Esra Burcu BULGURCU GÜREL, İlay TİLKİ

Örgüt İklimi ve Algılanan Örgütsel Desteğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Araştırma

Çalışanların rol gereklerinin ötesinde, gönüllü olarak ve örgüt yararı gözeterek sergiledikleri davranışları ifade eden örgütsel vatandaşlık davranışı, çalışmada odaklanılan temel kavramdır. Çalışmanın amacı, örgüt iklimi ve algılanan örgütsel destek ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmada anket tekniğinden yararlanarak, Muğla ili Menteşe ilçesinde bir kamu ve bir özel hastanedeki 200 çalışandan veri toplanmıştır. Analiz sonuçlarına göre örgüt iklimi ile örgütsel vatandaşlık davranışı ve alt boyutları olan özgecilik ve sivil erdem boyutları arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Diğer taraftan, çalışmada algılanan örgütsel destek ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasında anlamlı bir ilişki olmadığı, ancak örgütsel vatandaşlık davranışının vicdanlılık ve sivil erdem alt boyutları ve algılanan örgütsel destek arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu belirlenmiştir.

A Research in The Health Sector On The Effect Of Organizational Climate and Perceived Organizational Support On Organizational Citizenship Behavior

Organizational citizenship behavior, which expresses the behaviors that employees display voluntarily and for the benefit of the organization, beyond the role requirements, is the main concept focused in the study. The aim of the study is to determine the relationship between perceived organizational support, organizational climate and organizational citizenship behavior. In the research, data were collected from 200 employees in one public and one private hospital in Menteşe district of Muğla province by using the survey technique. According to the analysis results, it was been determined that there is a significant and positive relationship between organizational climate and organizational citizenship behavior and its sub-dimensions, altruism and civic virtue. Therewithal, it was determined that there is no significant relationship between perceived organizational support and organizational citizenship behavior, but it has been faund that there is a significant and positive relationship between conscientiousness and civic virtue sub-dimensions of organizational citizenship behavior.

