THE EFFECT OF CONCEPTUAL CHANGE TEXTS ON ACADEMIC ACHIEVEMENT AND THE ELIMINATION OF MISCONCEPTIONS IN SOCIAL STUDIES COURSES

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin harita, ölçek, hava durumu, iklim ve konum kavramlarıyla ilgili kavram yanılgılarını belirlemek ve bu yanılgıların giderilmesinde kavramsal değişim yaklaşımına dayalı hazırlanan metinlerin etkililiğini ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubu, Ankara ili Mamak ilçesinde bulunan bir ilköğretim okulunun 6. sınıfında öğrenim gören iki sınıftaki öğrencilerden oluşturulmuştur. Sınıflardan biri kontrol (n=30) diğeri deney grubu (n=31) olarak random (rastgele) atanmıştır. Araştırmada yöntem olarak, yarı deneysel yöntemin eşitlenmemiş kontrol gruplu deseni kullanılmıştır. Deney grubunda öğrencilerin harita, ölçek, hava durumu, iklim ve konum kavramlarıyla ilgili yanılgılarını gidermeye yönelik olarak kavramsal değişim metinleri kullanılırken, kontrol grubunda ise bu kavramlara ait yanılgıların giderilmesinde programa dayalı öğretim yaklaşımı uygulanmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla; Başarı Testi (KBT) ve Kavram Testi (KT) kullanılmıştır. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin ön test ve son test puanlarının analizi için SPSS 15 paket program kullanılarak ilişkisiz örneklemler için t-testi ve two-way Anova işlemleri yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda, harita, ölçek, konum, iklim, hava durumu kavramlarıyla ilgili öğrencilerde mevcut bulunan kavram yanılgılarının giderilmesinde ve başarılarında, kavramsal değişim yaklaşımına dayalı öğretimin ve materyallerin programa dayalı öğretim etkinliklerine göre daha etkili olduğu belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler ışığında bazı önerilerde bulunulmuştur

SOSYAL BİLGİLER DERSLERİNDE KAVRAM DEĞİŞİM METİNLERİNİN KAVRAM YANILGILARINI GİDERME VE AKADEMİK BAŞARI ÜZERİNE ETKİSİ

The aim of this study is to determine the misconceptions of elementary school sixth grade students about the concepts of map, scale, weather condition, climate and location, and to demonstrate the effectiveness of the teaching based on the conceptual change approach in eliminating these misconceptions. The study group of the research consisted of the sixth grade students studying in two classes in an elementary school located in the Mamak District of Ankara. Each of these two classes were randomly appointed as control (n=30) and experimental (n=31) groups. In the research, the non-equivalent control group design of the quasi-experimental model was employed as the research method. While conceptual change texts were used in the experimental group in order to remove students’ misconceptions regarding the concepts of map, scale, weather condition, climate and location, the curriculum-based (program-based) teaching approach was used in the control group. To collect data in the research, Concept Achievement Test (CAT) and Concept Test (CT) were used. The analysis of the pretest and posttest scores of experimental and control group students was performed in SPSS 15 software through the statistical measures of, independent samples t-test and two-way ANOVA. It was concluded in the research that the teaching and materials based on the conceptual change approach is more effective than the curriculum-based approach in concept achievements of students and in the elimination of their misconceptions regarding the concepts of map, scale, location, climate and weather condition. In the light of the research findings, several suggestions were directed to researchers, teachers and curriculum development specialists

PDF

___

Akbaş, Y. (2008). Ortaöğretim 9. Sınıf Öğrencilerinin İklim Konusundaki Kavram Yanılgılarının Giderilmesinde Kavramsal Değişim Yaklaşımının Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
.Akbaş, Y. (2002). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Coğrafi Kavramları Anlama Düzeyi Ve Kavram Yanılgıları.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, AnkarA Alım M., Özdemir, Ü. ve Yılar, B. (2008). “5. Sınıf Öğrencilerinin Bazı Coğrafya Kavramlarını Anlama Düzeyleri Ve Kavram Yanılgıları”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1): 151–162.
