberger, H.J. (1974). “Staff Burn-Out”, Journal of Social Issues, Vol.30, Number 1, 159-165. Girgin, G. (1995). “İlkokul Öğretmenlerinde Meslekten Tükenmişliğin Gelişimini Etkileyen Değişkenlerin Analizi ve Bir Model Önerisi”, Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Gündüz, B., Çapri, B., ve Gökçakan, Z. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi, Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2012), 38-55.
Hawi, N.S. (2012). Internet addiction among adolescents in Lebanon. Computers in Human Behavior, 28, 1044-1053.
Işıklar, A. (2002). “Lise Dengi ve İlköğretim Okullarındaki Öğretmenlerin İş Doyumu, Tükenmişlik ve Empatik Eğilimleri Arasındaki İlişkilerin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Kır, İ., Sulak, Ş. (2014). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin İnternet Bağımlılık Düzeylerinin İncelenmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (51), 150-167
Lam L. T., Peng Z.W., Mai J.C., and Jing J. (2009). Factors associated with Internet addiction among adolescents. CyberPsychology & Behavior; 12: 551-555.
Lee, S. (2009). “Problematic Internet Use among College Students: An Exploratory Survey Research Study”. A dissertation at University of Texas at Austin.
Maslach, C. ve Jackson, S.E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99-113.
Maslach, C. (2003). Job Burnout: New Directions in Research and Intervention. Current Directions in Psychological Science, 12, 5, 189-192.
Mottram, A. J., and Fleming, M. J. (2009). Extraversion, impulsivity, and online group membership as predictors of problematic internet use. CyberPsychology & Behavior; 12, 3, doi: 10.1089/cpb.20070170.
Özdemir, H.Ö. (2017). Yöneticilerin otantik liderlik tarzlarının çalışanların sanal kaytarma ve sinizm davranışları üzerine etkileri, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, Nevşehir.
Salmela-Aro, K., Upadyaya, K., Hakkarainen, K., Lonka, K., and Alho, K. (2017). The dark side of internet use: two longitudinal studies of excessive internet use, depressive symptoms, school burnout and engagement among Finnish early and late adolescents. Journal of youth and adolescence, 46(2), 343-357.
Subrahmanyam, K. ve Lin, G. (2007). Adolescents on the net: Internet use and well-being. Adolescence, 42, 659-677
Sucuoğlu, B. ve Kuloğlu, N. (1996). Özürlü Çocuklarla Çalışan Öğretmenlerde Tükenmişliğin Değerlendirilmesi, Türk Psikoloji Dergisi, 10 (36), 44-60.
Schaufeli, W. B., Martinez, I., Marques-Pinto, A., Salanova, M., and Bakker, A. (2002). Burnout and Engagement in University Students: A cross-national study. Journal of CrossCultural Studies, 33, 464-481.
Şahin, C. (2016). Examination of the Relationship between Life Satisfaction Level and Internet Addiction of the Students in Guidance and Psychological Counseling Department. International Journal of Contemporary Educational Studies, 2(1), 1-13.
Şahin, C., Korkmaz, Ö. (2011). İnternet Bağımlılığı Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 101-115
Şahin, C., Aydın, D., Balay, R. (2016). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Eğitsel İnternet Kullanımı ile İnternet Bağımlılıklarının İncelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 17(1), 481-497
Tsitsika, A., Janikian, M. Schoenmakers, T. M., Tzavela, E. C., Olafsson, K., Wojcik, S., Richardson, C. (2014). Internet addictive behavior in adolescence: A cross-sectional study in seven European countries. CyberPsychology, Behavior, and Social Networking, 17, 528-535.
Turan, R.T. (2015). Başkent Üniversitesi öğrencilerinde internet bağımlılığı sıklığı ve ilişkili faktörler. Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Ankara
Tümkaya, S. (1996). Öğretmenlerdeki Tükenmişlik Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başa Çıkma Davranışları, Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Yang, H. J., and Cheng, K. F. (2005). An investigation the factors affecting MIS student burn-out in technical-vocational college. Computers in Human Behavior, 21, 917-932.
Zhang, Y., Gan, Y., and Cham, H. (2005). The reliability and validity of MBI-SS and academic characteristics affecting burnout. Chinese Journal of Clinical Psychology, 13, 383-385.