FEN BİLGİSİ VE SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ GENEL KİMYA DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI VE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırma, fen bilimleri eğitimi ve sınıf eğitimi anabilim dallarında lisans öğrenimi gören öğrencilerinin kimya dersine ilişkin tutumlarını ve problem-çözme becerilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama modeli kullanılarak yürütülen araştırmaya, uygun örneklem yöntemiyle belirlenen 211 fen bilgisi ve 280 sınıf öğretmeni adayı katılmıştır. Verilerinin toplanmasında nicel veri toplama araçları kullanılmıştır. Bu bağlamda geçerliği ve güvenirliği önceden sağlanmış olan ve literatürde mevcut bulunan araçlar kullanılmıştır. Çalışmada ilkönce öğretmen adaylarının genel kimya dersine ilişkin tutum ve ilgilerini tespit etmek amacıyla İnce-Aka (2012) tarafından geliştirilmiş olan “Kimya Dersine Yönelik İlgi ve Tutum Ölçeği-KDYİTÖ” kullanılmıştır. Daha sonra katılımcıların problem çözme becerileriyle ilgili inceleme yapmak için Sahin ve ark. (1993) tarafından Türkçeye uyarlanan “Problem Çözme Envanteri-PÇE” kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel ve çıkarımsal istatistik teknikleriyle analiz edilmiştir. Frekans, yüzde ve aritmetik ortalama tablolarıyla betimsel istatistiklerin, t-testi, korelasyon ve ANOVA testleri ise çıkarımsal istatistiklerin belirlenmesinde kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre öğretmen adaylarının kimya dersi tutumlarında ve problem çözme becerilerinde anlamlı düzeyde farklılıklar bulunduğu belirlenmiştir. Ayrıca adaylarının genel kimya dersine ilişkin tutumları ile problem çözme becerileri arasında olumlu yönde korelasyon bulunmuştur.

INVESTIGATION OF ATTITUDES AND PROBLEM-SOLVING SKILLS OF SCIENCE AND CLASSROOM TEACHER CANDIDATES TOWARDS GENERAL CHEMISTRY LESSON

This research was carried out to examine undergraduate students' attitudes and problem-solving skills in science education and classroom education departments towards chemistry classes. 211 science teacher candidates and 280 primary school teacher candidates, determined by convenient sampling method, participated in the research, which was carried out using the survey model, one of the quantitative research methods. Quantitative data collection tools were used to collect the data. In the study, first of all, the "Interest and Attitude Scale Towards Chemistry Lesson" developed by İnce Aka (2012) was used to determine the attitudes and interests of teacher candidates towards general chemistry lessons. Afterwards, the “Problem Solving Inventory” adapted into Turkish by Sahin et al. (1993) was used to examine the participants' problem-solving skills. Descriptive statistics results with frequency, percentage and arithmetic averages; inferential statistics were determined by t-test, correlation and ANOVA tests. Data analysis was done with descriptive and inferential statistical techniques. According to the results obtained, it was determined that there were significant differences in the attitudes and problem-solving skills of the pre-service teachers. In addition, a positive correlation was found between the candidates' attitudes towards the general chemistry course and their problem-solving skills.

