Derya ÇİÇEK, BERRİN BAYDIK, AYŞE OKVURAN

THE EFFICACY OF CREATIVE DRAMA FOR HIGHLY GIFTED STUDENTS TO IMPROVE THEIR SOCIAL SKILLS

Bu araştırma yaratıcı dramanın üstün yetenekli öğrencilerin sosyal becerileri kazandırmadaki etkililiğini incelemek amacıyla yapılmıştır. Ön test - son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılan çalışma için gerekli olan verilerin toplanmasında, Akçamete ve Avcıoğlu (1999) tarafından geliştirilen ve geçerlik güvenilirlik çalışması yapılmış olan Sosyal Beceri Değerlendirme Ölçeği (SBDÖ) (7-12 yaş) öğretmen formu kullanılmıştır. Araştırmada Ankara ili Yenimahalle ilçesine bağlı Yasemin Karakaya Bilim Sanat Merkezi'nin 5 ve 6. sınıflarına devam eden 11 - 12 yaş arasındaki 24 öğrenciden 12'si deney grubunda, 12'si kontrol grubunda yer almıştır. Deney grubundaki öğrencilere yedi hafta boyunca 7-12 yaş arasındaki çocukların sahip olması gereken sosyal beceri kazanımlarına uygun olarak hazırlanan yaratıcı drama oturumları uygulanmıştır. Deney ve Kontrol Gruplarının alt ölçeklerden elde edilen ön test ve son test puan farklılıklarını belirlemek amacıyla Mann-Whitney U Testi kullanılmıştır. Deney grubunun ve kontrol grubunun kendi içerisinde ön test ve son test puanlarında meydana gelen değişimleri gözlemek amacıyla Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Bulgular yaratıcı drama yöntemi ile sosyal beceri eğitiminin öğrencilerin Temel Sosyal Beceriler (TSB), İlişkiyi Başlatma ve Sürdürme Becerileri (İBSB), Duygusal Beceriler ( DB), Grupla Bir İşi Yürütme Becerileri (GBYB), Konuşma Becerileri (KB) ve Etkileşim Becerilerini (EB) kazanmalarında etkili olduğu göstermektedir

YARATICI DRAMANIN ÜSTÜN YETENEKLİ ÖĞRENCİLERE SOSYAL BECERİLERİ KAZANDIRMADA ETKİLİLİĞİ

This research was conducted to observe the efficacy of creative drama to improve the social skills of gifted students. To gather the data for the study, which was designed in a pre-testing and posttesting control group experimental patterns, Social Assessment Scale Teacher Form (7-12 age) was used, which was improved and tested in terms of reliability and validity by Akçamete and Avcıoğlu. Twelve of 24 students (11-12 age) attending 5th and 6th grades from Yasemin Karakaya Art & Science Center in Yenimahalle, Ankara took part in the experiment group, and 12 of them took part in the control group. Students in the experiment group were engaged in creative drama sessions designed according to the social skills acquisition expected from 7-12 age groups for seven weeks. In order to determine the differences between the pre-test scores of the groups, Mann Whitney U Test was used. The differences between the post-test scores of the groups were also calculated by using the Mann Whitney U Test. The Wilcoxon Signed Rank Test for Paired Samples was used to observe the variations in the scores within the groups. As a result, the findings indicated that social skills acquisition through creative drama was effective for students in gaining basic social skills, skills for initiating and maintaining a relationship, emotional skills, skills for executing a task with a group, conducting chores with a group, speaking skills and interaction skills

PDF

___

Adıgüzel, H. Ö. (1993). Oyun ve yaratıcı drama ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Adıgüzel, H. Ö. (1994). Eğitimde yeni yöntem ve disiplin: Yaratıcı drama, 1. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. Adıgüzel, Ö. (2002). Yaratıcı drama. Ankara: Naturel.
Adıgüzel, H. Ö. (2006). Yaratıcı drama kavramı, bileşenleri ve aşamaları. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(1), 17-27.
Adıgüzel, Ö. (2010). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara: Naturel.
