KASTEN VEYA TAKSİRLE KUSUR YETENEĞİNİN ORTADAN KALDIRILMASININ YA DA AZALTILMASININ ALMAN HUKUKU`NA GÖRE CEZA SORUMLULUĞUNA ETKİSİ (ACTIO LIBERA IN CAUSA FORMÜLÜ)

Kusur ve Yasallık İlkeleri gelişmiş bir ceza hukuku`na egemen olan temel ilkeler arasındadır. Kusur ilkesiyle failin, işlemiş olduğu bir fiil yüzünden cezai sorumluluk altına alınabilmesi, (suçu işlediği anda) kusur yeteneğine sahip olması şartına bağlanmıştır. Yasallık İlkesine göre, işlenen bir fiilden dolayı bir sorumluluğun doğabilmesi için, bu fiilin işlenmeden önce, kanunda suç olarak düzenlenmiş olması zorunludur. Yalnız pratiğin gereksinimlerinden doğan bazı yöntem ve ya formüller, bahsini etmiş olduğumuz bu iki ilkeye aykırılık teşkil edebilir. Bu formüllerden biride actio libera in causa formülüdür. Adalet anlayışının yerine getirilmesi ve işlenen bir suçla, bu suça verilecek tepki arasında oranlılığın sağlanması amacıyla yaratılmış olan bu formül, Alman Federal Mahkemesi`nin içtihatlarıylada kendine uygulamada kalıcı bir yer edinmiştir. Actio libera in causa formülünü konu edineceğimiz bu makalede, bu formül hakkında genel bilgiler verildikten sonra, bu formülün hangi gereksinimlerden dolayı ortaya çıktığına değinilecektir. Ardından bu formülün türleri ve bu formüle hukuki dayanak sağlamaya çalışan modeller konu edilerek, bu formül hakkında yapılan tartışmalara bakış açımız ve kişisel görüşümüzün sunumuyla makalemize son verilecektir

