PERFORMANSA DAYALI ÜCRET VE EŞİT İŞE EŞİT ÜCRET PARADOKSU: KAMU KURUMLARI ÜZERİNDEN ANALİZ

Çalışma hayatında yapılan iş ve hizmetin karşılığı olan ücret, kamu kurumlarında aylık ödeme sistemi olan maaş olarak bilinmektedir. Özel kesimde ve kamu kesiminde ücret politikaları konusunda izlenecek olan yöntem noktasında zaman zaman tereddütler yaşanmıştır. Yönetimler, söz konusu olan bu tereddütleri ve yaşanan rahatsızlıkları ortadan kaldırmak için bugüne kadar bazen zamana dayalı ücret, bazen de performansa dayalı eşit ücret gibi uygulamalar denemişlerdir. Fakat bu uygulamalar sonucunda paradokslar yaşanmıştır. Eşit işe eşit ücretin uygulandığı durumlarda, performans gösteren çalışanlar adaletsizlik duygusuna kapılmış; performansa göre ücret verildiği uygulamalarda da olumsuzluklarla karşılaşılmıştır. Bu çalışma ile kamu kurumlarında eşit işe eşit ücretin hangi aşamada uygulandığı ve performansa dayalı ücret ile ilişkisi incelenmiştir. Kamu kurumlarında eş değer kadroların nasıl bir ücret ölçeğiyle yönetildiği, örneklem olarak seçilen kurumlar bazında incelenmiştir. Farklı ücret uygulamalarının kurum çalışanları arasında oluşturduğu rahatsızlıkların giderilmesi noktasında öneriler ile literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu bağlamda da Türk kamu kesiminde eşit işe eşit ücret ve performansa dayalı ücret ekseninde adil ücret olgusunun nasıl oluşturulacağı yönünde öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Ücret, Maaş, Performansa Dayalı Ücret, Eşit İşe Eşit Ücret

EQUAL WORK EQUAL PAY AND PERFORMANCE-BASED WAGE PARADOX: ANALYSIS THROUGH PUBLIC INSTITUTIONS

The wage, which is the equivalent of the work and the service in the working life, is known as the monthly payment system in the public institutions.As in the private sector, there have been doubts and discussions about wage policies in the public sector. Governments to date to eliminate this disturbance so sometimes time-based wage, sometimes on performance-based wages or equal work as equal wages have tried applications. But as a result of these practices paradoxes have occurred. When the employee is paid an equal wage to equal work, the employee has a feeling of injustice and negativity has been encountered in practice when the performance is paid according to the performance. This study examines the stage at which the equal pay for equal work in public institutions is applied and the relationship between the performance and wages. The number of equivalent staffs in public institutions is governed by a wage scale, and the institutions selected as samples are examined. It has been tried to contribute to the literature with suggestions on the remedies of different wage applications among the employees of the institution. In the Turkish public sector, proposals on how to create a fair wage phenomenon on the basis of equal pay and performance based wages are presented.

Keywords:

