Cumhuriyet Dönemi ortaöğretim coğrafya derslerinde Türk dünyası coğrafyasının öğretimi

Ders kitapları, bir toplumun kendi çocuklarını gelecekte birer olgun birey olarak yaşamaya hazırlamak için, aktarmak istediği ve resmen kabul görmüş olan bilgileri içerirler. Tarih ve coğrafya ders kitapları aracılığıyla toplumlar köklerini, belirli bir yerde niçin ve nasıl yaşadığını, bu yerin nasıl tanımlanıp nitelendirilebileceğini, başka bir deyişle kim olduklarını açıklamaya çalışırlar. Cumhuriyet Dönemi Coğrafya ders kitaplarında yer alan Türk Dünyası Coğrafyasına ilişkin bilgiler bize bu dönemdeki Türk dünyasına ilişkin bilgi ve bakış açısını da yansıtabilecektir. Araştırmada, Cumhuriyet döneminde uygulanan Coğrafya Dersi Müfredat Programlarını temsil eden Ülkeler Coğrafyası ders kitapları içeriğinde Türkiye dışındaki Türk Dünyası Coğrafyasına nasıl yer verildiğinin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu maksatla 1924'ten günümüze farklı özellikleri ile öne çıkmış olan yedi müfredat programını temsil eden on bir Ülkeler Coğrafyası ders kitabı içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, incelen Ülkeler Coğrafyası ders kitaplarında, "Türk Dünyası Coğrafyası" adının hiç kullanılmadığı ve Türk Dünyasının tamamına ilişkin bilgilerin yer almadığı görülmüştür.

Teaching of Turkish world geography at secondary geography classes in the republic area

Textbooks cover the officially accepted knowledge which is aimed to be taught and prepare individually the children of the society as being mature individuals for future. The societies can explain their roots, why and how they lived in a specific region and how this place can be described through textbooks of history and geography. In other words, they try to explain who they are. The content of geography of Turkish World (Turkc World) in geography textbooks in Republican period would reflect knowledge and perspectives about Turkish world of this period. In this research, it has been aimed to display how the content of the textbooks "Geography of Countries" representing the Geography Course Curriculum in effect during the Republican Period reflected the geography of Turkish world outside the borders of Turkish Republic. For this purpose, eleven "Geography of Countries" textbooks outstanding for their distinctive features from 1924 to the present representing the seven curriculum programs have been analyzed by using content analysis method. The research results show1 that the term "Geography of Turkish World" has never been used and the knowledge about the entire Turkish world has not been included in the "Geography of countries "textbooks.

PDF

___

ANDİCAN, A. (1996), Değişim Sürecinde Türk Dünyası, Emre Yayınları, İstanbul.
ARDEL, A. (1992), Türk Ülkelerinin Tabiî Coğrafyası, (Türk Dünyası El Kitabı, Birinci Cilt, Coğrafya-Tarih), 2. baskı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
ASLAN, E. (2010), "Türkiye Cumhuriyetinin İlk Ders Kitapları", Eğitim ve Bilim, C. 35, S. 158, Ankara, s. 215-231.
ÇELİK, H., Mercan, A., Ünel, K. ve Yürük, Y. (2000), Ülkeler Coğrafyası, MEB Devlet Kitapları ABC Matbaacılık Ltd. Şti. Ankara.
DEVRİMCİ, A.-Utku, M.-Teziş, E.(1951), Ülkeler Coğrafyası, Ders Kitapları Türk Ltd. Şti., Cumhuriyet Matbaası, İstanbul.
ERDOĞDU, Y. (1996), Ülkeler Coğrafyası, Basım AŞ Web Ofset Tesisleri.
ERİNÇ, S.-Öngör, S. (1969), Ülkeler Coğrafyası, Güven Yayınevi, İstanbul.
ERİNÇ, S.-Öngör, S. (1979), Ülkeler Coğrafyası- Ülkeler İnsanlar ve Sorunları, 5. basılış, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul.
GÖKGÖZ, S.S. (2008), "Finlandiya Türkleri ve Türk Hariciyesinin Siyaseti", Bilig, S. 47, s. 1-20.
GÜÇER, B. ve Duran, F.S. (1933), Büyük Devletler ve Komşu Hükümetler, 2. Baskı, Devlet Matbaası İstanbul.
GÜÇER, B. ve Duran, F.S. (1939-1941) Büyük Devletler ve Komşu Hükümetler (4. Baskı-5. Baskı), Kanaat Kitabevi İstanbul
GÜLTEPE, A.-Güncegördü, B.-Kılıçarlan, S. vd. (2007), Coğrafya 11, 1.Baskı, MEB Devlet Kitapları Evren Yayıncılık AŞ, Ankara.
GÜLTEPE, A.-Güncegördü, B.-Kılıçarlan, S. (2008), Coğrafya 12, 1.Baskı, M.E. B. Devlet Kitapları Tavaslı Matbaacılık AŞ, Ankara.
İZBIRAK, R. (1989), Coğrafya 11, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul.
İZBIRAK, R. (1992), Coğrafya III, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul.
KÖSEOĞLU, N. (1991), Türk Dünyası Tarihi ve Medeniyeti Üzerine Düşünceler, ikinci basım, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
KAFESOĞLU, İ. (1992), Türk-Tarihi, (Türk Dünyası El Kitabı, Birinci Cilt, Coğrafya-Tarih), 2. baskı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
KAFESOĞLU, İ. (2000), Türk Millî Kültürü, 20. basım, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
ŞAHİN, M. (1999), Türk Tarihi ve Kültürü, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, s
ÖZER, C. (2007), Atatürk'ün Türk Dünyası ile İlişkileri, (Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi), Ankara.
ÖZEY, R. (1997), Dünya Platformunda Tiirk Dünyası, Öz Eğitim Yayıncılık, Konya.
ÖZKAN, N. (1997), Tiirk Dünyası Niifiıs Sosyal Yapı Dil Edebiyat, Geçit Yayınları, Kayseri.
ÖZKAN, N. (2007), Türk Dilinin Yurtları, 2. Baskı, Akçağ Yayınevi, Ankara.
SADİ, H. (1934), Lise ve Orta Mektepler İçin Tatbikatlı Coğrafya Dersleri /. Kitap, 4. Basılış, Ahmet İhsan Matbaası ltd, İstanbul.
T.C Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı (1987), Lise Müfredat Programı, Milli Eğitim Basımevi, Ankara,
YILMAZ, M. (2010), Tarihi Siyasi ve Kültürel Yönleriyle Türklerin Dünyası ve Türkiye 'nin Dış Türkler Politikası, Kripto Kitaplar, Ankara.