PDF

___

Afsar, B., ve Badir, Y. F. (2016). Person–Organization Fit, Perceived Organizational Support, and Organizational Citizenship Behavior: The Role of Job Embeddedness. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 15(3), s. 252–278.
Allison, B. J., Voss, R. S., ve Dryer, S. (2001). Student Classroom and Career Success: The Role of Organizational Citizenship Behavior. Journal of Education for Business, 76(5), s. 282–288.
Aryee, S., Budhwar, P. S. ve Chen, Z. X. (2002). Trust as a Mediator of the Relationship Between Organizational Justice and Work Outcomes: Test of a Social Exchange Model. Journal of Organizational Behavior, 23(3), s. 267-285.
Ahmadizadeh, Z., Heydarinejad, S., Farzam, F., ve Bosnehri, N.S. (2012). Investigation the Relation between Organizational Climate and Organizational Citizenship Behavior. International Journal of Sport Studies, 2(3), s. 163-167.
Akalın, Ç. (2006). Duygusal Örgütsel Bağlılık Gelişiminde Çalışanların Algıladığı Örgütsel Destek ve Ara Bir Değişken Olarak Örgüt Temelli Öz-saygı, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Aubé, C., Rousseau, V., ve Morin, E. M. (2007). Perceived Organizational Support and Organizational Commitment. Journal of Managerial Psychology, 22(5), s. 479–495.
Ay, B. (2007). Öğretmenlerin Öz-Yeterlilikleri ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Aydoğan, E., ve Delibaş, M. B. (2017). Ahilik Kurumu ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 2017, 52(1), s. 1-18.
Aydoğan, E., ve Dinçer, E. (2017). Örgüt İklimi ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Kalkınma Bakanlığı Örneği. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, s. 48-66.
Baran, B. E., Shanock, L. R., ve Miller, L. R. (2011). Advancing Organizational Support Theory into the Twenty-First Century World of Work. Journal of Business and Psychology, 27(2), s. 123– 147.
Basım, H. N., ve Şeşen, H. (2006). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği Uyarlama ve Karşılaştırma Çalışması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(4), s. 84-101.
Büyükyılmaz O. ve Fidan Y. (2017), Algılanan Örgütsel Desteğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Güvenin Aracılık Rolü. BMIJ, 5(3), s. 500-524.
Chen, X.-P., Lam, S. S. K., Naumann, S. E., ve Schaubroeck, J. (2005). Group Citizenship Behaviour Conceptualization and Preliminary Tests of its Antecedents and Consequences. Management and Organization Review, 1(2), s. 273–300.
Çekmecelioğlu, G. H. (2011). Algılanan Örgüt İkliminin Çalışanların İş Tatmini, Duygusal Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi, Yönetim Dergisi, 22, 29-47.
Donaldson, L. (1980). Behavioural Supervision: Practical ways to change unsatisfactory behaviour and increase productivity. London: Addison Wesley.
Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S., ve Sowa, D. (1986). Perceived Organizational Support. Journal of Applied Psycology, 71(3), s. 500–507.
Erkan, M. (2017). Örgüt İklimi ile Örgütsel Vatandaşlık Arasındaki İlişkide Psikolojik Sözleşmenin Aracılık Etkisi: Adıyaman Üniversitesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adıyaman.
Finkelstein, M. A. (2006). Dispositional Predictors of Organizational Citizenship Behavior: Motives, Motive Fulfillment, and Role Identity. Social Behavior and Personality: An International Journal, 34(6), s. 603–616.
Gök, S. (2009). Örgüt İkliminin Çalışanların Motivasyonuna Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), s. 587-605.
Gürbüz, S. (2006). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Arastırmalar Dergisi , 3(1), s. 48-75.
Halis, M. ve Uğurlu, Y. Ö. (2008). Güncel Çalışmalar Işığında Örgüt İklimi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 10(2), s. 101-123.
Hellman, C. M., Fuqua, D. R., ve Worley, J. (2006). A Reliability Generalization Study on the Survey of Perceived Organizational Support. Educational and Psychological Measurement, 66(4), s. 631– 642.
İplik, E., İplik, F. N. ve Efeoğlu, İ. E. (2014). Çalışanların Örgütsel Destek Algılarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 12, s. 109-122.
İşcan, Ö. F., ve Karabey, C. N. (2007). Örgüt İklimi ve Yeniliğe Destek Algısı Arasındaki İlişki. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), s. 103-116.
Korkmaz, V., ve Keleş, Y. (2021). Algılanan Örgüt İkliminin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi: Otel Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), s. 520-534.
Koys, D. J., ve DeCotiis, T. A. (1991). Inductive Measures of Psychological Climate. Human Relations, 44(3), s. 265–285.
Ladebo, O. J. (2008). Perceived Supervisory Support and Organisational Citizenship Behaviours: Is Job Satisfaction a Mediator?, South African Journal of Psychology, 38(3), 479–488.
Litwin, G. H., ve Stringer R. A. (1968), Motivation and Organizational Climate, Boston: Harvard University Press.