Aksoy, B. (2003). “Deney Yöntemi İle Atmosfer Basıncı Konusunun Öğretimi Üzerine Bir Model”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (3): 207-226.
Alkış, S. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Yağış Kavramını Algılamaları Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Ayas, A., Köse, S. ve Taş, E. (2003). “Bilgisayar Destekli Öğretimin Kavram Yanılgıları Üzerine Etkisi: Fotosentez”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(14): 106-112.
Balcı, S. (2005). Improvıng 8th Grade Students’ Understandıng Of Photosynthesis And Respiration In Plants By Using 5e Learning Cycle And Conceptual Change Text. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Baloğlu, N. (2003). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Dünya Ve Evren Konusu İle İlgili Kavram Yanılgılarının Tespiti Ve Bu Kavram Yanılgıları Üzerinde Öğretmen Tutum Ve Davranışlarının Etkisi. Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Beeth, M. E. (1998). “Teaching For Conceptual Change: Using Status As A Metacognitive Tool”. Science Education, 82(3): 343-356.
Beydoğan, Ö. (1998). Çocuklarda Kavram Öğrenme ve Kavram Öğretme. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Yayınları.
Bilgin, İ. ve Geban, Ö. (2001). “Benzeşim (Analoji) Yöntemi Kullanarak Lise 2. Sınıf Öğrencilerinin Kimyasal Denge Konusundaki Kavram Yanılgılarının Giderilmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20: 26-32.
Canpolat N. (2002). Kimyasal Denge İle İlgili kavramların Anlaşılmasında Kavramsal Değişim Yaklaşımının Etkinliğinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Canpolat, N. ve Pınarbaşı, T. (2002). “Fen Eğitiminde Kavramsal Değişim Yaklaşımı-I: Teorik Temelleri”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 10(1): 59-66.
Chambers, K. S. and Andre, T. (1997). “Gender, Prior Knowledge, Interest And Exprience In Electricity And Conceptual Change Text Manipulations In Learning About Direct Current.”.Journal of Research in Science Teaching, 34: 107-123.
Coşkun, M. (2003). “Coğrafya Öğretiminde Nem Konusundaki Kavram Yanlışlıkları Ve Giderilmesine Yönelik Öneriler”. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3: 147-158.
Dilber, R. (2006). Fizik Öğretiminde Analoji Kullanımının Ve Kavramsal Değişim Metinlerinin Kavram Yanılgılarının Giderilmesine Ve Öğrenci Başarısına Etkisinin Araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Doğanay, A. (2005). “ Öğretimde Kavram ve Genellemelerin Geliştirilmesi”, Hayat ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (Yeni Programa Göre Geliştirilmiş), ( Ed: C. Öztürk-D. Dilek), 5. baskı, Pegam A Yayıncılık, Ankara.
Durmuş, J. (2009). İlköğretim Fen Bilgisi Dersinde Kavramsal Değişim Metinlerinin Ve Deney Yönteminin Akademik Başarıya ve Kavram Yanılgılarını Gidermeye Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Erden, M. (Tarihsiz). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Alkım Yayınevi.
Eyidoğan, F, Güneysu, S. (2002,Eylül). İlköğretim 8. Sınıf Fen Bilgisi Kitaplarındaki Kavram Yanılgılarının İncelenmesi. V. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara. Fidan, N. (1986), Okulda Öğrenme ve Öğretme Kavramlar, İlkeler, Yöntemler. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Geban, Ö. ve Bayır, G. (2000). “Effect Of Conceptual Change Approach On Students’ Understanding Of Chemical Change And Conservation Of Matter”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19: 79–84.
