ERMENİ TEHCİRİNE YÖNELİK ÖĞRENCİ ALGILARININ İNCELENMESİ

Bu araştırma, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının "Ermeni Tehciri" kavramını nasıl algıladıklarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda; öğretmen adaylarının ilgili kavrama ilişkin geliştirdikleri metaforlar, çizdikleri resim/karikatürler ve görüşme formundan elde edilen veriler incelenmiştir. Nitel araştırma deseninde tarama modelinde gerçekleştirilmiş olan araştırmada, üçgenleme şeklinde veri toplamaya uygun olarak nitelendirilen nitel araştırma teknikleri (mecazlar yoluyla veri toplama, yarı yapılandırılmış görüşme ve doküman analizi) birlikte kullanılmıştır. Çalışma gurubunu 2014-2015 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Gazi Üniversitesi Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı'ndan maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemiyle seçilmiş olan dördüncü sınıf düzeyinde 92 kız ve 88 erkek öğrenci oluşturmuştur. Verilerin çözümlenmesinde ve yorumlanmasında içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın geçerliği ve güvenirliği için, çalışmada ulaşılan kavramsal kategorilerin bünyesinde yer alan metaforların, söz konusu kavramsal kategorileri temsil edip etmediğini belirlemek amacıyla uzman görüşüne başvurulmuş ve metafor listeleri ve kavramsal kategori listeleri uzman tarafından incelenmiştir. Daha sonra uzmanın yaptığı eleştiriler ile araştırmacının oluşturduğu kategoriler karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalarda görüş birliği ve görüş ayrılığı sayıları belirlenerek araştırmanın güvenirliği, Miles ve Huberman'ın (1994) formülü kullanılarak hesaplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların "Ermeni Tehciri" kavramına yönelik geliştirdikleri metaforlar "Rahatsızlık Veren Durumla Başa Çıkma", "Asılsız Olay", "Kaçınılmaz Olay" ve "Güveni Sarsan Olay" şeklinde dört kavramsal kategoride toplanmıştır. Bu sonuçlara göre yirminci yüzyılı konu alan dersler başta olmak üzere sosyal bilgiler lisans derslerinde, Ermeni Tehciri kavramının disiplinlerarası bir yaklaşımla ele alınması gerektiği önerilmektedir

AN ANALYSIS OF STUDENTS’ PERCEPTIONS REGARDING ARMENIAN DEPORTATION

This study aims to reveal how preservice social sciences teachers perceive the concept of “Armenian Deportation”. To this end, the metaphors developed by the preservice teachers regarding the relevant concept, the pictures/cartoons they drew, and the data obtained from the interview form were analyzed. This is a qualitative study with a survey model. Qualitative research techniques that are convenient for triangulation data collection (i.e. data collection through metaphors, semi-structured interview, and document analysis) were used together. The study group consists of fourth-year students attending the Division of Social Sciences Education of Faculty of Education of Gazi University during the 2014-2015 academic year. The students were selected via maximum variation sampling method. There were 92 female and 88 male students in the study group. Content analysis was employed to analyze and interpret the data. For validity and reliability, expert opinion was taken to determine whether the metaphors included in the conceptual categories reached in the study represented these conceptual categories. The participants’ metaphor lists and the lists including conceptual categories were examined by the experts. Then the categories created by the researcher and the criticisms made by the experts were compared. The number of agreements and the number of disagreements were determined. The reliability of the study was calculated via Miles and Huberman’s (1994) formula. The data were analyzed by the researcher. The metaphors created for the relevant concept by the students, the reasons underlying those metaphors, and the pictures/cartoons corresponding to the reasons and the concept were examined together with the expert, and they were classified as similar pictures/cartoons, different pictures/cartoons, and no pictures/cartoons. At the end of the study, the participants’ metaphors developed in relation to “Armenian Deportation” were categorized under four titles, which are “Overcoming a Disturbing Situation”, “Untrue Event”, “Inevitable Event”, and “Abusing the Trust”. Based on the results of the study, it is recommended for the concept of “Armenian Deportation” to be addressed with an interdisciplinary approach in undergraduate social sciences courses, those focusing on the twentieth century being in the first place

