Ezgi KURTULMUŞ, Hayrettin KUŞÇU, Bilge ARSLAN, İpek KARAKUŞ, Emir KUMRALTEKİN, İdil Eylül UÇAN, Mehmet Can AŞIK

Farklı Bor Konsantrasyonlarının Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Çimlenmesi Üzerine Etkileri

Bu çalışma 3 ekmeklik buğday çeşidinin çimlenme döneminde farklı bor (B) konsantrasyonlarına tepkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada FLA 85, Kaş ve Pehlivan çeşitleri materyal olarak kullanılmıştır. Tesadüf Parselleri Deneme Deseninde iki faktörlü ve 3 tekrarlamalı olarak yürütülen çalışmada 6 farklı B konsantrasyonu (0, 0.5, 1, 2, 4 ve 8 ppm) kullanılmıştır. Çalışmada çimlenme oranı, çimlenme enerjisi, çimlenme indeksi, çimlenme süresi, fidelerde kök ve sap uzunluğu özellikleri incelenmiştir. Varyans analiz sonuçlarına göre; B konsantrasyonlarının yaş kök ve sürgün ağırlığı dışında incelenen tüm özellikler üzerine etkisi %1 olasılık düzeyinde önemli olmuştur. Sonuç olarak, düşük konsantrasyonlarda B uygulaması çeşit ortalamaları yönüyle çimlenme oranı üzerinde olumlu etki gösterirken 2 ppm’in üzerindeki dozlarda çimlenme oranı azalmıştır. Genelde 1 ppm üzerindeki B konsantrasyonlarındaki artışa bağlı olarak incelenen çimlenme özelliklerinde bir azalma meydana gelmiştir. Farklı B konsantrasyonlarına buğday çeşitlerinin tepkisinde istatistiksel olarak önemli farklılıklar belirlenmiştir. Ele alınan tüm parametreler birlikte değerlendirildiğinde, çimlenme açısından B toksisitesine en dayanaklı ekmeklik buğday çeşidinin Pehlivan, en duyarlı çeşidin ise FLA 85 olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bor toksisitesi, çimlenme hızı, çimlenme oranı

Effects of Different Boron Concentrations on Germination of Bread Wheat Cultivars

This study was carried out to determine the effects of different boron (B) concentrations on the germination of 3 bread wheat cultivars (FLA 85, Kas and Pehlivan). In the randomized block design, 6 different B concentrations (0, 0.5, 1, 2, 4 and 8 ppm) were used. In this study, germination rate, germination energy, germination index, germination time, root and stem length characteristics of seedlings were investigated. According to the results of analysis of variance; The effect of B concentrations on all characteristics examined except for age root and shoot weight was significant at 1% probability level. As a result, the application of B at low concentrations showed a positive effect on the germination rate with respect to the mean of the cultivars, while the germination rate at doses above 2 ppm decreased. In general, a decrease in the germination characteristics has been observed due to the increase in B concentrations above 1 ppm. Significant differences were determined in the response of wheat cultivars to different B concentrations. When all the parameters were evaluated together, it was concluded that the most resistant type of bread wheat was the most resistant type of FLA 85.

Keywords:

Boron concentration germination rate, germination index, bread wheat,

PDF

___

Abro, S.A., Mahar A.R., Mirbahar, A.A. 2009. Improving Yield Performance of Landrace Wheat Under Salinity Stress Using On-Farm Seed Priming, Pak.J.Bot., 41(5): 2209–16.
Anonim, 2017. Bor bitkiler için neden çok önemli?, Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü, Ankara, http://www.boren.gov.tr/content/docs/boren-bitkiler.pdf, 19.10.2017
Atalay, E. 2003. Buğday (Kızıltan-91) ve arpa (Tokak-157/37) in vitro fidelerinde bor alımının ICP-AES ile tespiti. S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Chauhan, R.P.S. and Powar, S.L. 1978. Tolerance of Wheat and Pea to Boron In Irrigation Water. Plant and Soil. 50: 145-149.
Datta, J.D., Nag S., Banerjee A. and Mondal, N.K. 2009. Impact of Salt Stress on Five Varieties of Wheat (Triticum aestivum L.) Cultivars Under Laboratory Condition, J. Appl. Sci. Environ. Manag., 13(3), pp.93–7.
Deme, M. 2007. Tuz, Herbisit ve Bazı Yabancı Otların Pamuk ve Buğday Bitkilerinde Klorofil ve Bazı Enzim Aktiviteleri Üzerine Etkileri, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa.
Ellis, R.H. and Roberts, E.H. 1981. Towards a Rational Basis for Testing Seed Quality, In Seed Production, Butterwooths, pp. 605-645.
Etimaden, 2017. Bor Sektörü Raporu, Etimaden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Mayıs 2017.
Güneş, A., Alpaslan, M., Özcan, H. ve Çıkılı, Y. 2000. Türkiye’de Yaygın Olarak Yetistirilen Mısır (Zea mays L.) Çesitlerinin Bor Toksisitesine Duyarlılıkları, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24: 277-282.
Harite,Ü. 2008. Pamukta Bor Toksitesine Dayanıklılık, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,Toprak Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
Huang, C. And Graham, R.D. 1990. Resistance of Wheat Genotypes to Boron Toxicity is Expressed at the Cellular Level. Plant and Soil, 126: 295-300.
Maguire, J.D. 1962. Speed of Germination - Aid in Selection and Evaluation for Seedling Emergence and Vigor, Crop Science, 2, pp.176-177.
Muhmood, A., Javid, S., Niaz, A., Majeed, A., Majeed, T., and Anwar, M. 2014. Effect of Boron On Seed Germination, Seedling Vigor and Wheat Yield. Soil Science Society of Pakistan. 33(1): 17-22.
Reid, R. 2007. Update on boron toxicity and tolerance in plants, Advances in Plant and Animal Boron Nutrition, pp. 83–90.
Sivritepe, H.Ö. 2012. Tohum Gücünün Değerlendirilmesi, Alatarım Dergisi, 11 (2): 33-44.
Sozharajan, R. and Natarajan, S. 2014. Germination and Seedling Growth of Zea mays L. Under Different Levels of Sodium Chloride Stress, International Letters of Natural Sciences, 2, pp.5-15.
Taban, S. ve Erdal, İ. 2000. Bor Uygulamasının Değişik Buğday Çeşitlerinde Gelişme ve Toprak Üstü Aksamda Bor Dağılımı Üzerine Etkisi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 24:255-262. Tas, İ., Ozkay, F., Yeter, T., Gorgisen., Cosge, B. 2016. Effects of High Boron Containing Irrigation Water on Plant Characteristics of Basil. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33 (3): 46-54.
Tisdale, S.L., Nelson, W.L. 1983. Toprak Verimliliği ve Gübreleme (Çeviri: N.Güzel), 3, Baskı, Ç. Univ., Zir.Fak. Yay., No: 168, Adana, 900s.
Torun, A., Yılmaz, A., Kalaycı, M., Gültekin, İ., Torun, B., Eker, S., Çakmak, İ., 1999. Konya koşullarında yetiştirilen farklı buğday çeşitlerinin bor toksitesine duyarlılığının sera ve tarla koşullarında araştırılması. Hububat Sempozyumu, Altıncı oturum: Hububat Yetiştirme, 317-327 8-11 Haziran, Konya.
Yorgancılar, M., Babaoğlu, M., 2005. Buğday çeşitlerinde borun çimlenme üzerine etkisinin in vitro ve saksı şartlarında araştırılması. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(35): 109-114.