Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Ön Yargılarının Belirlenmesi
Okuma alışkanlığı bireylerin zihinsel ve toplumsal gelişimlerine çok yönlü katkılarda bulunur. Ülkemizde okuma kültürünün gelişmiş ülke ortalamalarının oldukça altında olduğu bilinmektedir. Bu sorunun nedenlerinin araştırılması ve çözüm önerilerinde bulunulması ihtiyacı doğmuştur. Bir kimse veya bir şeyle ilgili olarak önceden edinilmiş olumlu veya olumsuz yargı, peşin hüküm olarak tanımlanan ön yargı, öğrencilerin okuma alışkanlıklarını da etkilemektedir. Öğrencilerin okuma ön yargılarının giderilmesi, bu alışkanlığın kazandırılmasında büyük önem taşımaktadır. Bu araştırmada, 8. sınıf öğrencilerinin okuma ön yargılarının belirlenmesi ve çözüm önerilerinin betimlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç çerçevesinde 8. sınıf öğrencilerine, ön yargılarını belirleyici açık uçlu sorular sorulmuştur. Öğrencilerin verdiği cevaplara dayalı olarak veriler analiz edilmiştir. Öğrencilerin ortaya koyduğu düşüncelere göre ön yargılar değerlendirilmiş ve kitap okuma alışkanlığının önündeki engeller belirlenmiştir. Çalışma sonucunda en yüksek ön yargı sıklığı “Kitaplarla İlgili Ön Yargılar” başlığında tespit edilmiştir. Öğrencilerin anne-baba eğitim durumlarının okuma ön yargılarında anlamlı bir farklılık oluşturmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin cinsiyetlerinin ön yargılardaki etkisi ise ayrı başlıklar şeklinde incelenmiştir. Aile, cinsiyet, öğretmen, teknolojik araçlar, kitaplar, lise giriş sınavları ve sosyal çevre etmenleri tek tek ele alınmış ve çözüm yolları tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Ön yargı, okuryazarlık, okuma ön yargısı
Determination of Reading Prejudice at Secondary School 8th Grade Students
Reading habits have multifunctional contributions to the mental and social developments of individuals. It is known that the reading culture in our country is far below the average of developed countries. The need for investigating the causes of this problem and suggesting solutions have arisen. The judgement either positive or negative acquired about a person or an object in advance, the prejudice which is defined as prejudgement, also affects the reading habits of students. The elimination of the reading prejudices of the students is of great importance in the acquisition of this habit. In this research, it has been aimed to determine the reading prejudices of 8th grade students and to describe the solution suggestions. Within the scope of this purpose, open-end questions have been asked to the 8th grade students for detecting their prejudices. The data based on the answers given by the students have been analysed. The prejudices have been evaluated according to the opinions suggested by the students, and the obstacles about reading habits have been determined. At the end of the study, the highest prejudice frequency has been detected under the title of "Prejudices About Books". It has been concluded that the educational background of the parents does not make a meaningful difference on the reading prejudices of the students. The effect of the genders of the students upon their prejudices has been examined as separate titles. The elements such as family, gender, teachers, technological tools, books, high school entrance exams and social environmental factors have been handled one by one and keys for solutions have been discussed.
___
- Aksaçlıoğlu, A. G. ve Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28.
- Anderson, E. (1996). The ınfluence of embedded word-study ınstruction, social context, and motivation of children's ındependent reading and writing: A case study of 3 first-graders. Reading Research Report No. 65.
- Aral, N. ve Aktaş, Y. (1997). Çocukların televizyon ve diğer etkinliklere harcadıkları sürenin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 99-105.
- Arı, G. ve Okur, A. (2013). Öğrencilerin ilköğretim 100 temel eseri okuma durumu. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 173, 307-328.
- Arıcı, A.F. (2008). Okumayı niye sevmiyoruz: Üniversite öğrencileriyle mülakatlar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi: 5(10), 91-100.
- Arıcı, A. F. (2015). Türkçe öğretmenleri / öğretmen adayları ne okumalı? -bir “okuma listesi” önerisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 1-15.
- Arslan, Y., Çelik ve Z. Ç. E. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 113-124.
- Aslantürk, E. ve Saracaloğlu, A. S.(2010). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının okuma ilgi ve alışkanlıklarının karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 155-176.
- Aşılıoğlu, B. (2008). Bilişsel öğrenmeler için eleştirel okumanın önemi ve onu geliştirme yolları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 1-11.
- Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 265-300.
- Balcı, A., Uyar, Y. ve Büyükikiz, K. K. (2012). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları, Kütüphane Kullanma Sıklıkları ve Okumaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Turkish Studies, 7(4), 965-985,
- Batur, Z. ve Bek, H. G. H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49.