PDF

___

Acun, İ., Yücel, C., Önder, A., & Tarman, B. (2013). Değerler: Kim ne kadar değer veriyor? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 180-197.
Adıgüzel, A. (2014). Öğretmen adaylarının öğrenmeye ilişkin tutumları ile bilgi okuryazarlık becerileri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(7), 13-24.
Akçam, M. (2007). İlköğretim fen bilgisi derslerinde yaratıcı etkinliklerin öğrencilerin tutum ve başarılarına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
Altunçekiç, A., Yaman, S., & Koray, C. Ö. (2005). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araştırma (Kastamonu ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 3(1), 93-102.
Bars, M. (2016). Öğretmen adaylarının üstbilişsel farkındalıkları, öğretmenlik mesleğine yönelik öz yeterlikleri ve problem çözme becerilerine ilişkin algılarının incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dicle Üniversitesi.
Baş, G., Şentürk, C., & Ciğerci, F. M. (2016). Fen bilgisi dersine yönelik tutum ile akademik başarı arasındaki ilişki. Uluslararası Osmaneli Sosyal bilimler kongresi bildiriler kitabı. 12-13-14 Ekim 2016. 10.
Bayar, V., & Bayar, S. A. (2015). Araştırma yaklaşımları. S. Turan (Ed.), Uygulamada Araştırma yöntemleri (s.45-54) içinde. Nobel Akademik Yayıncılık.
Bayram, H., & Comek, A. (2009). Examining the relations between science attitudes, logical thinking ability, information literacy and academic achievement through internet assisted chemistry education. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1526-1532.
Bilgin, İ., Uzuntiryaki, E., & Geban, Ö. (2002). Kimya öğretmenlerinin öğretim yaklaşımlarının lise 1 ve 2. sınıf öğrencilerinin kimya dersi başarısı ve tutumlarına etkisinin incelenmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E. Akgün, Ö. Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. Baskı). Pegem Akademi.
Can, D. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin çevre okuryazarlığı, başarı ve kimyaya karşı tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
Canbazoğlu-Bilici, S. (2019). Örnekleme yöntemleri. H. Özmen, O. Karamustafaoğlu (Eds.), Eğitimde araştırma yöntemleri (s. 56-78) içinde. Pegem Akademi.
Canpolat, E., Ateş, H., & Ayyıldız, K. (2019). Fen bilimleri öğretmen adayları kimya bilgilerini günlük yaşamlarıyla ne kadar ilişkilendirebiliyor? Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (38), 66-84.
Chi, M. T. H., & Glaser, R. (1985). Problem-solving ability. In R. J. Sternberg (Ed.), Human abilities: An information-processing approach (pp. 227–250). Freeman.
Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, LA (2015). Tarama araştırması. A. Aypay (Ed.), Araştırma yöntemleri: desen ve analiz (2. Baskı). Anı Yayıncılık.
Çepni. S. (2018). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (8. Baskı). Celepler Matbaacılık.
Danışık, N. D. (2005). Ergenlerin sürekli öfke-öfke ifade tarzları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
Demirbaş, M., & Yağbasan, R. (2004). Fen bilgisi öğretiminde, duyuşsal giriş özelliklerinin değerlendirilmesinin işlevi ve öğretim süreci içinde, öğretmen uygulamalarının analizi üzerine bir araştırma. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 177-193.
Demirci, C. (2007). Fen bilgisi öğretiminde yaratıcılığın erişi ve tutuma etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 65-75.
Demirci, B. (2014). Lise öğrencilerinin kimya dersinde öğrendikleri konuları günlük hayat olaylarını açıklamakta kullanabilme seviyelerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Dillon, J., & Maguire, M. (1998). Becoming a teacher. Open University Press.
Dönmez, K. H. (2010). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin (1., 2., 3., ve 4. sınıf) sosyal öz- yeterlikleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
Duman, B. (2013). Eğitimde çağdaş yaklaşımlar. G. Ocak (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri. Pegem Akademi.
Ekici, G. (2002). Biyoloji öğretmenlerinin laboratuvar dersine yönelik tutum ölçeği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (22), 62-66.
Engin, A. O. (2012). Öğretmen yetiştirme uygulamalarının tarihsel süreç açısından kısaca değerlendirilmesi ve eğitim fakültelerimizin temel sorunları. EKEV Akademi Dergisi, 16(52), 245-265.
Gedik, E., Ertepınar, H., & Geban, Ö. (2002). Lise öğrencilerinin elektrokimya konusundaki kavramları anlamalarında kavramsal değişim yaklaşımına dayalı gösteri yönteminin etkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
Genç, S. Z., & Kalafat, T. (2010). Öğretmen adaylarının empatik becerileri ile problem çözme becerileri. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 3(2), 135-147.
Gençoğlu, C. (2006). Üniversite öğrencilerinin iyimserlik düzeyleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
Güçlü, N. (2003). Lise müdürlerinin problem çözme becerileri. Milli Eğitim Dergisi, (160).
Hançer, A. H., & Uludağ, N. (2007). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kimya dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(32), 100-109.
Hang, N. V. T., Meijer, M. R., Bulte, A. M., & Pilot, A. (2015). The implementation of a social constructivist approach in primary science education in Confucian heritage culture: The case of Vietnam. Cultural Studies of Science Education, 10(3), 665-693.
Heppner, P. P. (1988). Problem-solving inventory (PSI): Research Manual. Consulting Psychologists Press.
İnce-Aka, E. (2012). Asitler ve bazlar konusunun öğretiminde kullanılan probleme dayalı öğrenme yönteminin farklı değişkenler üzerine etkisi ve yönteme ilişkin öğrenci görüşleri [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
İnceoğlu, M. (2010). Tutum algı iletişim (5.Baskı). Beykent Üniversitesi Yayınevi.
