ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN ÖĞRETİM ELEMANLARININ MESLEKİ TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Günümüz insanının psikolojik durumlarından en önemlilerinden biri tükenmişliktir. Özellikle yoğun iş temposu olan ve insanlara yüz yüze hizmet veren meslek gruplarında sık görülen tükenmişliğin çeşitli değişkenlerle öğretim elemanları üzerindeki durumunu ortaya koymak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Çalışma bir üniversite bünyesinde hizmet veren eğitim, İİBF ve mühendislik fakültelerinde görev yapan toplam 173 öğretim elemanı ile yapılmıştır. Çalışmada bağımsız değişkenler olarak cinsiyet, fakülte, akademik unvan, mesleki yıl, yaş ve sosyal medya kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda tükenmişliğin öğretim elemanlarında genel olarak düşük çıktığı belirlenmiştir. Cinsiyet ve fakülte değişkenlerinin, öğretim elemanlarının tükenmişlik seviyelerini anlamlı fark olacak şekilde değiştirmediği belirlenmiştir. Akademik unvan, mesleki yıl, yaş ve sosyal medya kullanma süresi değişkenlerinin, öğretim elemanlarının tükenmişlik seviyelerini anlamlı fark olacak şekilde değiştirdiği tespit edilmiştir

INVESTIGATION OF BURNOUT LEVEL OF ACADEMIC STAFF ACCORDING TO VARIOUS VARIABLES

One of the most important psychological condition of modern man is burnout. Burnout is seen especially on occupational groups with heavy workload and serving to people face to face.This study was done to reveal the status of burnout in a variety of variables on academic staff. Study was done on a total of 173 academic staff working in the Faculty of Education, Faculty of Economics and Administrative Sciences and Faculty of Engineering, serving at an University. In the study gender faculty, academic title, professional year, age and social media are used as independent variables. According to the results of the analysis, it is determined that generally burnout of academic staff is low. It is determined that gender and school variables have not changed in statistically significant differences to the levels of burnout of academic staff. It is determined that academic title, professional year, age and using of social media have changed in statistically significant differences to the levels of burnout of academic staff

