DSİ 15. Bölge Sulama Şebekelerinde Tarımda Su Kullanımının Değerlendirilmesi

Gıda gereksiniminin büyük bir bölümü sulu tarım alanlarından karşılanmaktadır. Bu yüzden; sulama şebekelerinde suyun etkin bir şekilde kullanımı büyük önem arz etmektedir. Bu amaçla; sulama şebekelerinde su kullanımı değerlendirilmekte, sorunlar tespit edilerek çözüm önerileri yapılmaktadır. Başarılı ve etkin bir sulu tarımın gerçekleştirilebilmesi; sulama tesislerinin bir plan dahilinde işletilmesi, uygulamanın takip edilmesi ve sonuçlarının ayrıntılı olarak değerlendirilmesi ile mümkün olmaktadır. Bu çalışmada; DSİ 15. Bölge sulama şebekelerinden Suruç Ovası, Akçakale, Şanlıurfa-Harran, Yaylak ve Yukarı Harran sulamalarının 2016 yılı verilerine göre; tarımda su kullanımı, su kullanım etkinliği göstergeleri ile değerlendirilmiştir. Araştırma alanındaki sulamaların 2016 yılına ilişkin proje alanı brüt üretim değerleri (PABÜD); 1802-2228 ₺/ha, fiilen sulanan alan brüt üretim değerleri (FSABÜD); 1836-3706 ₺/ha, saptırılan suya karşılık brüt üretim değerleri (SSKBÜD); 0,10-0,29 ₺/m3, sulama suyu ihtiyacına karşılık brüt üretim değerleri (SSİBÜD); 0,16-0,33 ₺/m3, su temini oranları (STO); 0,46-1,79 ve sulama oranı (SO) değerleri ise; %58-116 olarak belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlar; sulama projelerinin etkinliğinin ve geliştirilme imkanlarının belirlenmesine, yeni sistemlerin projelendirilmesinde yardımcı olacak veri teminine, ekonomik kararların alınmasına temel oluşturacak değişik yöntem, sistem ve işletme modellerinin karşılaştırılmasına katkı sağlayacaktır. Ayrıca; sulama şebekelerinde su kullanımının değerlendirilmesi çalışmalarında rehber niteliği taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Sulama, performans, karşılaştırmalı göstergeler

PDF

___

Anonim 2018. http://bolge15.dsi.gov.tr/toprak-ve-su-kaynaklar%C4%B1 (Erişim tarihi:16.07.2018).
Aküzüm, T. Çakmak, B. Gökalp, Z. 2003.Dünyada su ve yaklasan su krizi, 2.Ulusal Sulama Kongresi 16-19Ekim 2003, Kusadası-Aydın.
AküzümT.,Çakmak B., Gökalp Z. 2010. Evaluation Of waterresourcesmanagement in Turkey. 1. Ulusal Su Kaynakları Yönetimi Sempozyumu, 1- 15, 20-22 October, Karaman, Turkey.
Çakmak B (2002). Kızılırmak Havzası Sulama Birliklerinde Sulama Sistem Performansının Değerlendirilmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 5 (2).
Çakmak B (2001). Konya Sulama Birliklerinde Sulama Performansının Değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 7(3), 111-117.
Çakmak, B., Z.Gökalp, N.Demir. Sınıraşan Nehir Havzalarda Tarımda Su Kullanımının Değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi Journal of Tekirdag Agricultural Faculty.Cilt:11.sayı:2.
Çakmak, B. ve Gökalp, Z. 2013. Tarımda su kullanımı ve su tasarruf teknikleri. 3. Ulusal Toprak ve Su Kaynakları Kongresi, 22-24 Ekim, Tokat:733-741.
Çakmak, B. Ve Tekiner, M. 2010. Çanakkale Kepez Kooperatifinde Sulama Performansının Değerlendirilmesi. 1. Sulama ve Tarımsal Yapılar Sempozyumu 27-29 Mayıs 2010. Kahramanmaraş Sütçüimam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar Ve Sulama Bölümü. Cilt:1, s.279^290, K.Maraş.
Kırnak, H. Ve Karaca, L. 2017. Sarıoğlan Sulama Birliği Sahasında Sulama Performansının Değerlendirilmesi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi (GBAD) Gaziosmanpasa Journal of Scientific Research ISSN: 2146-8168. Cilt/Volume : 6 Sayı/Number: Özel Sayı (BSM-2017) Yıl/Year: 2017 Sayı/Pages: 35-41.
Molden, D. J., Sakthivaldivel, R., Perry, C.J., DeFraiture, C., Kloezen, W.H., 1998. Indicatorsforcomparingperformance of irrigatedagriculturalsystems. International Water Management Institute (IWMI) Research Report No.20 Colombo, Sri Lanka.
Tekiner, M. Ve Çakmak, B. 2012. Aynı Kaynaktan Su Alan Üç Sulama Birliğinde Su Yönetim Performansının Değerlendirilmesi. 2. Ulusal Sulama ve Tarımsal Yapılar Sempozyumu, İzmir.
Yıldız E (2010). Aşağı Seyhan Ovası Örneğinde Sağ Sahil Sulama Birliklerinin Sistem Performanslarının Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. s 59.