Akar, İ. (2010). İlköğretim kademesindeki üstün yetenekli öğrencilerin rehberlik gereksinimlerinin ebeveynlerin ve öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Akçamete, G. ve Avcıoğlu, H. (2005). Sosyal becerileri değerlendirme ölçeğinin (7-12 yaş) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 87-101.
Akçamete, G. ve Ceber, H. (1999). Kaynaştırılmış sınıflardaki işitme engelli ve işiten öğrencilerin sosyometrik statülerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 2(3), 64-74.
Akfırat, F. Ö. (2004). Yaratıcı dramanın işitme engellilerin sosyal becerilerinin gelişimine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Akfırat, F. Ö. (2004). Yaratıcı dramanın işitme engellilerin sosyal becerilerinin gelişimine etkisi. Ankara
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 9-22.
Akın, M. (1993). Farklı sosyo-ekonomik düzeylerdeki ilkokul 3. sınıf öğrencilerinin sosyalleşme düzeylerine yaratıcı drama eğitiminin etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Akkök, F. (1999). İlkoğretimde sosyal becerilerin geliştirilmesi (Anne baba el kitabı). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Akman, B. ve Gülay, H. (2010). The social skills of six year old turkish children: a comparison by gender. Vulnerable Children and Youth Studies, 5(4), 330-343.
Alptekin, S. (2010). Akranların sosyal becerilere model olduğu doğrudan öğretimin zihinsel engelli öğrencinin sosyal becerileri kazanması, sürdürmesi, genellemesi ve sosyal kabulüne etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Altınoğlu-Dikmeer, İ. (1996). Sosyal beceri eğitiminin içedönük ergenlerin içedönüklük düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Aral, N., Baran, G., Bulut, Ş. ve Çimen, S. (2000). Drama. İstanbul: Ya-Pa.
Avcıoğlu, H. (2001). İşitme engelli çocuklara sosyal becerilerin öğretilmesinde işbirlikçi öğrenme yaklaşımı ile sunulan öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
Avcıoğlu, H. (2012). Zihinsel yetersizliği olan çocuklara sosyal beceri kazandırmada işbirliğine dayalı öğrenme ve drama yöntemlerinin etkililiği. Eğitim ve Bilim, 37(163).
Bacanlı, H. ve Erdoğan, F. (2003). Matson çocuklarda sosyal becerileri değerlendirme ölçeği’nin (MESSY) Türkçe’ye uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 351-379.
Balçık, B. (2010). Otizmli bireylere sosyal beceri öğretiminde sosyal öykülerin etkisinin incelenmesi.
Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu. Barnes, H. (1998). Identifying educational strategies for use with deaf pupils. The Journal of National Drama, 5(3),20-25.
Barnette, E.L. (1989). A model to meet the emotional and social needs of gifted and talented adolescents. Journal of Counseling and Development,67, 525-528.
Baydık, B. ve Bakkaloğlu, H. (2009). Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB), 9(2), 402-447.
Betts, G. (1986). The autonomous learner for the gifted and talented. In J.S. Renzulli(Ed.) System and models for developing programs for the gifted and talented (27-56). Mansfield Center, CT: Creativ Learning Press.
Betts, G. T. ve Neihart, M. F. (1985). Eight effective activities to enhance the emotional and social development of the gifted and talented. Roeper Review, 8, 18-23.
Bilbay, A. (1999). Effectiveness of a social skills training program to enhance the peerrelations of low accepted fourth grade children. Unpublished master’s thesis. Boğaziçi University, İstanbul.
Blank, D., Fogarty, B., Wierzba, K. ve Yore, N. (2000). Improving social skills through cooperative learning and other instructional strategies. Unpublished master theises. Saint Xavier University, Chicago.
Brandt, F. J. ve Ellsworth, N. J. (1996). Effects of cooperative learning on the academic achievement and selfesteem of urban adolescents with learning disabilities. A Multidisciplinary Journal, 7(1), 9-13.
Büyüköztürk, Ş. (2001).Deneysel desenler. Ankara: Pegem. Cartledge, G. ve Milburn, J.F.(1983). Social skills assessment and teaching in the schools. Advances in School Psychology, 3, 175-235.