Wage, Salary, Performance-Based Wage,

PDF

___

Kaynak, T.; Adal, Z., ve Ataay, İ.,(2000) “İnsan Kaynakları Yönetimi”, İstanbul: İ.Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Araştırma ve Yardım Vakfı Yayını, Öden, M.;(2003) “Türk Anayasa Hukukunda Eşitlik İlkesi”, Ankara: Yetkin Yayınları,
Uyargil, C.; (2008) “İşletmelerde Performans Yönetimi Sistemi”, İstanbul: Arıkan Basım Yayım, Yayın No: 214
Akçakaya, M.; (2012) “Kamu Sektöründe Performans Yönetimi ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar”, Karadeniz Araştırmaları, Sayı: 32, Ss 171-202.
Fredman, S.; (2008) “Reforming Equal Pay Laws”, Industrial Law Journal, Cilt. 37, No. 3, Ss.: 193-218 Hendrix, A.; (2014)“Automated Method And System For Establıshıng And Assurıng Servıce Contract Act Complıance Wıth Health & Welfare Frınge Benefıt”, US Patent App
Kaplan, E. T. S.; (2017) “İş Hukukunda Eşitlik İlkesi ve Cinsiyet Ayrımcılığı”, Türkiye Barolar Birliği (TBB) Dergisi, Ss.:225-268, Kestane, D.;(2003) “Performansa Dayalı Ücret Sistemi ve Kamu Kesiminde Uygulanabilirliği”, Maliye Dergisi, Sayı 142, S.:126-144
Miraboğlu, M.; (1963) “Ücret Sistemleri ve Devlet Orman İşletmelerimizde Baltalık Ormanlarının Kesiminde Tatbik Edilmesi Gereken Şekil”, İ. Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Ss.:46-54
Özkal Sayan, İ.; Şahan, Y.; (2011) “Sağlık Bakanlığı’nda Performans Değerlendirme ve Ek Ödeme Sistemi”, Memleket Siyaset Yönetim Dergisi, Cilt: 6 Sayı: 16, Ss.:33-70
Öztürk, N. K.; (2000) “Kamu Kesimi Ücret Sistemleri ve Türkiye’de Durum”, Türk İdare Dergisi, sayı:428,Ss: 61-78
Öztürk, A. T.; (2010) “İnsan Kaynakları Yönetiminde Performansa Dayalı Ücret ve Teşvik Sistemi”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi Cilt 2, Sayı 2,Ss.:1-10
Serdar, A.; (2002) “Kamu İktisadi Teşebbüslerinde Ücretlendirmede Yeni Yaklaşımlar”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt XXI, Sayı 1, Ss.:53-61
Turunç, Ö., Türköz, T., Akkoç, İ., & Çalışkan, A. (2013). How do innovative and entrepreneurial behaviours affect the job performance?: The moderating role of person-rganisation fit. International Journal Business Innovation and Research, 7(5), 590-618.
Uygun, S. V.; (2016) “Kamu İşletmeciliği Perspektifinde Performansa Dayalı Ücretlendirme Sisteminin Kamu Personel Yönetiminde Uygulanabilirliği”, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 13, Ss.:82-101
Yenihan, B.;Cerev, G., (2017) "Researches On Science And Art In 21 St Century Turkey - Minimum Wage In Republican Period In Turkey: History, Development, Current Issues And Proposed Solutions", Gece Kitaplığı, Ss.; 420-429
Ada, B.; (2008) “Türk Kamu Personelinin Performans Değerlendirmesi” Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
Arslan, F.; (2007) “Kamuda Performansa Dayalı Ücret Sistemleri”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
Bedük, M. N.; (2004) “İş Hukukunda Eşit İşe Eşit Ücret Hakkı ve Uygulaması” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora tezi
Çalışkan, A. ve N. Ü. Pekkan. (2017). “Psikolojik Sermayenin İşe Yabancılaşmaya Etkisinde Örgütsel Desteğin Aracılık Rolü”, İş ve İnsan Dergisi, 4(1), 17-33.
Erdal, Y.; (2007) “İnsan Kaynakları Yönetimi ve Türk İş Hukuku Açısından, Eşit Davranma İlkesi”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
Köse, H.; (1996) “Cinsiyet Bakımından Ücret Eşitliği (Eşit Değerde İşe Eşit Ücret)”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Internet Kaynakları:
Akalp, G.; (2003) “İnsan Kaynakları Yönetimi'nde Ücret Sistemine Genel Bir Bakış”, İş Güç Dergisi, cilt:5 sayı:1 Sıra:9 No:33 https://www.isguc.org/?p=article&id=33&cilt=5&sayi=1&yil=2003, (Erişim Tarihi:26.01.2019)
Andız, M. B; (2018) “Paradoks Nedir? Paradoks Çeşitleri Nelerdir?”, https://www.muhendisbeyinler.net/paradoks-nedir-paradoks-cesitleri-nelerdir/, (Erişim Tarihi: 06.02.2019)
Ergün, B.; (2018) “Prim Sistemleri ve Uygulamaları”, http://www.burakergun.com.tr/prim-sistemleri-ve-uygulamalari/, (Erişim Tarihi: 16.06.2019)
Memurlar.Net; (2014), “Maliye, 666 ile neyi amaçladı?”, https://www.memurlar.net/haber/469869/maliye-666-ile-neyi-amacladi.html, (Erişim Tarihi: 10.01.2019)
Ünlü, A.; (2018) “Eşit olmayan işe eşit ücret, memurlara adaleti sağlayamaz”, https://www.sgkrehberi.com/haber/171396/esit-olmayan-ise-esit-ucret-memurlara-adaleti-saglayamaz.html, (Erişim Tarihi:01.06.2019)
Watkins, M.; (2018) “Washington Adds Enforcement Teeth to Equal Pay Law”, Economic Opportunity Institute, http://www.opportunityinstitute.org/blog/post/washington-adds-enforcement-teeth-to-equal-pay-law/, (Erişim Tarihi:17.06.2019)
DPT (Devlet Planlama Teşkilatı), “Verimliliğe Dayalı Ücret Sistemlerine Geçiş Özel İhtisas Komisyonu Raporu”, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara, 2000
209 Sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun 657 sayılı DMK, Devlet Memurları Kanunu
969 Sayılı Tarım Bakanlığı Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü İle Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğüne Bağlı Kurum-Okul ve Kuruluşlara Döner Sermaye Verilmesi Hakkında Kanun
666 Sayılı KHK (Kanun Hükmünde Kararname), Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmüne Kararname, RG: 02.11.2011, 28103
375 Sayılı KHK (Kanun Hükmünde Kararname), Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması, Devlet Memurları ve Diğer Kamu Görevlilerine Memuriyet Taban Aylığı ve Kıdem Aylığı ile Ek Tazminat Ödenmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
02.01.2012 tarih ve 28161 sayılı Resmi Gazete, Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 161)