TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNİN SERMAYE BİRİKİMİNE ETKİLERİ (ATATÜRK DÖNEMİ 1935-1938)

Türkiye Cumhuriyetinin Gayri Safi Milli Hasıla bileşenleri incelendiğinde tarımsal üretim özellikle Cumhuriyetin ilk yıllarında çok önemli bir yer tutmuştur. Türkiye Cumhuriyetin kurulduğu dönemde nüfusun yaklaşık %80’i küçük tarımsal üretim çiftlikleri vasıtasıyla geçimlerini sağlamaktaydılar. Çalışmamızda 1935 yılında 2836 sayılı kanunla kurulan Tarım Kredi Kooperatiflerinin 1935-1938 yılları arasında küçük aile çiftliklerinin sermaye birikimine etkileri ortaya konulmaya çalışılacaktır. Çalışmamızın Giriş bölümünde Osmanlı İmparatorluğu’nda Mithat Paşa’nın kurduğu Memleket Sandıkları ile başlayan tarımsal kredilendirme çalışmalarının ulaştığı nokta ve Türkiye Cumhuriyeti’ne bıraktığı miras özetlemeye çalışılacaktır. Birinci bölümde 1923-1935 yılları arasında yapılan düzenlemeler ve Zirai Kredi Kooperatifleri ile ilgili kısa bir özet yapılacaktır. Çalışmamızın son bölümde ise Tarım Kredi Kooperatifleri Kanunu ile yapılan düzenlemeler anlatılacak, uygulamalar ve sonuçları 1938 yılı itibari ile ulaşılan değerler üzerinden bahsi geçen dönem içerisinde Tarım Kredi Kooperatiflerinin Türkiye’de sermaye birikimine etkilerine yönelik çıkarımlar yapılmaya çalışılacaktır.

THE EFFECTS OF AGRICULTURE CREDIT COOPERATIVES TO CAPITAL ASSOCIATION (ATATURK ‘S PERIOD 1935-1938)

When the components of the Gross National Product of the Republic of Turkey are examined, agricultural production has a very important place especially in the first years of the Republic. At the time of the establishment of the Republic of Turkey, approximately 80% of the population were earning their life through small agricultural farms. In our work, the effects of the Agricultural Credit Cooperatives established in 1935 with the Law No. 2836 on the accumulation of capital of small family farms between 1935-1938 will be tried to be revealed. In the Introduction section of our work, we will try to summarize the point reached by the agricultural credit facility studies that started with the Homeland Funds of Mithat Pasha in the Ottoman Empire and the legacy left to the Republic of Turkey. In the first part, the arrangements made between 1923-1935 and the situation of Agricultural Credit Cooperatives will be briefly expained. In the last part of our work, the regulations made with the Agricultural Credit Cooperatives Law will be explained, applications and results will be tried to make conclusions about the effects of the Agricultural Credit Cooperatives on the capital accumulation in Turkey during the period mentioned above based on the values reached as of 1938.

___

EK-2 Tekir Çiftliği Tarım Kredi Kooperatifi Ortaklık Paylarını Gösterir Liste
EK-1 Mustafa Kemal Atatürk ve Tekir Çiftliği Tarım Kredi Kooperatifi Ortakları Tarafından Silifke Ziraat Bankası Müdürlüğüne Verilen Kuruluş Dilekçesi
Sayı 61, 62, Temmuz, Ağustos 1939, 11, 12, 13, 15
Sayı 60, Haziran 1939, 1, 2, 5
Sayı 59, Mayıs 1939, 18
Katancı, Orhan Servet, Ekonomik Savaşımızda Tarımsal Kalkınma, Karınca, Sayı 37, Haziran 1937, 81-82
Sayı 29, 30, Ağustos 1936, 16-23, 23-28, 30
Sayı 27, Ağustos 1936, 4-5, 7
Sayı 20, 21, 22, 23, 24, 25, Haziran 1936, 5-8
Sayı 18, İkinci Teşrin 1935, 12-23
Sayı 7, İlk Kanun 1934, 1-2
Karınca Dergisi:
T.C.Resmi Gazete, 2836 Sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri Kanunu, 7 Teşrinievvel 1336
Türk Ziraat Tarihine Bir Bakış, Birinci Köy Ve Ziraat Kalkınma Kongresi, İstanbul,1938, s.105.
Tezel, Yahya S., Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi (1923- 1950), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2015
Tarım Kredi Koop. 1863-1963,T.C.Ziraat Bankası Kooperatifler Müdürlüğü Yayınları No:17, Apa Ofset, İstanbul, 1964
Pamuk, Şevket, Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2014
Mülayim, Ziya Gökalp, Kooperatifçi Atatürk ve Kooperatifçilik, Yetkin Yayınları, Ankara, 2006
Mülayim, Ziya Gökalp, Genel ve Tarımsal Kooperatifçilik, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1975
Kocabaş, Özlem Yıldırır, Türkiye’de Tarımsal Kooperatifçilik Düşüncesinin Gelişimi, Libra Yayınları, İstanbul, 2010
Hazar, Nurettin, Kooperatifçilik Tarihi, Ankara, 1970
Güran, Tevfik, 19. Yüzyılda Osmanlı Ekonomisi Üzerine Araştırmalar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2014
Erçin, Ferhat, Mustafa Kemal ATATÜRK ve Türk Kooperatifçiliği, Derin Yayınları, İstanbul, 2006
Atasağun, Yusuf Saim, Türkiye’de Zirai Kredi Kooperatifleri 1929-1939, Kenan Basımevi ve Klişe Fabrikası, İstanbul, 1940
Atasağun, Yusuf Saim, Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası 1888- 1939, Kenan Basımevi ve Klişe Fabrikası, İstanbul, 1939
Alpay, Yalın, Alkin Emre, Olaylarla Türkiye Ekonomisi Yirminci Yüzyıl Türkiye Ekonomi Tarihi, Hümanist Kitap Yayıncılık, İstanbul, 2017