AHMET UĞUR, CANAN SANCAR ÖZKÖK, MELİKE ATAY POLAT

TÜRKİYE'DE PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI KANALLARININ İŞLEYİŞİNE İLİŞKİN AMPİRİK BULGULAR: (1998-2015)

Parasal aktarım mekanizması, para politikası kararlarının ekonominin reel ve parasal değişkenleri üzerindeki etkilerinin hangi kanallar üzerinden hangi gecikme ile gerçekleştiğini ifade etmektedir. Bu çalışmada Türkiye'de para politikası ile reel ekonomi etkileşiminin hangi parasal aktarım mekanizması kanalı veya kanalları aracılığıyla gerçekleştiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Analizde kullanılan değişkenler ve bu değişkenlerin sıralaması iktisat teorisi dikkate alınarak ele alınmıştır. Bu amaçla, 1998:Q1-2015Q1 dönemi verileri kullanılarak M1 para arzı, faiz oranı, döviz kuru, hisse senedi fiyatları, banka kredilerinin kısa dönemde sanayi üretimi ve enflasyon üzerinde etkili olup olmadığı analiz edilmiştir. Bundan hareketle çalışmada ilk önce değişkenlere ait verilerin durağanlığı Genişletilmiş Dickey-Fuller (ADF) testi ile sınanmıştır. ADF testi sonuçlarına göre, değişkenlerin birinci farkları I(1) alındığında durağanlaştıkları tespit edilmiştir. İkinci aşamada ise, VAR metodundan yararlanılarak etki-tepki analizi yapılmıştır. Çalışmanın VAR analizi sonuçlarına göre, para arzı, faiz oranı, döviz kuru, hisse senedi fiyatları ve banka kredileri sanayi üretim endeksi ve enflasyon üzerinde etkilidir. Bu nedenle de Türkiye'de 1998:Q1-2015:Q1 parasal aktarım mekanizmasının tüm kanallarının kısa dönemde işlediği sonucuna ulaşılmıştır

EMPIRICAL FINDINGS CONCERNING THE PROCESSES OF MONETARY TRANSFER MECHANISMS IN TURKEY (1998-2015)

Monetary transfer mechanisms express the effects of monetary policy decisions on the real and monetary variables in terms of through which channels and during which lags they are occurring. In this study, it was attempted to determine through which monetary transfer mechanism channel or channels the interaction between the monetary policy in Turkey and the real economy realizes. The variables used in the analysis and the order of these variables are assessed by taking the financial theory into consideration. For this end, by using the periodical data of 1998:Q1:2015Q1, whether M1 money supply, interest rate, currency rate, stock prices, and bank credits are influential on industrial production and inflation in the short term was analysed. Starting from this, the stationarity data of the variables are tested through Advanced Dickey-Fuller (ADF) test. According to the results of the ADF test, it was determined that the variables become stationary when their first differences (1) are taken. In the second phase, the cause-effect analysis was carried out by making use of the VAR method. According to the results of the VAR analysis, money supply, interest rate, currency rate, stock prices, and bank credits are influential on industrial production index and on inflation. Therefore, it was concluded that all the channels of 1998:Q1:2015Q1 monetary transfer mechanism in Turkey are processed in the short-term

