İngiltere’de Kamu Personelinin “Whisteblowing” Eylemi ve Yönetim Etiği Açısından Önemi

Etik değerler/etik kodlar, çağımızda kamu yönetiminde önemi artan ilkelerdir. Etik ilkeler konusunda İngiltereözel bir öneme sahiptir. Çünkü bu konuda önemli ilkeler koyan ve uygulayan örnek bir ülkedir. Ayrıca dünyadakamu personel yönetimi ilkelerini (liyakat, kariyer, eşitlik, tarafsızlık vb.) uygulamada da başarılı görülmektedir.Avrupa ülkeleri içinde açıklık, performans denetimi, yönetişim, toplam kalite yönetimi, liderlik, stratejik yönetim,zaman ve itibar yönetimi vb. konusunda da örnek olmuştur. Diğer yandan İngiltere’deki “whistleblowing”kavramı, işleyişi ve uygulamaları, etik yönetimi geliştirme açısından incelenmeye değerdir. Bu çalışmaİngiltere’nin kurumsallaşmış olan kamu personel yönetimi ve etik yönetiminin daha iyi anlaşılmasına katkıgetirmektedir. Bizlere İngiltere’nin “whistleblowing” uygulamalarını tanıtmaktadır. Konu üzerine Türkiyeaçısından bir değerlendirme de yapılmaktadır. İngiltere’de meslek etiğinde bir personelin örgütsel yanlışlıklar veyolsuzlukları hızla yetkili otoritelere ileteceğine inanılır. Whistleblowing’de önemli nokta, örgütteki yanlış fiilibildiren kişilerin kendileri istediği sürece isimlerinin gizli tutulmasıdır. Whistleblowing kavramı, 1990’lardanitibaren yönetim biliminde yer almıştır. Whistleblowing, personelin, örgüt içinde görülen veya duyulan yasa dışıve etik dışı davranışları, üst yönetime ya da örgüt dışına duyurmaları ve ispiyon etmeleridir. İngiltere kamuyönetimi, kamu personel yönetimi, kamu yönetiminde etik hatta verimlilik ve performans yönetiminde çokbaşarılı bir ülkedir. Bu konularda 1980 yılı ve sonrasında önemli reformlar yapmış iyi bir rol model ve örnektir.

"Whistleblowing" Action of the Public Staff in The United Kingdom and The Importance in Terms of the Administration Ethics

Ethical values/ethics codes are the principles of increasing importance in public administration in our age. England has a special importance in ethical principles. Because it is an exemplary country that sets and implements important principles in this regard. It is also considered successful in implementing the principles of public personnel management (merit, career, equality, impartiality, etc.) in the world. It has also been an example, openness, performance control, governance, total quality management, leadership, strategic management, time and reputation management etc. in European countries. On the other hand, the concept of “whistleblowing”, its operation and practices are worth examining in terms of developing ethical management in the UK. This study contributes to a better understanding of UK's institutionalized public personnel management and ethics management. It introduces to us the "whistleblowing" applications of England. An assessment is made on the topic for Turkey. It is believed that a staff of professional ethics in the UK will quickly forward organizational mistakes and corruption to the competent authorities. The important point in whistleblowing is that the people who report the wrong act in the organization are kept confidential as long as they want it. The concept of whistleblowing has been in management science since the 1990s. Whistleblowing is announcement and expression of the staff's to senior management or outside in the organization. Illegal and unethical behaviors seen or heard within the organization, The UK is a very successful country in public administration, public personnel management, ethics, and even efficiency and performance management in public administration. It is a good role model and example that made important reforms in these issues in 1980 and beyond.

