MUHASEBE MESLEK MENSUPLARINDA MESLEKİ YABANCILAŞMANIN İŞYERİ MUTLULUĞU ÜZERİNE ETKİSİ: BURDUR İLİ VE BUCAK İLÇESİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yabancılaşma olgusu, günümüz rekabet ortamında çalışmakta olan bireyleri büyük ölçüde etkilemesi açısından ele alındığında gittikçe artan öneme sahip bir kavram halini almıştır. Yaşamlarının çok büyük bir kısmını işyerinde geçirmekte olan çalışanların zaman içerisinde yaptıkları işe ve icra etmekte oldukları mesleğe uyum sağlayamamalarının yanı sıra işlerine ve mesleklerine karşı yabancılaştıkları ve bunun sonucunda işyerinde mutluluk olgusundan yoksun oldukları görülmüştür. Yürütülen bu çalışmanın amacı, Burdur ili ve Bucak ilçesi muhasebe büroları çalışanlarının mesleklerine ne ölçüde yabancılaştıklarını tespit etmek, mesleki yabancılaşmaya yol açan etmenleri saptamak ve işyeri mutluluğunun mesleki yabancılaşma olgusundan etkilenip etkilenmediğini ortaya koymaktır. Bu amaçla bahsi geçen bölgedeki meslek mensuplarına anket uygulanmış ve işyeri mutluluğu düzeyindeki değişimlerin %20,6’sı mesleki yabancılaşmaya bağlı olarak ortaya çıktığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Muhasebe Meslek Mensubu, Mesleki Yabancılaşma, İşyeri Mutluluğu, İş Performansı, İş Tatminsizliği, Motivasyon

EFFECTS OF ACCOUNTING PROFESSIONS’ ALIENATION FROM WORK ON HAPPINESS AT WORKPLACE: A RESEARCH AT BURDUR PROVINCE AND BUCAK COUNTY

The phenomenon of alienation has become a notion of increasing prescription when it is considered from the point of view that it greatly influences the individuals working in today's competitive environment. Employees who spent a large part of their lives in the workplace were found not to be able to adapt to the profession they were engaged in and to work in time, but also to be unfamiliar with their jobs and professions, resulting in lack of happiness at workplace. The purpose of this study is to determine the extent to which the employees of the accounting bureaus of Burdur province and Bucak county are alienated to their profession, to determine the factors leading to occupational alienation and to determine whether the workplace happiness is affected by occupational alienation. For this purpose, a questionnaire was applied to the professionals in the mentioned region and 20.6% of the changes in the level of workplace happiness were determined to occur due to professional alienation.

Keywords:

Accounting Profession, Alienation from Work, Happiness at Workplace, Business Performance,