PDF

___

Akbaş, Y. E., Zeren, F. ve Özekicioğlu, H. (2013). "Türkiye'de Parasal Aktarım Mekanizması:Yapısal Var Analizi." C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2): 187-198.
Alfavıtska, O. (2005). "Bank Lending Channel in Ukraine: The Effect Of Capital" Ukranie: National University of "Kyiv-Mohyia Academy.
Arabacı, Ö. ve Baştürk, M. F. (2013). "Faiz Oranı Kanalının 2001-2008 Döneminde Türkiye'de Etkinliğinin Değerlendirilmesi." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 13(2): 15-34.
Aslan, Ö. ve Korap, L. H. (2007). "Monetary Transmission Mechanism In An Open Economy.", İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 5: 41-66.
Bakan, S. ve Akçacı, T. (2015). "Parasal Aktarım Mekanizması: Türkiye Ekonomisi İçin Beklenti Kanalının Geçerliliği." Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (44): 68-78.
Bernanke, B. S. ve Blinder, A. S. (1988). "Credit, Money, and Aggregate Demand." The American Economic Review, 78(2): 435-439.
Bernanke, B. S. ve Gertler, M. (1995). "Inside The Black Box: The Credit Channel of Monetary Policy Transmission." Journal of Economic perspectives, 9(4): 27-48.
Boivin, J., Kiley, M. T. ve Mishkin, F. S. (2010). How Has the Monetary Transmission Mechanism Evolved Over Time? Washington, D.C. : Finance and Economics Discussion Series Divisions of Research & Statistics and Monetary Affairs Federal Reserve Board .
Bondt, G. D. (2002). "Retail Bank Interest Rate Pass-Through: New Evidence at the Euro Area Level." European Central Bank Working Paper, (136): 2-23.
Büyükakın, F., Cengiz, V. ve Türk, A. (2009). "Parasal Aktarım Mekanizması: Türkiye'de Döviz Kuru Kanalının VAR Analizi." Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1): 171-198.
Camarero, M., Ordonez, J., & Tamarit, C. R. (2002). "Monetary Transmission in Spain: a Structural Cointegrated VAR Approach." Applied Economics, (34): 2201±2212.
Cambazoğlu, B. ve Güneş, S. (2011). "Monetary Transmission Mechanism in Turkey And Argentina." International Journal of Economics, 3(2): 23-33.
Cambazoğlu, B. ve Karaalp, H. S. (2012). "Parasal Aktarım Mekanizması Döviz Kuru Kanalı: Türkiye Örneği." Yönetim ve Ekonomi, 19(2): 53-66.
Çiçek, M. (2005). "Türkiye''de Parasal Aktarım Mekanizması: Var (Vektör Otoregrasyonu) Yaklaşımıyla Bir Analiz." İktisat İşletme ve Finans, 20(233): 82-105.
Doğan, B. (2012). "Geleneksel Aktarım Mekanizması: Türkiye Örneği." Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33 (Ağustos): 211-220.
Egert, B. ve MacDonald, R. (2006). "Monetary Transmission Mechanism in Transition Economies: Surveying the Surveyable." Magyar Nemzeti Bank Working Paper, 2006(5): 2-33.
Egert, B., ve MacDonald, R. (2009). "Monetary Transmıssıon Mechanısm In Central And Eastern Europe: Surveying The Surveyable." Journal of Economic Surveys, 23(2): 277-327.
Erdoğan, S. ve Beşballı, S. G. (2009). "Türkiye'de Banka Kredileri Kanalının İşleyişi Üzerine Ampirik Bir Analiz." Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(1): 28-41.
Eroğlu, N. ve Eroğlu, İ. (2012). "Monetary Transmission Channels and An Assesment Within the Framework of the 2008 Global Financial Crisis." African Journal of Management, 6(29):8554-8563.
Gomez-Gonzales, J. ve Grosz, F. (2007). "Evidence of Bank Lending Channel for Argentina and Colombia." Cuadernos de Economia, 44: 109-126.
Greene, W. H. (1993). Econometric Analysis. New Jersey: Prentice-Hall Publication.
Kara, A. H. (2012). " Küresel Kriz Sonrası Para Politikası. " Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Çalışma Tebliği, 12(17): 2-25
Kasapoğlu, Ö. (2007). Parasal Aktarım Mekanizmaları: Türkiye için Bir Uygulama. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası.
Kumar, V. R. (1995). "Aggregate and Disaggregate Sctor Forecasting Using Consumer Confidence Measures." Internatioanl of Forecasting Elsevier, 11(3): 361-377.
Mehrotra, A. N. (2007). "Exchange and interest rate channels during a deflationary era--Evidence from Japan Hong Kong and China." Journal of Comparative Economics, 35: 188-210.
Mishkin, F. S. (1995). "Symposium on the Monetary Transmission.", Journal of Economic Perspectives, 9(4), 3- 10.
Nagayasu, J. (2007). "Empirical Analysis of the Exchange Rate Channel in Japan." Journal of International Money and Finance, 26(6): 887-904.
Nwosa, P. I. ve SAIBU, M. O. (2012). "The Monetary Transmission Mechanism in Nigeria:A Sectoral Output Analysis." International Journal of Economics and Finance , 4(1): 204-212.
Özatay, F. (2011). " Merkez Bankası'nın Yeni Para Politikası: İki Hedef- Üç Ara Hedef- Üç Araç." İktisat işletme ve Finans, 26(302): 27-43.
Örnek, İ. (2009). "Türkiye'de Parasal Aktarım Mekanizması Kanallarının İşleyişi." Maliye Dergisi, 156 (Ocak- Haziran): 104-125.
Öztürkler, H. (2002). "The Monetary Transmission Mechanisms: An Emprical Application to the Turkish Economy." International Journal Of Economics And Finance Studies, 3(2): 24-33.
Peker, O., ve Canbazoğlu, B. (2011). "Türkiye'de Banka Kredi Kanalının İşleyişi: Ampirik Bir Analiz." Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 18(2): 128-143.
Samkharadze, B. (2008). "Monetary Transmission Mechanism in Georgia: Analyzing Pass-Through of Different Channels." Center for Operations Research and Econometrics, 4-27. https://www.nbg.gov.ge/uploads/workingpaper/nbgwp02.08.pdf, (13.01.2016).
Saraçoğlu, B. ve Köse, N. (1999). "Vektör Otoregresyon Yaklaşımı ile Enflasyonla Mücadelede Politika Seçimi: Türkiye Örneği 80-96." şletme İktisat ve Finans, 14(159), 12-27.
Smets, F., ve Wouters, R. (1999). "The Exchange Rate and The Monetary Transmission Mechanism in Germany." De Economist, 147(4): 489-521.
Taylor, J. B. (1995). "The Monetary Transmission Mechanism:An Empirical Framework." Journal of Economic Perspectives, 9(4): 11-26.
TCMB. (2013). Parasal Aktarım Mekanizması. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yayınları
Wojcıech, C. W. (1999). New Directions in Econometric. UK: Practice Edward Elgar Publishing Limited.
Yapraklı, S. (2011). "Açık Enflasyon Hedeflemesi Döneminde Parasal Aktarım Mekanizması Döviz Kuru Kanalı: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz." İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, (15): 15-37.