- Batur. Z., Erkek, G., Kaplan, K. ve Ercan, E. (2017). Türkçe eğitimi ve yabancı dil olarak ingilizce öğretiminde dört temel dil becerisinin edinimine ilişkin öğretmen görüşleri. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 42-75.
- Bircan, İ. ve Tekin, M. (1989). Türkiye’de okuma alışkanlığının azalması sorunu ve çözüm yolları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 393-410.
- Bostanoğlu, O. (2015). 9. sınıf öğrencilerin yazılı anlatımlarındaki önyargıların incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
- Can, R., Türkyılmaz, M. ve Karadeniz, A. (2010). Ergenlik dönemi öğrencilerinin okuma alışkanlıkları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 1-21.
- Chua, S. P. (2008). The effects of the sustained silent reading program on cultivating students habitsand attitudes in reading boks for leisure. Heldref Publication, 81(4), 180-184.
- Coşkun, E. (2003). Çesitli değiskenlere göre lise öğrencilerinin etkili okuma becerileri ve bazı öneriler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 101-130.
- Duran, E. ve Sezgin, B. (2012). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ve ilgilerinin belirlenmesi. Turkish Studies, 7(4), 1649-1662.
- Durualp, E., Çiçekoğlu, P. ve Durualp, E. (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2(1). 115-132.
- Gündoğmuş, H. D. ve Çayır, A. (2016). Öğretmen adaylarını kitap okumak için en çok ne güdülemektedir? Turkish Studies, 11(3), 2613-2622. Gürses, İ. (2005). Önyargının nedenleri. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,14(1), 143- 160.
- İşcan, A., Arıkan, İ. B. ve Küçükaydın, M. A. (2013). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerin kitap okuma alışkanlıkları ve okumaya ilişkin tutumları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi,4(11), 1-16.
- Jones, M. (2002). Social Psychology of Prejudice. New Jersey: Prentice Hall.
- Kaplan, K . (2017). Kitapların kapak tasarımlarındaki mesajlarda kullanılan propaganda teknikleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(3), 1574-1589.
- Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 32-80.
- Kurulgan, M. ve Çekerol, G. S. (2008). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 237-258.
- Mete, G. (2012). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir araştırma (Malatya ili örneği). Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1), 43-66.
- Odabaş, H. Odabaş ve Z. Y. Polat, C. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: Ankara Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası. 9(2), 431-465.
- Özbay, M., Bağcı, H. ve Uyar, Y. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 117–136.
- Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
- Plous, S. (2003). The Psychology of Prejudice, Stereotyping and Discrimination: An Overview, Understanding of Prejudice and Discrimination. (Ed.: Scott Plous). New York: McGraw Hill.
- Sadioğlu, Ö. ve Bilgin, A. (2008). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile cinsiyet ve anne-baba eğitim durumu arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 7(3), 814-822.
- Sağıroğlu, A.Z.(2014). Türkiye’de etnisite, din ve önyargı: Üniversite öğrencileri örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Sanacore, J. (2000). Promoting The Lifetime Reading Habit in Middle School Students. The Clearing House, 73 (3), 157-161
- Saracaloğlu, A. S., Yenice, N., Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerileri ile okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 187-206.
- Saracaloğlu, A. S., Karasakaloğlu, N. ve Aslantürk, U. E. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma ilgi ve alışkanlıklarının karşılaştırılması. Adnan Menderes ve Uludağ Üniversiteleri örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 457-480.
- Schunk, D. H. ve Zimmerman, B. J. (2007). Influencing children's self-efficacy and self-regulation of reading and writing through modeling. Reading &Writing Quarterly, 23, 7-25.
- Smith, C., Tracy, E., ve Weber, L. (1998). Motivating independent reading. https://archive.org/details/ERIC_ED422559
- Şahin, A. (2009). İlköğretim 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarının sosyoekonomik düzeylerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 215‐232.
- Tanju, E. H. (2010). Çocuklarda Kitap Okuma Alışkanlığına Genel Bir Bakış. Aile ve Toplum, 6(21), 30-39.
- Ungan, S. (2008). Okuma alışkanlığımızın kültürel altyapısı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1). 218-228.
- Ülper, H. (2011). Öğrenci Açısından Okumaya Güdüleyici Etmenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 941-960.
- Ülper, H. ve Çeliktürk, Z. (2013). Öğretmen adaylarının okuma motivasyonlarının değerlendirilmesi: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 1033-1057.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
- Yıldız, M. ve Akyol, H. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 793-815.
- Yıldız, N. ve Keskin, H. (2016). Ergenlik dönemindeki öğrencilerin dijital ve matbu okumaya karşı tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 344-361.