PDF

___

Anbarlı, Ş. ve Acar, A. (2005). Bir Selçuklu ve Osmanlı örgütlenme örneği olarak Ahiliğin yapısı ve fonksiyonları. Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(1), 101-113.
Anbarlı Bozatay, Ş. (2019). Eski Türk devlet anlayışında iktidar ve hakimiyet. İstanbul: Kriter Yayınları
Aydın, A. H. ve Gök, S. (2015). Geleneksel Westminster modelinden esnek örgütlenme modeline doğru. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 23- 36.
Aktan, C. C. (Ekim 2006). Organizasyonlarda yanlış uygulamalara karşı bir sivil erdem, ahlaki tepki ve vicdani red davranışı: “Whistleblowing”. MESS Mercek Dergisi, 1-2.
Çakıcıoğlu, E. (Hazırlayan) (2007). Ortaöğretim Türkçe Sözlük. İstanbul: Yakamoz Yayınları.
Çiğdem, S. (2013). Büro yönetiminde whistleblowing ve etik ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (Özel Sayı), 94-105.
Eskişehir Ticaret Odası (2019). Birleşik Krallık Ülke Bülteni, 1-2. http://www.etonet.org.tr/uploads/birlesikkrallik.pdf.
Güneş, F. ve Uygun, T. (2016). Öğretmen yetiştirmede beceri uyuşmazlığı. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 1-14.
Karaca, H. (2015). Ana kaynaklarıyla Türk Ahiliği üzerine. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 91-92.
Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2021). Neredeyim: Türk Kültürü, https://www.ktb.gov.tr/TR-96255/turkkulturu.html.
Önen, S. M. ve Yıldırım, A. (2014). Kamu yönetiminde etik denetimi: OECD ülkeleri örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 108-121.
Özgener, Ş., Tanç, A. ve Ulu, S. (2009). Çalışma yaşamında sorun bildirme sistemi. Aşkın Keser, Gözde Yılmaz, Senay Yürür E. (Ed.). İçinde Çalışma yaşamında davranış güncel yaklaşımlar. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Özler, D.E., Şahin, M.D. ve Atalay, C.G. (2010). Teorik bir çerçevede whistleblowing-etik ilişkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 178-182.
Pierson, J. K., Forcht, K.A. and Bauman, B.M. (2007). Whistleblowing: An ethical dilemma. Australasian Journal of Information Systems, 1(1), 58-62. DOI:10.3127/ajis.v1i1.432. 28.04.2021 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/30063249_Whistleblowing_an_ethical_dilemma adresinden erişilmiştir.
Şahin, T. ve Aksoy, M. (2016). İngiltere kamu yönetimi ve kamu personel yönetimi. Ankara: Devlet Personel Başkanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Birimi, 26-37.
T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER). 30.04.2021 tarihinde https://www.cimer.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
T.C. Kamu Grevlileri Etik Kurulu, Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kararları. http://www.etik.gov.tr/etikihlal-kararlari. http://www.etik.gov.tr/ilke-kararlari/ adresinden erişilmiştir.
The Professional Association for Social Work and Social Workers (BASW), (2014), Ethics, The Codes of Ethics for Social Work, Statement of Principles, Birmingham: BASW First published: January 2012 Updated: October 2014 Typographically reset: 2018, pp. 9-13. https://www.basw.co.uk/system/files/resources/Code%20of%20Ethics%20Aug18.pdf), Erişim: 29.04.2021)
Tural, E., Kılıç, Ş., Kılıç, A., Reyhan, C. ve Uyanık, E. (2013). Türk idare tarihi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Uzun, Y. (2018). Yüksek denetim kurumları: Etik denetim uygulamaları. Sayıştay Dergisi, 111, 28-31. https://www.sayistay.gov.tr/tr/Upload/95906369/files/dergi/flash/111/mobile/index.html#p=31.
Yavuzdoğan, S. (2010). İngiltere’de bağımsız kolluk şikâyet sistemi ve Türkiye’de uygulanabilirliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(Özel Sayı), 1232-1240.
Yıldız Özsalmanlı, A. ve Ugan, A. A. (2019). Liyakat ilkesinin uygulanmasında bir istisna: İstisnai memurluk., ICOESS 2019, 3.Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Kongresi, Bildiri Tam Metinleri Kongre E-Kitabı, 18-21 Nisan 2019, Bodrum, Muğla, (Ed. Ulusoy, K.), 1041-1043.
Yıldız Özsalmanlı, A. ve Cengiz, E. (2019). Türkiye’de kamu denetçiliği kurumunun etkinliği ve önemi açısından diğer ülke deneyimleri ışığında çıkarımlar. TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 11(44), 537-557. DOI: http://dx.doi.org/10.15189/1308-8041.