Geçici Koruma Statüsündeki Suriye Kökenli Öğrencilerin Eğitim Gördükleri İlkokullarda Yaşanan Sorunlar: Ankara-Altındağ İlçesi Örneği

Suriye’den Türkiye’ye 2011 yılında başlayan göç hareketleri sonucunda Türkiye’de geçici korumakapsamında olan Suriye kökenlilerin sayısı resmi rakamlara göre dört milyona yaklaşmıştır. Suriyekökenlilerin sayısındaki artış nedeniyle 2013 yılında yasal düzenlemeler yapılarak kamu hizmetlerindenyararlanmalarının önü açılmıştır. Yapılan düzenlemelerle Suriye kökenli çocuklar devlet okullarındaeğitim sürecine dâhil olmuş fakat bunun sonucunda eğitim sürecinde bazı sorunlar ortaya çıkmıştır. Buçalışmanın amacı; Suriye kökenli öğrencilerin eğitim gördükleri ilkokullarda yaşanan sorunlarınöğretmen, okul yöneticisi, Suriye kökenli öğrenci velisi ve Suriye kökenli öğrenciler açısından ayrı ayrıbelirlenmesidir. Çalışma verileri, nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniği kullanılarak 63öğretmen, 9 okul yöneticisi, 28 Suriye kökenli öğrenci velisi ve 31 Suriye kökenli öğrenciden elde edilmiştir.Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Suriye kökenli öğrencilerin eğitimgördükleri okullardaki temel sorunların; iletişim, eğitim süreci, sınıf iklimi, okulun fiziki yapısı, okuladevam, kayıt, davranış, kültürel farklılıklar, zorbalık-dışlanma ve ötekileştirilme, akademik başarıalanlarında yaşandığı belirlenmiştir.

Introduction Migration is a geographic displacement in order to settle within a region or between borders depending on at least one of the duration, time and cause variables; migration takes place individually or massively and has political, social, cultural and economic effects on individuals or societies. Migration movements are a multidimensional phenomenon that occurs for different reasons throughout human history and can affect the social structure at the micro or macro level. Although the phenomenon of immigration is defined as moving from one place to another, it can affect social structure socially, economically, politically and psychologically (Doğan, 1990, p. 1). Migration movements, which have a significant impact on social psychology, can affect the development of communities and cause problems in areas such as education and health services, law, economy, security and cultural development (Özdemir, 2008, p. 7). According to the United Nations Refugee Organization (UNCHR) data, the number of immigrants forced to migrate due to the wars in recent years is 70 million, and about 30 million of the migrants are refugees or asylum seekers. In the studies carried out by the United Nations (UN), it is stated that some problems and human rights violations may be experienced in terms of the individuals who have to migrate to enjoy their basic rights in the migration process and in the process after migration (UN, 2020). This emerging situation made it necessary to make legal arrangements related to immigration (Bilgiç, 2018, p. 2). Some international legal arrangements have been made in terms of solving the problems experienced in the migration process. In 1951, the “Convention on the Legal Status of Refugees” was signed by the UN board and legal rights and obligations of refugees were determined. In 1967, the "1967 Protocol Regarding the Legal Status of Refugees" was signed in order to ensure that refugees have equal legal rights. Turkey signed these legal arrangements made on migration and adopted the provisions of these protocols. Due to internal turmoil which started in Syria in 2011 and the open-door policy that applies to those who emigrated from Syria to Turkey, the number of Syrian immigrants reached 3.6 million in April 2020 (GIGM, 2020) in Turkey. The “Foreigners and International Protection Law (FIPL)” came into force in 2013 due to the rapid increase in the number of Syrian immigrants. Afterwards, the “Temporary Protection Regulation” was published within the framework of the FIPL and Syrian originated people were placed in the status of “Temporary Protection” and they were provided with the opportunity to benefit from public services (Mert and Çıplak, 2017; Kap, 2014). According to the data shared by the Ministry of National Education (MoNE), the number of school-age Syrian children who have temporary protection status is about one million. Within the scope of the FIPL, which came into force in 2013, the Circular No. 2014/21 on “Education and Training Services for Foreigners” was issued by the Ministry of National Education so that children of school-aged Syrian children can benefit from education services. This Circular issued by the MoNE made it possible for the Syrian children to enroll in public schools within the scope of the right to education, which is guaranteed by various national and international regulations, and educational services that Syrian children can benefit from have been determined (HBÖGM, 2019). As a result of this legal regulation, it was ensured that Syrian children were included in the education system, but the participation of the Syrian children in the education process caused some problems. Currently, the problems that have occurred at public schools where Syrian children have started their education interest every related people, communities and organizations and for that reason, the main purpose of this study is to determine the problems at primary schools where Syrian students continue their education.