Lussier, R. N. (2017). Human Relations in Organizations Applications and Skill Building. McGraw-Hill Education.
Maamari, B., ve Messarra, L. (2012). An Empirical Study of the Relationship Between Organizational Climate and Organizational Citizenship Behavior. European Journal of Management, 16(2), s. 165-174.
Malçok, A. (2011). Örgüt İklimi ve Personel Güçlendirmenin Örgütsel Vatandaşlık Davranışındaki Öncüllük Rolü Üzerine Bir Araştırma, Yüksek lisans tezi, Kara Harp Okulu. Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Montes, F. J., Moreno, A. R. ve Fernandez, L. M. (2004). Assessing the Organizational Climate and Contractual Relationship for Perceptions of Support for Innovation. International Journal of Manpower, 25(2), s. 167-180.
Moorman, R. H., Blakely, G. L., ve Niehoff, B. P. (1998). Does Perceived Organizational Support Mediate the Relationship between Procedural Justice and Organizational Citizenship Behavior? Academy of Management Journal, 41(3), s. 351–357.
Muhammad, A. H. (2014). Perceived Organizational Support and Organizational Citizenship Behavior: The Case of Kuwait. International Journal of Business Administration, 5(3), 59-72.
Neal, A., ve Griffin, M. A. (2006). A study of the lagged relationships among safety climate, safety motivation, safety behavior, and accidents at the individual and group levels. Journal of Applied Psychology, 91(4), s. 946–953.
Nwankwo, B. E., Agu, S. A., Onwukwe L., Sydney-Agbor, N., ve Ebeh, R. (2015). Relationship between Organizational Climate, Organizational Support, Organizational Citizenship Behavior and Taking Charge. Psychology and Social Behavior Research, 3(2), s. 30-35.
Organ, D. W., ve Ryan, K. (1995). A Meta-Analytic Review of Attitudinal and Dispositional Predictors of Organizational Citizenship Behavior. Personnel Psychology, 48(4), s. 775–802.
Öcel, H. (2013). Örgüt Kimliğinin Gücü, Algılanan Örgütsel Prestij ve Kişi-Örgüt Uyumu ile Bağlamsal Performans Arasındaki İlişkiler: Örgütsel Bağlılığın Aracı Rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 28(71), s. 37-53.
Özdevecioğlu, M. (2003b). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Üniversite Öğrencilerinin Bazı Demografik Özellikleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, s. 117-135.
Podsakoff, P. M., ve MacKenzie, S. B. (1994). Organizational Citizenship Behaviors and Sales Unit Effectiveness. Journal of Marketing Research , 31(3), s. 351-363.
Rhoades, L., ve Eisenberger, R. (2002). Perceived Organizational Support: A Review of the Literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), s. 698–714.
Schnake, M. E., ve Dumler, M. P. (2003). Levels of Measurement and Analysis Issues in Organizational Citizenship Behaviour Research. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 76(3), s. 283–301.
Sökmen, A. (2013). Örgütsel Davranış, Detay Yayıncılık, Ankara.
Subramani, A. K., Jan, N. A., Gaur, M., ve Vinodh, N. (2016). Impact of Organizational Climate on Organizational Citizenship Behaviour with Respect to Automotive Industries at Ambattur Industrial Estate, Chennai. IJABER, 13(8), s. 97-114.
Şanal, M. (2013). Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İşletmeler Açısından Önemi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), s. 529-538.
Taşlıyan, M., ve Hırlak, B. (2014). Örgütsel İletişim Ektinliği İle İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkilerin Araştırılması: Akademik Örgütler İçin Bir Alan Araştırması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi 3(2), s. 5-36.
Uzun, T. (2018). Okullarda Algılanan Örgütsel Destek, Örgütsel Güven, Duygusal Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkiler. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), s. 960-987.
Vey, M. A., ve Campbell, J. P. (2004). In-Role or Extra-Role Organizational Citizenship Behavior: Which Are We Measuring? Human Performance, 17(1), s. 119–135.
Williams, S., ve Shiaw, W. T. (1999). Mood and Organizational Citizenship Behavior: The Effects of Positive Affect on Employee Organizational Citizenship Behavior Intentions. The Journal of Psychology, 133(6), s. 656–668.
Yılmaz, Ö. (2016). Örgütsel Çatışma Yönetiminde Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Rolüne İlişkin Bir Araştırma, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Yüksekbilgili, Ö. (2017). Özel Sağlık İşletmeleri Çalışanlarının Örgüt İklimi Algılarının Demografik Özelliklerine Göre İncelenmesi. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 2(2), s. 45-60.
Zagenczyk, T.J. (2001). A Social Influence Analysis of Perceived Organizational Support (Phd. Dissertation). University of Pittsburgh, Pittsburgh, s. 24.
Zampetakis, L. A., Beldekos, P. ve Moustakis, V. S. (2009). Day-to-day Entrepreneurship within Organisations: The Role of Trait Emotional Intelligence and Perceived Organisational Support. European Management Journal, 27(3), s. 165-175.