PDF

___

Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
Ardıç, K. ve Polatçı, S. (2008). "Tükenmişlik sendromu akademisyenler üzerinde bir uygulama." Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2): 69-96.
Avşaroğlu, S., Deniz, M. E. ve Kahraman, A. (2005). "Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu, iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14: 115-129.
Aytaç, M., Aytaç, S., Fırat, Z., Bayram, N. ve Keser, A. (2001). Akademisyenlerin çalışma yaşamı ve kariyer sorunları. Bursa: Uludağ Üniversitesi Araştırma Fonu İşletmesi.
Bakoğlu Deliorman, R., Taştan Boz, İ., Yiğit, İ. ve Yıldız, S. (2009). "Tükenmişliği ölçmede alternatif bir araç: Kopenhag tükenmişlik envanterinin Marmara Üniversitesi akademik personeli üzerine uyarlaması." Yönetim, 63: 77-98.
Bilge, F., Akman, Y. ve Kelecioğlu, H. (2007). "Öğretim elemanlarının iş doyumlarının incelenmesi." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (32): 32-41.
Budak, G. ve Sürgevil, O. (2005). "Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama." Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 20(2): 95-108.
Büyüköztürk, Ş. (2014). Veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayınları.
Cemaloğlu, N. ve Erdemoğlu Şahin, D. (2007). "Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi." Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2): 465-484.
Cordes, C. L. ve Dougherty, T. W. (1993). "A review and an integration of research on job burnout." The Academy of Management Review, 18(4): 621-656.
Cordes, C. L., Dougherty, T. W. ve Bulum, M. (1997). "Pattern of burnout among managers and professionals: A comparasion of models." Journal of Organizational Behavior, 18(6): 685-701.
Croom, D. B. (2003). "Teacher burnout in agricultural education." Journal of Agriculture Education, 44(2): 1-13.
Demirtaş, Ç. (2014). Akademik personelin tükenmişlik düzeyi. Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Dillon, J. F. ve Tanner, G. R. (1995). "Dimensions of career burnout among educators." Journal and Mass Communication Educator, 50(2): 4-13.
Dincerol, C. (2013). Tükenmişlik sendromunun mesleki tükenmişlik ve iş tükenmişliği açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ergin, C. (1995). "Akademisyenlerde tükenmişlik ve çeşitli stres kaynaklarının incelenmesi." Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 12(2): 37-50.
Freudenberger, H. J. (1974). "Staff Burnout." Journal of Social Issues, 30: 159-165.
Freudenberger, H. J. ve Richelson, G. (1981). Burn-out: How to beat the high cost of success. New York: Bantam Books Doubleday & Company, Inc.
Gençyürek, D. (2014). Türkiye'deki üniversitelerin eğitim fakülteleri güzel sanatlar eğitimi bölümleri müzik eğitimi anabilim dallarında görev yapan öğretim elemanlarının tükenmişlik sendromunun belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gillespie, N. A., Walsh, M., Winefield, A. H., Dua, J. ve Stough, C. (2001). "Occupational stress in universities: Staff perceptions of the causes, consequences and moderators of stress." Work & Stress, 15(1): 53-72.
İçel, S. (2013). Akademisyenlerin duygusal zeka düzeyleri ile mesleki tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
İnandı, Y., Tunç, B. ve Uslu, F. (2013). "Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanlarının Kariyer Engelleri İle İş Doyumları Arasındaki İlişki." Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(1): 219-238.
Izgar, H. (2001). Okul yöneticilerinde tükenmişlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Jackson, R. A. (1993). "An analysis of burnout among school of pharmacy faculty." American Journal of Pharmaceutical Education, 57(1): 9-17.
Kaplan, A. M. ve Haenlein, M. (2010). "The challenges and oppurtunities of social media." Business Horizons, 53: 59-68.
Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kietzmann, J. H., Hermkens, K., McCarthy, I. P. ve Silvestre, B. S. (2011). "Understanding the functional building blocks of social media." Business Horizons, 54: 241-251.
Konakay, G. (2010). Duygusal zekânın akademisyenlerde tükenmişlik ile ilişkisinin incelenmesi. Doktora tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Kristensen, T.S., Borritz, M., Villadsen, E. ve Christensen, K.B. (2005). "The Copenhagen Burnout Inventory: A new tool for the assesment of burnout." Work-Stress, 19: 192-207.
Lackritz, J. R. (2004). "Exploring burnout among university faculty: incidence, performance, and demographic issues." Teaching and Teacher Education, 20: 713-729.
Lee, R. T. ve Ashford, B. E. (1993). "A further examination of managerial burnout: Toward an integrated model." Journal of Organizational Behavior, 14: 3-20.
Leiter, M. P. ve Maslach, C. (1988). "The impact of interpersonel environment on burnout and organizational commitment." Journal of Organizational Behaviour, 9: 297-308.
Levinson, H. (1996). "Burnout." Harvard Business Review, 153-161.
Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981). "The measurement of experienced burnout." Journal of Occupational Behavior, 2: 99-113.
Maslach, C. ve Zimbardo, P. G. (1982). Burnout-The Cost of Caring. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
Maslach, C., Schaufeli, W. B. ve Leiter, M. P. (2001). "Job Burnout." Annual Review Psychology, 52: 397-422.
Perlman, B. ve Hartman, E. A. (1982). "Burnout: Summary and future research." Human Relations, 35(4): 283- 305.
Polatcı, S. (2007). Tükenmişlik sendromu ve tükenmişlik sendromuna etki eden faktörler. Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Recepoğlu, E. ve Ülker Tümlü, G. (2015). "Üniversite Akademik Personelinin Mesleki Ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(4): 1851-1868.
Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Suran, B. G. ve Sheridan, E. P. (1985). "Management of burnout: Training psychologists in professional life span perspectives." Professional Psychology: Research&Practice, 16(6): 741-752.
Toker, B. (2011). "Öğretim elemanlarında tükenmişlik: Türkiye'deki üniversitelerde ampirik bir çalışma." Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(1): 114-127.
Tümkaya, S., Hamarta, E., Deniz, M. E., Çelik, M. ve Aybek, B. (2008). "Duygusal zeka mizah tarzı ve yaşam doyumu: Üniversite öğretim elemanları üzerine bir araştırma." Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30): 1-18.
Verbeke, H. (1996). "Individual differences in emotional contagion of salerspersons: Its effecy on performance and burnout." Psyhology and Marketing, 14(6): 617-636.
Wright, T. A. ve Bonett, R. (1997). "The contribution of burnout to work performance." Journal of Organizational Behavior, 18(5): 491-499.
Yağmurlu, A. (2011). "Kamu yönetiminde halkla ilişkiler ve sosyal medya." Selçuk İletişim, 7(1): 5-15.