PDF

___

Akkayan, T. (1979). Göç ve Değişme. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi.
Akturan, U. ve Baş, T. (2017). Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Angay,H. (2012). Doğu Ve Güneydoğu İllerinden İzmir’e Göç Eden Ailelerin Çocuklarının Okul Sorunlarının İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Baltacı, H. (2014). Göçmen Öğrencilerin Başarı Durumunu Etkileyen Etmenlerin Okul Yöneticisi, Öğretmen, Veli ve Öğrencilerin Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
Bilgiç, S. (2018). Suriye Krizi ve Sığınmacılar Sorunu: Önlemler ve Politikalar (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Birleşmiş Milletler (BM). (2020). Suriye Acil Durumu. Web: https://www.unhcr.org/tr/suriye-acil-durumu, 05/05/2020.
Bulak, A. (2015). Göç Olgusuna Teorik Bir Bakış (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Çakmak, Ö. (2018). Okul Yöneticilerinin Gözüyle Suriyeli Öğrencilerin Eğitiminde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Kilis Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Doğan, S. (1990). Yurt Dışından Dönen Gençlerin Sorunları. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
Dreyden-Peterson, S. (2011). Refugee Education: A Global Review. UNHCR Policy Development and Evaluation Service, Geneva. Web: http://www.unhcr.org/4fe317589.html. 20/10/2020.
Emin, M. N. (2018). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Devlet Okullarında Karşılaştığı Sorunlar: Ankara İli Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Erdem, C. (2017). Sınıfında Mülteci Öğrenci Bulunan Sınıf Öğretmenlerinin Yaşadıkları Öğretimsel Sorunlar Ve Çözüme Dair Önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42.
Gazeller, P. (2014). Göçe Bağlı Olarak İlk ve Ortaokullarda Yaşanan Sorunlara İlişkin Yönetici Görüşleri (Karabağlar Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2020). Yıllara Göre Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyeliler. Web: https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638, 10/05/2020.
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2017). 2016 Türkiye Göç Raporu. Ankara; İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Göç Politika ve Projeleri Dairesi Başkanlığı. Web: https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/YillikGocRaporlari/2016 _yiik_goc_raporu_haziran.pdf. 02/05/2020.
Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü (HBÖGM). (2019). Web: https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_04/08133210_01Nisan2019internetSunusuGeci ciKorumaAlOgr.pdf, 06/05/2020.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi (ÇOÇA). (2013). Suriyeli Mülteci Çocukların Türkiye Devlet Okullarındaki Durumu: Politika ve Uygulama Önerileri. Web: http://cocuk.bilgi.edu.tr/wpcontent/uploads/2015/09/Suriyekökenli-Cocuklar-Egitim Sistemi-Politika-Notu.pdf. 03/05/2020.
Kap, D. (2014). Suriyeli Mülteciler: Türkiye'nin Müstakbel Vatandaşları. Akademik Perspektif, (Aralık2014), 30-35.
Karakuş, E. (2012). Göç Olgusu ve Eğitime Olumsuz Etkileri (Sultanbeyli Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Kaya, S. A. (2016). Türkiye’deki Suriye kökenli Sığınmacıların Sorunları: Nizip Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Levent, F. ve Çayak, S. (2017). Türkiye’deki Suriyeli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14-1(27), 21-46.
Mert, S. İ. ve Çıplak, B. (2017). Suriyeli ve Diğer Yabancı Öğrencilerin Türk Eğitim Sistemine Adaptasyonu ve Okul İçi İletişimlerine Yönelik Bir İnceleme. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 68-79.
Nasrin, F. (2001). International Female Graduate Students’ Perceptions of Their Adjustment Experiences and Coping Strategies at an Urban Research University. Speeches/ Meeting Papers. Web: https://eric.ed.gov/?id=ED452336. 23/10/2020.
Özdemir, M. (2008). Türkiye'de İç Göç Olgusu, Nedenleri ve Çorlu Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
Özensel, E. (2004). Türk Toplumunda Çocuğun Yetiştirilmesinde Annenin Rolü: Konya İli Örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 2(6), 77-96.
Özer, Y. Y., Ateşok, Ö. Z. ve Komsuoğlu, A. (2016). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi: Sorunlar Ve Çözüm Önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (37), 76-110.
Özkul, G. ve Dengiz, S. (2018). Suriyeli Göçmenlerin Girişimci Olmalarını Etkileyen Faktörler: Hatay İli Örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 53(3), 1044-11065.
Punch, K. F. (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş/ Nicel ve Nitel Yaklaşımlar (D. Bayrak, H. B. Arslan ve Z. Akyüz, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Rossi, A. (2008). The Impact of Migration on Children in Developing Countries. Youth Migration Conference. Web: https://globalnetwork.princeton.edu/bellagio/rossi.pdf, 27/10/2020.
Saklan, E. (2018). Türkiye’deki Suriyeli Eğitim Çağı Çocuklarının Eğitim Süreçleri Üzerine Bir Çözümleme (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Saracaloğlu, C. (2014). Göçün Eğitime ve Eğitim Yönetimine Etkileri (Turgutlu Örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Sarıtaş, E., Şahin, Ü. ve Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda Yabancı Uyruklu Öğrencilerle Karşılaşılan Sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 208-229.
Şensin, C. (2016). Sınıf Öğretmenlerinin Suriye’den Göçle Gelen Öğrencilerin Eğitimlerine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
Topsakal, C., Merey Z. ve Keçeci, M. (2013). Göçle Gelen Ailelerin Çocuklarının Eğitim-Öğrenim Hakkı Ve Sorunları Üzerine Nitel Bir Çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 546-560.
Türk Dil Kurumu (TDK). (2019). Güncel Türkçe Sözlük. Web: http://sozluk.gov.tr/. 08/05/2020.
Uluslararası Göç Örgütü (IOM). (2009). Uluslararası Göç Terimleri Sözlüğü. Web: http://www.goc.gov.tr/files/files/goc_terimleri_sozlugu(1).pdf. 10/05/2020.
Uzun, E. M. ve Bütün, E. (2016). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Suriyeli Sığınmacı Çocukların Karşılaştıkları Sorunlar Hakkında Öğretmen Görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, (1), 72-83.
Ünal, F. ve Kök, E. E. (2015). 0-6 Yaş Çocuğu Olan Ebeveynlerin Babalık Rolüne İlişkin Görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1 (4), 1142-1153.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. bs). Ankara: Seçkin Yayıncılık.