İnel, D. (2009). Fen ve teknoloji dersinde probleme dayalı öğrenme yöntemi kullanımının öğrencilerin kavramları yapılandırma düzeyleri, akademik başarıları ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algıları üzerindeki etkileri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Jonassen, D. H., & Kwon, H. I. (2001). Communication patterns in computer-mediated versus face-to-face group problem-solving. Educational Technology Research and Development, 49(35).
Kalaycı, N. (2001). Sosyal bilgilerde problem çözme ve uygulamalar (1.Baskı). Gazi Kitabevi.
Karaer, H., & Karaer, F. (2019). Kimya öğretmeni adaylarının “Aziz Sancar’ın başarısı” adlı okuma parçasındaki değerler ve değerler eğitimine yönelik görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 290-316.
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi (20. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
Karslı, F., & Yiğit, M. (2015). Lise 12. sınıf öğrencilerinin alkanlar konusundaki kavramsal anlamalarına bağlam temelli öğrenme yaklaşımının etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 43-62.
Katkat, D. (2003). Öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin cinsiyetler ve alanlar bakımından karşılaştırılması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(3), 11-18.
Kaya, G., & Yılmaz, S. (2016). Açık sorgulamaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin başarısına ve bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 300-318.
Keçeci, G. (2014). Araştırma ve sorgulamaya dayalı fen öğretiminin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine ve tutumlarına etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Fırat Üniversitesi.
Keleş, U. P., & Aydın, S. (2017). The latitudinal analysis of secondary school students’ attitudes to science course. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(3), 711-719.
Kıncal, R., Ergül, R., & Timur, S. (2007). Fen bilgisi öğretiminde işbirlikli öğrenme yönteminin öğrenci başarısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(32), 156-163.
Koca, B. (2019). Fen eğitiminde oyun temelli öğrenmenin öğrencilerin akademik başarı ve derse yönelik tutumuna etkisi: Bir meta-analiz çalışması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
Kocaarslan, B. (2009). Genel müzik eğitimi alan ilköğretim öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutum, müzikal özgüven ve motivasyon düzeylerinin karşılaştırılması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
Miller, M., & Nunn, G. D. (2001). Using group discussion to improve social problem solving and learning. Education, 121(3), 470-475.
Ocak, G., & Eğmir, E. (2014). Öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Asian Journal of Instruction, 2(1), 27-45.
Patton, M. Q. (2014). Nitel analiz ve yorumlama. M. Bütün ve S. B. Demir (Eds.), Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri içinde (s. 431-534). Pegem Akademi.
Perry, V. R., & Richardson, C. P. (2001). The New Mexico teach master of science teaching program: An exemplary model of inquiry-based learning. Paper presented at the 31st Annual Frontiers in Education Conference, Reno, USA.
Polat, R. H. (2008). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin bazı sosyo-demografik özellikleri ve düşünme ihtiyacına göre problem çözme becerilerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
Saf, A. S. (2011). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin kimya dersine ilişkin tutum, motivasyon ve öz yeterlik algılarının çeşitli değişkenler ile incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
Sezen, G., & Paliç, G. (2011). Lise öğrencilerinin problem çözme becerisi algılarının belirlenmesi. Second International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 1689-1695, Antalya.
Stodolsky, S. S., Salk, S., & Glaessner, B. (1991). Student views about learning math and social sciences. American Educational Research Journal, 28(1), 89-116.
Sahin, N., Sahin, N. H., & Heppner, P. P. (1993). The psychometric properties of the problem-solving inventory. Cognitive Therapy and Research, 17(4), 379-396.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlik. Seçkin Yayıncılık.
Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel Akademik Yayıncılık.
Topuz, F., Gençer, S., Bacanak, A., ve Karamustafaoğlu, O. (2013). Bağlam temelli yaklaşım hakkında fen ve teknoloji öğretmenlerinin görüşleri ve uygulayabilme düzeyleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 240-261.
Turan, S., & Demirel, Ö. (2010). Öz-düzenleyici öğrenme becerilerinin akademik başarı ile ilişkisi: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 279-291.
Türk, E., Kaya, S., & Koçak, Y. (2017). Sosyal bilimler liseleri ulusal öğrenci sempozyumlarının öğrencilerin düşünme becerilerine, duyuşsal özelliklerine ve sosyalleşme becerilerine etkisi. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences, 3(2), 120-134.
Tüysüz, C., & Tatar, E. (2008). Öğretmen adaylarının öğrenme stillerinin kimya dersine yönelik tutum ve başarılarına etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 97-107.
Uyanık, G. (2016). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin bilgi düzeylerinin ve tutumlarının incelenmesi. Online Fen Eğitimi Dergisi, 1(1), 30-41.
Walker, S., Irving, K., & Berthelsen, D. (2002). Gender influences on preschool children's social problem-solving strategies. The Journal of Genetic Psychology, 163(2), 197- 209.
Yaşar, Ş., & Anagün, Ş. S. (2008). İlköğretim beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 223-235.
Zeybek, F., & Kurbanoğlu, Nİ (2012). The primary school students’ anxiety and attitudes towards basic courses: an investigation of gender and academic achievement. The Journal of SAU Education Faculty, 23, 52-73.
Zeytun, S. (2010). Okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcılık ve problem çözme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.