PDF

___

Akşit Aşık, D. (2010). Çalışanların iş doyumunu etkileyen bireysel ve örgütsel faktörler ile sonuçlarına ilişkin kavramsal bir değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 467, 31-51.
Aldemir, C. M. (1983). Yöneticilerin güç tipleri ile işe yabancılaşma ve iş doyumu arasındaki ilişkiler. Amme İdaresi Dergisi, 16(1), 61-77.
Ardahan, F. (2010). Hizmet üretiminde serbest muhasebeci ve mali müşavirlerin mesleki problemleri, mesleği algılama biçimleri ve iş tatmin düzeyleri: Antalya örneği. Selçuk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(19), 101-138.
Ataş, Ö. & Ayık, A. (2013). Öğretmen adaylarında okula yabancılaşma, Turkish Studies ,International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 103-122.
Bayhan, V. (1997). Üniversite gençliğinde anomi ve yabancılaşma. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları Kültür Eserleri Dizisi.
Baysal, A. C. (1981). Sosyal ve örgütsel psikolojide tutumlar. İstanbul: Yalçın Ofset Matbaası.
Bingöl, D. (1990). Personel yönetimi ve beşeri ilişkiler. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Basımevi.
Bozkurt, Ö. & Bozkurt, İ. (2008). İş tatminini etkileyen işletme içi faktörlerin eğitim sektörü açısından değerlendirilmesine yönelik bir alan çalışması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1),1–18.
Çalışkan A., Turunç Ö. ve Akkoç İ. (2014). How does organisational culture affect the innovative behaviours? The mediating role of perceived insider status. International Journal of Innovation and Learning, 16(2), 151-172., doi: 10.1504/IJIL.2014.064364
Çalışkan, A. ve Pekkan, N. Ü. (2017), “Psikolojik Sermayenin İşe Yabancılaşmaya Etkisinde Örgütsel Desteğin Aracılık Rolü”. İş ve İnsan Dergisi. 4/1, 17-33.
Çakır, Ö. (2001). İşe bağlılık olgusu ve etkileyen faktörler. Ankara: Seçkin Yayınları.
Çekmecelioğlu, H. (2005). Örgüt ikliminin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 23-38.
Davis, K. (1988). İşletmelerde İnsan Davranışı/ Örgütsel Davranış, Çeviri Kemal Tosun, İstanbul: İ.Ü. İşletme Fakültesi.
Demirer, T. & Özbudun, S. (1998). Yabancılaşma. Ankara: Öteki Yayınevi.
Develioğlu, K. & Tekin, A. (2012). Beş faktör kişilik özellikleri ve yabancılaşma arasındaki ilişki: beş yıldızlı otel çalışanları üzerine bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 15-30.
Dilsiz, B. (2006). Konya ilindeki ortaöğretim okullarında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik ve iş tatmini düzeylerinin bölgelere göre değerlendirilmesinin çok değişkenli istatistiksel analizi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Doğan, S. (2008). Hegel and Marx on alienation. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Elma, C. (2003). İlköğretim okulu öğretmenlerinin işe yabancılaşması. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
Erkmen, T. & Şencan, H. (1994). Örgüt kültürünün iş doyumu üzerindeki etkisinin otomotiv sanayide faaliyet gösteren farklı büyüklükteki iki işletmede araştırılması. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları.
Ertekin, P.& Özmen, D. (2017). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde işe yabancılaşmayı yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14(1), 25-30.
Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi: Kahramanmaraş özel işletme ve kamu kuruluşlarında karşılaştırmalı bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Fırat, Y. (2012). Öğretim elemanlarının mesleki yabancılaşma algılarının, örgütsel bağlılık ve iş motivasyonu faktörleri ile modellenmesi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
Gürbüz, S. & Yüksel, M. (2008). Çalışma ortamında duygusal zekâ: iş performansı, iş tatmini, örgütsel vatandaşlık davranışı ve bazı demografik özelliklerle ilişkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2), 174–190.
Halaçoğlu, B. (2008). Üniversitelerdeki akademik personelin mesleki yabancılaşma düzeylerinin çok boyutlu incelenmesi (İstanbul ili örneği). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Hilav, S. (2008). Felsefe yazıları, Yapı Kredi Yayınları.
Kaynak, T. (1990).Organizasyonel davranış ve yönlendirilmesi. İstanbul: Alfa Basım Yayın Dağıtım.
Kurtulmuş, M. & Yiğit, B. (2016). İşe yabancılaşmanın öğretmenlerin işten ayrılma niyetine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 860-871.
Kurtuluş, K. (1996). Pazarlama araştırmaları. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
Lama, D. & Cutler, H. (2008). İş hayatında mutluluk sanatı. İstanbul: Klan Yayınları.
Lam, S.S.K. (1995). Quality management and job satisfaction: an empirical study. International Journal of Quality and Reliability Management, 12(4), 72-78.Marx, K. (2010). Yabancılaşma. Ankara: Sol Yayınları.
Mercan, M. (2006). Öğretmenlerde örgütsel bağlılık, örgütsel yabancılaşma ve örgütsel vatandaşlık. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
Ofluoğlu, G. & Büyükyılmaz, O. (2008). Yabancılaşmanın teorik gelişimi ve tarihsel süreç içinde farklı alanlarda görünümleri. Kamu-İş Dergisi, 10(1), 113-145.
Oshagbemi, T. (2000). Is length of service related to the level of job satisfaction?. International Journal Of Social Economics, 27(3), 213–226.
Özkalp, E. (2013). Örgütsel davranış. Ankara: Anadolu Üniversitesi Yayınları, Saray Matbaacılık.
Pehlivan, A. (2002). İş yaşamında stres. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Poon, J.M.L. (2004). Effects of performance appraisal politics on job satisfaction and turnover intention. Personel Review, 33(3), 322-334.
Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American Sociological Review, 24(6), 783-791.
Seeman, M. (1983). Alienation motifs in contemporary theorizing: the hidden continuty of the classic themes. Social Psychology Quarterly, 46(3), 171-184.
Seligman, E. (2007). Gerçek mutluluk. Ankara: HYB Basım Yayın.
Sevimli, F. & İşcan, Ö. (2005). Bireysel ve iş ortamına ait etkenler açısından iş tatmini. Ege Akademik Bakış Dergisi, 5(1), 55–64.
Şeker, M. (2009). Mutluluk ekonomisi. Sosyoloji Konferansları, İstanbul, (115-134).
Şimşek, M. & Çelik, A. & Akgemci, T. & Fettahoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 14. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. Erzurum (569-587).
Tolan, B. (1980). Çağdaş toplumun bunalımı: anomi ve yabancılaşma. Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları.
Turan, M. & Parsak, G. (2011).Yabancılaşma ve iş tatmini ilişkisi: bir devlet üniversitesi idari personeli üzerinde araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 1-20.
Tutar, H. (2010). İşgören yabancılaşması ve örgütsel sağlık ilişkisi: bankacılık sektöründe bir uygulama. Ankara Üniversitesi S.B.F., Dergisi ,65(1), 176-204.
Ural, A. & Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Usul, H.(2007). Davranışsal muhasebe. Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
Usul, H. & Korkmaz, Ş.& Ömürbek, V. (2014). Muhasebe meslek mensuplarında yabancılaşma düzeyi ve bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31(1), 147-165.
Uysaler, A. (2010). Örgütsel yabancılaşmanın örgütsel bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma eğilimi ile bağlantısı ve yabancılaşma yönetimi.Gebze Yüksek Teknoloji Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze.
Ünsar, A. & Karahan, D. (2011). Yabancılaşmanın işten ayrılma eğilimine etkisini belirlemeye yönelik bir alan araştırması. Selçuk Üniversitesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(21), 361- 378.
Yıldırım, O. & Tektüfekçi, F. & Çukacı, Y. (2004). Modern toplum hastalığı: stres ve muhasebe meslek elemanı üzerindeki etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 1-20.