Ceylan, Ş. (2009). Vineland Sosyal-Duygusal Erken Çocukluk Ölçeği’nin geçerlik-güvenirlik çalışması ve okul öncesi eğitim kurumuna devam eden beş yaş çocuklarının sosyal duygusal davranışlarına yaratıcı drama eğitiminin etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Chadsey-Rush, J. (1992). Toward defining and measuring social skills in employment settings. American Journal on Mental Retardation, 96(4), 405-418.
Ciampa, C., Farr, J., & Kaplan, K. (2000). Improving social competencies through the use of cooperative learning and conflict resolution. Unpublished master theises. Saint Xavier University, Vernon Hills.
Çadır, D. (2008). Zihinsel engelli öğrenciler için müzik terapi yöntemine göre hazırlanan sosyal beceri öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Çakıl, N. (1998). Grupla sosyal beceri eğitiminin üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Çakır, S. (2006). Zihin engelli öğrencilere doğrudan öğretim yaklaşımıyla sosyal beceri öğretiminin etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Çelik, H. (2010). Eğitilebilir zihinsel engelli çocuklara sosyal becerilerin öğretiminde kendi kendini yönetme tekniği ile sunulan öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Çifci, İ. (2001). Zihinsel engelli bireyler için hazırlanan bilişsel süreç yaklaşımına dayalı sosyal beceri programının etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Çiftçi, İ. ve Sucuoğlu, B. (2003). Sosyal beceri öğretimi. Ankara: Kök.
Çifci Tekinarslan, I., Sazak Pinar, E. ve Sucuoglu, B. (2012). Teachers' and mothers' assessment of social skills of students with mental retardation. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(4), 2783-2788.
Dağseven-Emecen, D. (2008). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilere sosyal becerilerin kazandırılmasında doğrudan öğretim ve bilişsel süreç yaklaşımları ile yapılan öğretimin etkililiklerinin ve verimliliklerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
De La Cruz, R.E. (1995). The effect of creative drama on the social and oral language skills of children with learning disabilities (Doctoral dissertation, Illinois StateUniversity, 1995). Dissertation Abstract International, 56, 3913.
Dikmeer, İ.A. (1997). Sosyal beceri eğitiminin içedönük ergenlerin içedönüklük düzeyine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
Dougill, J. (1987). Drama activities for language learning. London: Macmillan.
Dökmen, Ü. (1987). Empati kurma becerisi ile sosyometrik statü arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21(1-2), 155-190.
Eldeniz, Ç. M. (2005). Zihin engelli öğrenciler için drama yöntemine göre hazırlanan sosyal beceri öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Fleming, M. (2011). Starting drama teaching. Routledge.
Ford, M. A. (1989). Students’ perceptions of affective issues impacting the social emotional development and school performance of gifted/talented youngsters. Roeper Review, 11, 131–134.
Freeman, G. D., Sullivan, K., & Fulton, C. R. (2003). Effects of creative drama on self-concept, social skills, and problem behavior. Journal of Educational Research, 96(3), 1-7
Fulton, M. L. (1990). Increasing third grade social skills through cooperative learning teachniques. Unpublished master theises. Illnois: Saint Xavier University.
Gagne, F. (2003). Transforming gifts into talents: the DMGT as a developmental theory, Handbook of Gifted Education. Boston: Allynand Bacon.
Genç, S. Z. (2005). İlköğretimde sosyal becerilerin gerçekleşme düzeyinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi,1(13), 41-54.
Gönen, M. ve Dalkılıç, N. (2003). Çocuk eğitiminde drama. İstanbul: Epsilon.
Gresham, F. M. (1988). Best practices in social skills training. In A. Thomas ve J. Grimes, (Eds). Best practices in school psychology (pp.31-41). Washington: National Association of School Psychologist.
Gresham, F. M. (1997). Social competence and students with behavior disorders: where we‘ve been, where we are and where we should go. Education and Treatment of Children, 20(3), 233-250.
Gresham, F. M. ve Elliot, S. (1990). Social skills rating scale. American Guidance Service.
