XVI. yüzyıl tezkirecilerinin şiir seçimlerindeki orijinallik

Bu çalışmada XVI. yüzyıl tezkirecilerinden Sehî, Latîfî, Ahdî, Âşık Çelebi, Hasan Çelebi, Beyânı ve Âlî'nin, tezkirelerine aldığı şairlerden seçtikleri şiirlerdeki orijinallik meselesi incelenecektir. Tezkireci-lik geleneğimizin Anadolu'daki ilk temsilcileri olan bu yüzyıl tezkirecile-rinin şairler hakkında verdikleri bilgilerin önemi kadar, o şairlerden seçtiği şiirlerin de önemli olduğu aşikârdır. Bu durum seçilen şairlerin, şairlik kudretini gösterdiği kadar, aynı zamanda tezkirecilerin şiir zevkini de ortaya koymaktadır. Bu yüzyıl tezkirecilerinin şiir seçimlerinde birbirinden ne kadar etkilendiği ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu çalışma, XVI. yüzyıl tezkirecilerinin sadece Zâtî ve Necâtî'den seçtikleri şiir örnekleriyle sınırlı tutulmuştur.

The originality in XVIth century biographers' poetry selections

In this study, the issue of originality of the poems that had been selected by the XVI century biographers (tezkireci) such as, Sehî, Latîfî, Ahdî, Âşık Çelebi, Hasan Çelebi, Beyânî ve Âlî, into their biographies (tezkire) will be focused on. It is apparent that the poems of the biographers, who are the first representatives of biography writing in Anatolia, had chosen from the XVI century poets are as important as the information given by these biography writers about the poets. This case displays not only the poets' literary power but also the biographers' poetry experience. How much the XVI century's biographers were influenced from each other will be presented. This study is limited only to the poetry examples, chosen by the XVI century biographers, of Zâtî and Necatî.

PDF

___

CANIM, Rıdvan (2000), Latifi Tezkiretü'ş-şuara ve Tabsıratu'n-Nüzemâ, AKM Yayınları, Ankara.
COŞKUN, Menderes (2005/1J, "Divan Şairlerinin Birbirleriyle İlgili Manzum Değerlendirmeleri", Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, S. 13, İstanbul, s. 87-128.
COŞKUN, Menderes (2005/2), 'Türk Divan Şairlerinin Birbirlerini Değerlendirme Tarzları", Osmanlı Araştırmaları/The Journal of Ottoman Studies XXVI, İstanbul, s. 163-174.
ÇAPAN,5Pervin (2005), "18. YY. Tezkirelerinde Örneklenen Muamma ve Lugazlar, Osmanlı Araştırmaları, XXVI (The Journal Of Otoman Studies XXVI), Prof Dr. Mehmed Çavuşoğlı'na Armağan-ll, İstanbul, s. 205-222.
ÇAPAN, Pervin (2009), "Bir Üslûp Unsuru Olarak Safâyî Tezkiresi'nde Örnek Verme İşlemi", İstanbul Kültür üniversitesi, Uluslar Arası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi, 27-28 Ağustos 2007, Bildiriler, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, İstanbul, s. 99-120.
Edirneli Sehî, Tezkire-i Sehî, İstanbul 1325.
İPEKTEN, Halûk (1991), Türk Edebiyatının Kaynaklarından Türkçe Şu'ara Tezkireleri, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları, Erzurum.
İSEN, Mustafa (1994), Künhü'bahbâr'ın Tezkire Kısmı, AKM Yayınları, Ankara^
İSEN, Mustafa (1998), Sehî Bey Tekiresi Heşt Behişt, Akçağ Yayınevi, Ankara. İSEN, Mustafa (1999), Latîfı Tekiresi, Akçağ Yayınevi, Ankara.
İSEN, Mustafa-vd., (2002), Şair Tezkireleri, [Dr. Halûk İpekten], Grafiker Yayınları, Ankara.
İSEN, Mustafa (2010), Tezkireden Biyografiye, Kapı Yay., İstanbul.
KILIÇ, Filiz (1998), XVII. Yüzyıl Tezkirelerinde Şair ve Eser Üzerine Değerlendirmeler, Akçağ Yayınevi, Ankara.
KILIÇ, Filiz (2010/1), "Edebiyat Tarihimizin Vazgeçilmez Kaynakları: Şair Tezkireleri, www.kulturturizm.gov.tr (son erişim tarihi 20.10.2010).
KILIÇ, Filiz (2010/2), Aşık Çelebi Meşâ'irü'ş-Şu'arâ İnceleme-Metin, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, C. 2-3, İstanbul.
KUTLUK, İbrahim (1989), Kınalızade Hasan Çelebi Tezkiretü'ş-Şuarâ, C. I-1I, TTK Yayınları, Ankara.
KUTLUK, İbrahim (1997), Beyâni Mustafa Bin Cârullah Tezkiretü'ş-şuarâ, TTK Yayınları, Ankara.
LATİFİ, Abdüllatîf, Tezkire-i Latîfı, Dersaadet İkdam Matbaası 1314.
SOLMAZ, Süleyman (2005), Ahdî ve Gülşen-i Şu arası (İnceleme Metin), AKMB Yayınları, Ankara.
SUNGURHAN-EYDURAN, Aysun (2008), Beyânî Tezkiretü'ş-Şu'arâ, KB Yayınları, Ankara, www.kulturturizm.gov.tr (son erişim tarihi 20.11.2010).
SUNGURHAN-EYDURAN, Aysun (2009), Kınalızâde Hasan Çelebi Tezkiretü'ş-Şu'arâ, KB? Yayınları, Ankara, www.kulturturizm.gov.tr (son erişim tarihi 20.11.2010).
TOLAS A, Harun (1980), "Şair Tezkirelerinde Örnek Verme İşlemi", Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi I, İzmir, ss. s. 199-230.
TOLAS A, Harun (1982), "Divan Şairlerinin Kendi Şiirleri Üzerine Düşünce ve Değerlendirmeleri", Ege. Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırma Dergisi, S. 1, İzmir, s. 15-46.
TOLASA, Harun (2002), Sehî Latîfi Âşık Çelebi TezJcirlerine Göre 16. Yüzyılda x Edebiyat Araştırma ve Eleştirisi, Akçağ Yayınevi, Ankara.