TÜRKİYE’DE KADIN GİRİŞİMCİ KOOPERATİFLERİ: BACIYAN-I MERAM ÖRNEĞİ

Bir ülkenin ekonomik kalkınması için girişimcilik yapısı önem arz etmektedir. Girişimcilik; bir fırsatı algılayarak kar amacı güden yeni bir işletme kurma veya büyütme ve yeni bir mal veya hizmet ortaya çıkarma sürecidir. (Yılmaz ve Sünbül,2009). Kooperatifler belirli bir amaca ulaşabilmek için birbirine güvenen insanların tek başlarına yapamayacakları işleri veya birlikte yapılması daha yararlı olacak işleri maliyet fiyatına yapmak üzere dayanışma ile ekonomik güçlerini bir araya getirmeleri olarak tanımlanabilir (Uzel, 1970; Mülayim ,2013). Kadın işgücünün ekonomiye kazandırılması, kadınların sosyal ve kültürel faaliyetlerinin geliştirilmesi, desteklenmesi, kadın istihdamının artırılması amacıyla kadın girişimcilerin talepleri doğrultusunda devletimiz 2013 yılında ‘Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi’ adıyla Gümrük ve Ticaret bakanlığınca örnek ana sözleşme yayınlanmış ve birçok yeni kadın kooperatiflerinin kurulması gerçekleştirilmiştir (Başaran, vd.,2015). Bu Ülkemizdeki ekonomisi için en önemli yapı taşlarından biri olan kooperatifçilik yapısı incelendiğinde kadın kooperatiflerinin sayısının az olduğu görülmektedir. Çalışmamızın örnek olayını oluşturan Bacı Yanı Meram’ın araştırmaya seçilme nedeni Türkiye’de benzeri bir kooperatif yapısının olmamasıdır. Kadın girişimcilerin sayısının artması için bu tür kooperatiflerin sayısının çoğalması önem arz etmektedir.

WOMEN ENTREPRENEURIAL COOPERATİVES IN TURKEY: CASE OF BACIYAN-I MERAM

Entrepreneurship is important for the economic development of an country. Entrepreneurship; it is the process of perceiving an opportunity to set up or grow a new business from a profit-oriented business and to create a new product or service. (Yılmaz and Sünbül, 2009). Cooperatives can be defined as a combination of solidarity and economic forces to make sure that the people who trust each other to achieve a certain goal can not do the work alone or the more useful things to do together at a cost price (Uzel, 1970, Mülayim, 2013). In order to increase women’s labor force, to promote women’s social and cultural activities and to increase women’s employment, in the direction of the demands of female entrepreneurs, our country published the example article of the Ministry of Customs and Trade under the name of “Woman Entrepreneur Production and Operation Cooperative” in 2013 and many new women cooperatives were established (Başaran , et al., 2015). When the structure of cooperatives, one of the most important building blocks for the economy in this country, is examined, it is seen that the number of women cooperatives is low. The reason for the selection of Baci Yanı Meram, who constitutes the case of our work, is the lack of a similar cooperative structure in Turkey. Increasing the number of such cooperatives is important to increase the number of women entrepreneurs.

___

Uzel, Haluk. (1970). Kooperatifçilik, Gürsoy Basımevi, Ankara. http://www.baciyanimeram.com/, Erişim Tarihi: 28.08.2017 http://meram.bel.tr/icerik/23/3257/baciyani-merami-cokbegendiler.aspx, Erişim Tarihi: 28.08.2017 http://www.hurriyet.com.tr/baciyan-i-meram-kooperatifiacildi-37095713, Erişim Tarihi: 28.08.2017
Sırım, V. (2015). Osmanlı Kadınının Ekonomik Hayata Etkin Katılımı: Baciyan-ı Rum Örneği. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 4(8).
Mülayim, Z.G. (2013). “Kooperatifçilik” Ankara: Yetkin Yayıncılık
Kocabaş, Ö. Y. (2010). Türkiye’de tarımsal kooperatifçilik düşüncesinin gelişimi. Libra Kitap.
Gümüşoğlu, F. (2012). Kadınların Toplumsal Alanda Güçlenmesine Bir Örnek: “Yağlar Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi”. Kadın Araştırmaları Dergisi, (10).
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. 2015. Kooperatif İstatistikleri Bildirimi. Ankara.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. 2012. Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı 2012 -2016. Ankara.
Geray, C. (2014). Kooperatifçilik, Nika Yayınevi, Ankara.
Ertürk, Yakın (1994), “Kadın Girişimcilerinden Girişimcilikte Örgütlü Dayanışma Yaklaşımı: Hindistan’dan Bir Örnek”, İÜ Kadın sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Kadın Araştırmaları Dergisi, Sayı: 2, İstanbul
Duguid, F., Durutaş, G., ve Wodzicki, M., (Aralık,2015). Türkiye’de Kadın Kooperatiflerinin Mevcut Durumu, The World Bank.
Devlet Planlama Teşkilatı. (2013). ;Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı (2014-2018). Ankara.
Devlet Planlama Teşkilatı. (2006). Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı (2007-2013). Ankara.
Devlet Planlama Teşkilatı. (2000) Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005). Ankara.
Devlet Planlama Teşkilatı . (1995) Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000). Ankara.
Devlet Planlama Teşkilatı . (1990). Altıncı Beş yıllık Kalkınma Planı (1990-1994).Ankara:Yayın No: DPT.2174.
Devlet Planlama Teşkilatı . (1985). Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985-1989). Ankara: Yayın No: DPT:1974
Devlet Planlama Teşkilatı . (1979). Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983). Ankara: Yayın No: DPT.1664.
Devlet Planlama Teşkilatı . (1973) Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977). Ankara: Yayın No: DPT.1272.
Devlet Planlama Teşkilatı . (1967) İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1967-1972). Ankara.
Devlet Planlama Teşkilatı. (1964) Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967). Ankara
Demirci, R., 1981. Türkiye’de Kooperatifçilik Hareketi ve Kooperatifçiliğimizden Beklenen Gelişmeler, X. Türk Kooperatifçilik Kongresi, Türk Kooperatifçilik Kurumu Yayınları No:44, Ankara, s.25- 38.
Çetin, H. (2009). Kalkınma Sürecinde Kooperatifçiliğin Sosyal, Ekonomik ve Demokratik Etkileri Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Dr. H. İbrahim Bodur Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları, 2009 (Cilt 4, Sayı 2).
Başaran, H., Birinci, S., Şener, H. B., Özçağlar, A., & Zeyrek, A. E. (2015). Yerel Dayanışmadan Büyük İşletmelere (Yüzyıllık Geçmişiyle Tarım Satış Kooperatifleri). Tebliğ (Basılmamış), 21.