Geban, Ö., Taşdelen, U. ve Kırbulut, Z. D. (2006, Eylül). Kavramsal Değişim Yaklaşımına Dayalı Olarak Grup Çalışmalarının Asit Baz Kavramlarını Anlamaya Etkisi. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Griffard, P. B. ve Wandersee, J. H. (2001). “The Two-Tier Instrument On Photosynthesis: What DoesIt Diagnose?”. International Journal of Science Education. 23(10): 1039-1052.
Gürbüz, F. (2008). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin “Isı Ve Sıcaklık” Konusundaki Kavram Yanılgılarının Düzeltilmesinde Kavramsal Değişim Metinlerinin Etkisinin Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Hewson, M.G. and Hewson, P.W. (1983). “Effect Of Instruction Using Students’ Prior Knowledge And Conceptual Change Strategies On Science Learning”. Journal of Research in Science Teaching, 20(8): 731-743.
Hynd, C. E., Alvermann, D. E. and Quian, G., (1997). “Preservice Elementary School Teachers’ Conceptual Change About Projectile Motion: Refutation Text, Demonstration Affective Factors, And Relevance”. Science Education, 81: 1-27.
Hynd, C. R., (2001). “Refutational Texts And The Change Process”. International Journal of Educational Research, 35: 699-714.
Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Kavramlar-İlkeler-Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karataş, F. Ö., Köse, S. ve Coştu, B. (2003). “Öğrenci Yanılgılarını Ve Anlama Düzeylerini Belirlemede Kullanılan İki Aşamalı Testler”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1): 54-69.
Kılıçoğlu,G., Gençtürk E. ve Karatekin K., (2009, Ekim). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Derslerinde Harita Ve Ölçek Kavramlarını Anlama Düzeyleri. IV. Sosyal Bilimler Kongresi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Kızılçaoğlu, A. (2009). “Ortaöğretim Öğrencilerinin Bakı Kavramını Anlama Düzeyi Ve Kavram Yanılgıları. eJournal of New World Sciences Academy, 4(1): 99-114.
Köse, S. (2004). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarında Fotosentez Ve Bitkilerde Solunum Konularında Görülen Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi Ve Bu Yanılgıların Giderilmesinde Kavram Haritalarıyla Verilen Kavram Değişim Metinlerinin Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.Köse, S., Ayas, A. ve Uşak, M. (2006). “TheEffect Of Conceptual Change Texts Instructions On Overcoming Prospective Science Teachers’ Misconceptions Of Photosynthesis And Respiration In Plants”.
Internatinal Journal of Environmental and Science Education, 1(1): 78-103.
Köseoğlu, F., Atasoy, B., Kavak, N., Akkuş, H., Budak, E., Tümay, H. ve Taşdelen, U. (2003). Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı İçin Bir Fen Ders Kitabı Nasıl Olmalı. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Novak, J.D. (2002). “Meaningful Learning: The Essential Factor For Conceptual Change In Limited Or Inapproprite Propositional Hierarchies Leading To Empowerment Of Learners”. Science Education, 86: 548-571.
Odom, A.L. and Barrow, L. H. (1995). “Development And Application Of A Two-Ties Diagnostic Test Measuring College Biology Students’ Understanding Of Diffusion And Osmosis After A Course Of Instruction”. Journal of Research in Science Teaching, 32(1): 45-61.
Ölmez, O., Geban, Ö., Ertepınar, H. (2001, Eylül). Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Dünya Ve Gökyüzü Konularındaki Anlamalarında Kavramsal Değişim Yaklaşımının Etkisi. Yeni Binyılın Başında Fen Bilgisi Eğitimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
Özdemir, A. ve Geban, Ö., (1998). Kavramsal Değişim Yaklaşımı Ve Kimyasal Denge. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, KTÜ Fatih Eğitim Fakültesi, Trabzon.
Özkan, Ö. (2001). Remediation Of Seventh Grade Students’ Misconceptions Related To Ecological Concepts Through Conceptual Change Approach. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Öztürk, C. ve Otluoğlu, R. (2002).Sosyal Bilgiler Öğretiminde Edebi Ürünler ve Yazılı Materyaller. Ankara: Pegem Yayınları.