PDF

___

KAYNAKÇA
Ablak, S. (2017). Sosyal Bilgiler Programındaki Becerilere İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Akbulut, İ. (1995). Türk Tarihinde Ermeniler. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 50, Sayı 1, 29-41.
Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimler Dergisi, 10(3): 1313-1322.
Aydın, N. (2011). Asılsız soykırım iddiası ve Ermeni terörü. 38. ICANAS, Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.
Babacan, H. (2003). Ermeni Tehcirini hazırlayan faktörler ve tehcir. Dünden Bugüne Türk-Ermeni İlişkileri (Der.: İdris Bal ve Mustafa Çufalı), Ankara: Nobel.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Pegem A.
Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri. M. Bütün & S. B. Demir (Ed.), Nitel Çalışma Tasarımı ( A. Budak & İ. Budak, Çev.) içinde (s. 42-68). Ankara: Siyasal.
Cumhur İskefiyeli, Z. (2005). Ermenilerin ilk büyük ayaklanması Erzurum Olayı (1890). Ermeni Araştırmaları, Cilt 5, Sayı 19, 103-123.
Çepni, O. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Coğrafya Kavramlarına İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çetin, T., & Kılcan, B., & Güneş, C., & Çepni, O. (2015). Examining secondary school students’ perceptions of the concept of migration: A Qualitative study, International Journal of Education, 7(3), 97-120.
Ersoy, A. (2010). İlköğretimde değer kazanımlarının incelenmesinde karikatür kullanımı: Dayanışma değeri örneği, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 79-104.
Ersoy, A. F. ve Türkkan, B. (2010). İlköğretim öğrencilerinin çizdikleri karikatürlere yansıttıkları sosyal ve çevresel sorunların incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 35(156), 96-109.
Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu (Çev. Ed.). Ankara: Anı.
Guion, L. A. (2002). Triangulation: Establishing the validity of qualitative studies. https://sites.duke.edu, adresinden 03 Haziran 2017 tarihinde edinilmiştir.
Güven, B. ve Güven, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde metafor oluşturma becerilerine ilişkin nicel bir inceleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 503-512.
Kılcan, B. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Değerlere İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kılcan, B., & Akbaba, B. (2013). Examining Students’ Perceptions on Sensitivity to Cultural Heritage Value in Social Sciences Teaching Program. Zeitschriftfürdie Welt der Türken, 5, 113-138.
Kılcan, B., & Çepni, O. (2015). “A qualitative examination of the perceptions of the eight grade students regarding the concept of environmental pollution,” J. Int. Environmental Application & Science, 10(2), 239–250.
Kuş, E. (2012). Nicel-nitel araştırma teknikleri. (4. Baskı). Ankara: Anı.
Lakoff, G. ve Johnson, M. (2010). Metaforlar, hayat, anlam ve dil. (Çev. G. Y. Demir), (2. Baskı). İstanbul: Paradigma.
Memiş, E. (2005). Ermenilerin kökeni ve geçmişten günümüze Türk-Ermeni ilişkileri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, 1-11
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE.
Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323‐ 343.
Özdemir, H., Çiçek, K., Turan, Ö., Çalık, R. ve Halaçoğlu, Y. (2010). Ermeniler: Sürgün ve Göç. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının ‘coğrafya’ kavramına yönelik metafor durumları, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2),55-69.
Patton, M. Q. (1987). How to Use Qualitative Methods in Evaluation. Newbury Park: SAGE
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Saban, A. (2008a). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler, İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
Saban, A. (2008b). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı: 55, 459-496.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Şengül, H. (2014). Ermeni Tehciri ve Adapazarı Ermenileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Şıhaliyev, E. A. (2005). Ermenilerin kimliği ve büyük Ermenistan efsanesi (Rus ve Ermeni kaynaklarına göre). Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı 17,111-124.
Taşçıoğlu, Ö., L. (2014). Belgelere Göre Türk-Ermeni İlişkilerinde Katliam ve Soykırım İddiaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6.Baskı), Ankara: Seçkin.
Yob, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22, 127-138