Hatipoğlu, Z. S. (1999). Sosyal beceri eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin algılanan sosyal beceri boyutlarına ve sosyometrik statülerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, ODTÜ, Ankara.
Heathcote, D. 1971. Drama in education: subject or system, in drama theatre in education, N. Hickson. (Ed). Heinemann Educational Books, London.
Hedahl, G.O. (1980). The effect of creative drama and film making on self-concept (Doctoral dissertation, University of Minnesota,1980). Dissertation Abstracts International, 41, 0851 Heller, K.A., Mönks, F. J, Sternberg, R. J. ve Subotnik, R. F. (Eds.).(2000).
International handbook of giftedness and talent. Amsterdam: Elsevier. Hollin, C. R. ve Trower, P. (1988). Development and applications of social skills training: a review and critique. Progress in Behavior Modification, 22, 165-214.
Huang, F. Y. (1997). Health insurance coverage of the children of immigrants in the United States. Maternal and Child Health Journal, 1(2), 69-80.
İpek, A. (1998). Eğitimde dramanın zihinsel engelli çocukların sosyal gelişimleri üzerinde etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Jackson, J.T. ve Bynum, N. (1997). Drama: a teaching tool for culturally diverse children. Journal of Instructional Psychology, 24(3),158-168.
Jackson, P. S. ve Peterson, J. S. (2003). Depressive disorder in highly gifted adolescents. Journal of Secondary Gifted Education, 14(3), 175-186.
Jahanian, S. (1997). Building bridges of understanding with creative drama strategies: an introductory manual for teachers of deaf elementary school students. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 418 537).
Janos, P. M.,Fung, H. C. ve Robinson, N. M. (1985). Self-concept, self-esteem, and peer relations among gifted children who feel "different". Gifted Child Quarterly, 29(2), 78-82.
Janos, P. M. ve Robinson, N. M. (1985). The performance of students in a program of radical acceleration at the university level. Gifted Child Quarterly, 29(4), 175-79.
Johnson, D. W. ve Johnson, F. (1994). Joining together: Group theory and group skills (5th ed.). Boston, MA: Allyn & Bacon.
Karababa, A. (1995). Kekeme işitme kayıplı bireylerde sosyal uyumun normallerle karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Kerlinger, F. N. (1973). Foundations of behavioral research (Second Ed.). Landon: Holt, Rinehartand Winston.
Kırcaali-İftar, G. ve Tekin, E. (1997). Tek denekli araştırma yöntemleri. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
Kocayörük, A.Y. (2000). İlköğretim öğrencilerinin sosyal becerilerini geliştirmede dramanın etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Korinek, L. ve Polloway, E. A. (1993). Social skills: review and implications for instruction for students with mild mental retardation. Strategies for Teaching Students with Mild to Severe Mental Retardation, 71-97.
Lehman, E., & Erdwins, C. (1981) Social and emotional adjustment of young intellectually gifted children. Gifted Child Quarterly, 25, 134-138.
Levine, E. ve Tucker, S. (1986). Emotional needs of gifted children: a preliminary, phenomenological view. The Creative Child and Adult Quarterly, 11, 156-165.
Lovecky, D. V. (1982). Exploring social and emotional aspects of giftedness in children. Roeper Review, 15, 18- 25.
Luckner, J. L. (1991). Skills needed for teaching hearing-impaired adolescents: the perceptions of teachers. American Annals of The Deaf, 136(5), 422-427.
Luftig, R. L. (1988). Assessment of the perceived school loneliness and isolation of mentally retarded and nonretarded students. American Journal on Mental Retardation, 92, 472-475.
Maag, J. W., & Webber, J. (1995). Promoting children's social development in general education classrooms. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 39(3), 13-19.
McCaslin, N. (1990). Creative drama in classroom. (5th Ed.). London: Longman.
MEB. (Milli Eğitim Bakanlığı). (2007). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. Şubat/2593 Sayılı Tebliğler Dergisi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
M.E.B. Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği (2012). 20 Aralık 2015 tarihinde http://mevzuat.meb.gov.tr/html/26184_0.html. adresinden edinilmiştir.
Mendaglio, S. (1995). Sensitivity among gifted persons: a multi-faceted perspective. Roeper Review, 17, 169- 172.