Palmer, D. H. (2003). “Investigating The Relationship Between Refutational Text And Conceptual Change”. Science Education, 87: 663-684.
Pınarbaşı, T. (2002). Çözünürlükle İlgili Kavramların Anlaşılmasında Kavramsal Değişim Yaklaşımının Etkinliğinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Posner, G. J., Strike, K. A., Hewson, P. W. And Gertzog, W. A. (1982).
“Accommodation of a Scientific Conception: Toward a Theory of Conceptual Change”. Science Education, 66: 211-227.
Roth, K. J. (1985). Conceptual Change Learning And Student Processing Of Science Texts. Paper Presented At The Annual Meeting Of The American Educational Research Association (69th, Chicago, IL). Sever, R. (2005). “Coğrafya Öğretim Programında Doğal Mevsim Kavramı”. Doğu Coğrafya Dergisi, 13: 117-132.
Sevim, S. (2007). Çözeltiler Ve Kimyasal Bağlanma Konularına Yönelik Kavramsal Değişim Metinleri Geliştirilmesi Ve Uygulanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Sönmez, G., Geban, Ö., Ertepınar, H. (2001, Eylül). Altıncı sınıf Öğrencilerinin Elektrik Konusundaki Kavramları Anlamalarında Kavramsal Değişim Yaklaşımının Etkisi. Maltepe Üniversitesi Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, İstanbul.
Tan, K. C. D.,Goh, N. K., Chia, L. S. ve Treagust, D. F. (2002). “Development And Application Of A Two-Ties Multiple Choice Diagnostic Instrument To Assess High School Students’ Understanding Of Inorganic Chemistry Qualitative Analysis”. Journal of Research in Science Teaching, 39(4): 283-301.
Tekin, S., Kolomaç, A., Ayas, A. (2004). “Kavramsal Değişim Metinlerini Kullanarak Çözünürlük Kavramını Daha Etkili Öğretebilir miyim?”. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 2: 85-102.
Tekkaya, C., Çapa, Y. ve Yılmaz, Ö. (2000). “Biyoloji Öğretmen Adaylarının Genel Biyoloji Konularındaki Kavram Yanılgıları”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18: 140-147.
Toka, Y. ve Aşkar, P. (2002). “The Effect Of Cognitive Conflict And Conceptual Change Text On Students’ Achievement Related To First Degree Equations With One Unknown”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23: 211-217.
Tsai, C.C. and Chou, C. (2002). “Diagnosing Students’ Alternative Conceptions In Science”. Journal of Computer Assisted Learning, 18: 57-165.
Uzuntiryaki, E. ve Geban, Ö. (1998). İlköğretim 8. Sınıf Çözelti Konusunun Öğretiminde Kavramsal Değişim Metinleri ve Kavram Haritalarının Kullanılması. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Trabzon.
Ünal, S. (2007). Atom Ve Molekülleri Bir Arada Tutan Kuvvetler Konularının Öğretiminde Yeni Bir Yaklaşım: Bdö Ve Kdm’nin Birlikte Kullanımının Kavramsal Değişime Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Vygotsky, L. S. (1998). Düşünce ve Dil. Çev., S. Koray. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
Yel, S. (2007). Kavram Geliştirme ve Öğretimi, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Yapılandırmacı Bir Yaklaşım. Editör; Cemil Öztürk. Ankara: Pegem A Yayıncılık, s.147-178.
Yılmaz, Ö.,Tekkaya, C., Geban, Ö., ve Özden, Y. (1999). Lise 1.Sınıf Öğrencilerinin Hücre Bölünmesi Ünitesindeki Kavram Yanılgılarını Tespiti Ve Giderilmesi. III. Fen Eğitimi Sempozyumu. M.E.B. ÖYGM.
Yürük, N. (2000). Effectiveness Of Conceptual Change Text Oriented Instruction On Understanding Electrochemical Cell Concepts. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.