Merrell, K. W. (2001). Assessment of children's social skills: recent developments, best practices, and new directions. Exceptionality, 9(1-2), 3-18.
Miller, H.,Rynders, J. E., & Schleinen, S.J. (1993). Drama: a medium to enhance social interaction between students with and without mental retardation. Mental Retardation, 31(4),228-233.
Milgram, R. M. (1991). Counseling gifted and talented children: a guide for teachers, counselors, and parents. New Jersey: Ablex Publishing Corporation.
Monks, F. J.,Heller, K. A., & Passow, A. H. (2000). The study of giftedness: reflections on where we are and where we are going (2. Ed.). Heller, K. A.,Monks, F.
Murray, S. (1994). Skills treaning teaches the basics of social life. Curriculum Review, 33(6), 14, 3-8.
Myers, R. S., & Pace, T. M. (1986). Counseling gifted and talented students: historical perspectives and contemporary issues. Journal of Counseling and Development, 64, 548-551.
Nixon, J. (1988). Teaching drama. A teaching skills workbook (Focus on education). London: Mac Millan Education.
Okvuran, A. (2002). Sokakta çalışan çocuklar için drama projesi. I. Ulusal Çocuk ve Suç: Nedenler ve Önleme Çalışmaları Sempozyumu, Ankara.
Okvuran, A. (2004). Drama öğretmeninin yeterliliklerini/becerilerini sınıflama için öneriler, drama liderliği. Ankara: Oluşum.
O'Neill, E. ve Estrin, M. W. (Eds.). (1990). Conversations with Eugene O'Neill. University Press of Mississippi.
Özaydın, L., Tekin-İftar, E. ve Kaner, S. (2008). Arkadaşlık becerilerini geliştirme programının özel gereksinimi olan okul öncesi çocuklarının sosyal etkileşimlerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(1), 15-32.
Özokçu, O. (2008). Birlikte eğitim ortamlarındaki zihin engelli öğrencilere sosyal becerilerin kazandırılmasında doğrudan öğretim yönteminin etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Pavri, S. ve Luftig, R. (2000). The ocial face of inclusive education: are students with learning disabilities really included in the classroom? Preventing School Failure, 45(1), 8–14.
Piechowski, M. M. (1991). Emotional development and emotional giftedness. Colangelo, N. ve Davis, G. A. (Eds).
Handbook of Gifted Education. Toronto: Allyn& Bacon.
Polvi, S., & Telama, R. (2000) The use of cooperative learning as a social enhancer in physical education. Scandinavian Journal of Educational Research, 44(1). 105-116.
Prater, M. A.,Bruhl, S., & Serna, L. A. (1998). Acquiring social skills through cooperative learning and teacherdirected instruction. Remedialand Special Education, 19(3), 160-172.
Rimm, S (2002) Peer pressure and social acceptance of gifted students. Neihart, M., Reis, S. M., Robinson, N. M., & Moon, S. M. (Ed). The social and emotional development of gifted children: what do we know? Texas: Prufrock Press.
Robinson, N. M., Reis, S. M., Neihart, M. V. ve Moon, S. M. (2002). Social and emotional issues facing gifted and talented students. Neihart, M., Reis, S. M., Robinson, N. M., & Moon, S. M. (Eds.). The social and emotional development of gifted children: What do we know? Waco, TX: PrufrockPress.
Roeper, A. (1982) How the gifted cope with their emotions. Roeper Review, 5, 21-24.
Ryoko, I.(1983). Condensation of play activity in normal children and mentally retarded child. RIEEC Bulletin, Working Paper Series, November, 18.
Sabatani, L. M. (2002). The emotional development of gifted and average ability students: an exploratory crosssectional study of emotion awareness and organization. Unpublished doctoral thesis, University of Calgary, Calgary.
San,İ. (1989) Yaratıcı estetik eğitim. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
San, İ. (1991). Yaratıcı drama- eğitsel boyutları, İzmir Buca Egitim Fakültesi I.Egitim Kongresi, Bildiriler Kitabı, 558-564.
San, İ. (1996). Yaratıcılığı geliştiren bir yöntem ve yaratıcı bireyi yetiştiren bir disiplin: eğitsel yaratıcı drama. Yeni Türkiye Dergisi, 2(7), 148-160.
San, I. (1998). The development of drama in education in Turkey. Research in Drama Education, 3(1), 96-99.
San, İ. (2002). Egitimde yaratıcı drama, yaratıcı drama 1985–1995 yazılar; (Ed. H. Ömer Adıgüzel), Ankara: Naturel.
Sazak, E. (2003). Zihin engelli çocuk için hazırlanan akran aracılı sosyal beceri öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Schlender, A. ve Wolf, L. (1998). Improving cooperative behavior through the use of social skills instruction. Unpublised master theises. Saint Xavier University, Chicago.
Schut, R. B. (1991). The effect of drama to help visually-impaired adolescents acquire skills. Journal of Visual Impairment and Blindness, 85(8), 340-341.
Siegemund, A. (2003). Improvisation. gerd koch und marianne streisand (Hg.): Wörterbuch der theaterpädagogik. Uckerland, 137-139.
Silverman, L. K. (1993). Social development, leadership and gender issues. L. K. Silverman (Ed.). Counselling the giftedand talented (pp.291-327). Denver CO: Love Publishing.
Silverman, L. K. (1996). The emotional needs of the gifted. Agate, 10, 2-15.
Sorias, O. (1986). Sosyal beceriler ve değerlendirme yöntemleri. Psikoloji Dergisi, 5(20), 24-29.
Stepherd, G. (1983). Introduction. S.Spence, & G. Stepherd (Eds.), Developments in social skills training (1-17). New York: Academic Press.
Sucuoğlu, B. ve Çifci, İ. (2001). Yapamıyor mu? Yapmıyor mu? Zihinsel engelli çocuklar için sosyal beceri öğretimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
Sucuoğlu, B.,ve Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin değerlendirilmesi. Özel Eğitim Dergisi, 6(1), 41-57.
Sugai, G. ve Lewis, T. J. (1996). Preferred and promising practices for social skills instruction. Focus on Exceptional Children, 29(4), 1-16.
Tannenbaum, A. J. (1997). The meaning and making of giftedness (2.ed.). N. Colangelo(2003). ve G. Davis (Eds).
Handbook of gifted education. Boston, MA: Allynand Bacon.
Tekin, E. ve Kircaali-Iftar, G. (2001). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Ankara: Nobel.
Terman, L. (1925). Mental and physical traits of a thousand gifted children. Genetic studies of genius. Stanford, CA: Stanford University Press.
Tüy, S. P. (1999). İşitme engelli ve işiten çocukların sosyal beceriler ve problem davranışlar yönünden karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Uysal, Ö. F. (1999). Öğrenme sürecine etkin öğrenci katılımının öğrenme sonuçlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Uz Baş, A. (2003). İlköğretim 4. ve 5. sınıflarda okuyan öğrencilerin sosyal becerileri ve okul uyumu ile depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Uzamaz, F. (2000). Sosyal beceri eğitiminin ergenlerin kişilerarası ilişki düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Ünsal, P. (2007). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerini artırmak için uygulanan iki farklı müdahale yaklaşımının etkililiklerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
Üstündağ, T. (1995). Temel eğitimde drama. Eğitim ve Bilim Dergisi, 19, 95.
Üstündağ, T. (1996).Yaratıcı dramanın üç boyutu. Yaşadıkça Eğitim, 49, 19-23.
Üstündağ, T. (1998). Yaratıcı drama eğitim programının öğeleri. Eğitim ve Bilim, 22(107), 28-35.
Vogel, F. ve Rathenberg, R. (1975). Spontaneous mutation in man. In Advances in Human Genetics (pp. 223- 318). US: Springer.
Warger, C. L. ve Rutherford Jr, R. B. (1993). Co-teaching to improve social skills. Preventing school failure: Alternative Education for Children and Youth, 37(4), 21-27.
Yüksel, G. (1999). Sosyal beceri eğitiminin üniversite öğrencilerinin sosyal beceri düzeyine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(11), 37-47.