___

  • Ebert, Udo; Strafrecht AT, 2. Auflage, Heidelberg 1993.
  • Eser, Albin; in: Schönke/Schröder, StGB-Kommentar, 27. Auflage, München 2006.
  • Fischer, Thomas; StGB-Kommentar, 58. Auflage, München, 2011.
  • Frister, Helmut; Strafrecht AT, 5. Auflage, München 2011.
  • Gropp, Walter; Strafrecht AT, 3. Auflage, Heidelberg 2005.
  • Haft, Fridjof; Strafrecht AT, 8. Auflage, München 1998.
  • Hettinger, Michael; Die „actio libera in causa“: eine unendliche Geschichte? in: Festschrift für Friedrich Geerds zum 70. Geburtstag, S. 623-654, Lübeck 1995.
  • Herzberg, Rolf-Dietrich; Gedanken zur actio libera in causa: Straffreie Deliktsvorbereitung als „Begehung der Tat“ (§§ 16, 20, 34 StGB) ? in: Festschrift für Spendel, S. 203-236.
  • Hirsch, Hans-Joachim; Anwendbarkeit der Grundsätze der actio libera in causa, NStZ 1997, S.230-232.
  • Hruschka, Joachim; Ordentliche und außerordentliche Zurechnung bei Pufendorf, ZStW 96 (1984), S. 661-702.
  • Hruschka, Joachim; Probleme der actio libera in causa heute, JZ 1989, S. 310-316.
  • Hruschka, Joachim; Die actio libera in causa bei Vorsatztaten und Fahrlässigkeitstaten, JZ 1997, S. 22-27.
  • Jakobs, Günther; Strafrecht AT, Die Grundlagen und die Zurechnungslehre, 2. Auflage, Bonn 1993.
  • Jescheck, Hans-Heinrich/Weigend, Thomas; Strafrecht AT, 5. Auflage, Berlin 1996.
  • Joecks, Wolfgang; Studienkommentar- StGB, 8. Auflage, München 2009
  • Kindhäuser, Urs; Strafrecht AT, 4. Auflage, Bonn 2009.
  • Kindhäuser, Urs; LPK- StGB, 3. Auflage, Bonn 2006.
  • Krause, Wilhelm; Probleme der actio libera in causa, Jura 1980, S. 169- 175.
  • Krey, Volker/ Esser, Robert; Deutsches Strafrecht AT, 4. Auflage, Stuttgart 2011.
  • Kühl, Kristian; Strafrecht AT, 6. Auflage, München 2008.
  • Lackner, Karl/ Kühl, Kristian; StGB-Kommentar, 27. Auflage, München 2011.
  • Leckner, Theodor/Perron, Walter; in: Schönke/Schröder, StGBKommentar, 27. Auflage, München 2006.
  • Murmann, Uwe; Grundkurs Strafrecht, München 2011.
  • Neumann, Ulfrid; Anmerkung zu BGH-Urt. v. 1996- 4 StR 217/96 in: StV 1997, S. 21-23.
  • Otto, Harro; Grundkurs Strafrecht, Allgemeine Strafrechtslehre, 7. Auflage, 2004.
  • Otto, Harro; Actio libera in causa, Jura 1986, S. 426-434.
  • Paeffgen, Hans-Ullric; Actio libera in causa und § 323a StGB.
  • Puppe, Ingeborg; Grundzüge der actio libera in causa, JuS 1980, S. 346- 350.
  • Rengier, Rudolf; Strafrecht AT, 3. Auflage, München 2011.
  • Roxin, Claus; Strafrecht AT, Band I, 4. Auflage, München 2006.
  • Roxin, Claus; Bemerkungen zur actio libera in causa in: FS für Lackner, S.307-323.
  • Rössner, Dieter; in: Gesamtes Strafrecht, 2. Auflage, 2011.
  • Salger, Hannskarl/ Norbert, Mutzbauer; Die actio libera in causa- eine rechtswidrige Rechtsfigur, NStZ 1993, S. 561-565.
  • Schild, Wolfgang; in: NK-StGB, 2. Auflage, 2005.
  • Schlüchter, Ellen; Zur vorsätzlichen actio libera in causa bei Erfolgsdelikten in: FS für Hirsch, S. 345-361.
  • Spendel, Günter; Actio libera in causa und kein Ende in: FS für Hirsch, S. 379-390.
  • Stratenwerth, Günter/ Kuhlen, Lothar; Strafrecht AT, 6. Auflage, München 2011.
  • Streng, Franz; in: MK-StGB, 2. Auflage, München 2011.
  • Streng, Franz; Der neue Streit um die „actio libera in causa“, JZ 1994, S. 709-714.
  • Toprak, Ufuk; Alman Ceza Hukuku`nda Düzenlenen Kasıt ve Yanılma Türlerine Dair Kısa Bir İnceleme in: Terazi Hukuk Dergisi, Sayı 67, Yıl 2012.
  • Verrel, Tosten/ Linke, Alexander; in: Gesamtes Strafrecht, 2. Auflage, 2011.
  • Wessels, Johannes/ Beulke, Werner; Strafrecht AT, 39. Auflage, Passau 2009.
  • - BGHSt 8, S. 360-381, Beschl. v. 1955- 5 StR 311/55.
  • - BGHSt 17, S. 333-337, Urt. v. 1962- 4 StR 88/62.
  • - BGH, Urt. v. 1962- 4 StR 79/62.
  • - BGHSt 21, S. 381-384, Urt. v. 1967- 4 StR 500/67.
  • - BGH, Beschl. v. 1992- 1 StR 358/92 in: StV 1993, S. 356.
  • - BGH, Beschl. v. 1995- 4 StR 694/94.
  • - BGHSt 42, Urt. v. 1996- 4 StR 217/96 in: JZ 1997, S. 50.
  • - BGH, Beschl. v. 2000- 2 StR 135/00 in: NStZ 2000, S. 584-585.
  • - BGH, Beschl. v. 2001- 3 StR 331/01 in: NStZ 2002, S. 28.
  • - BGHSt 49, S. 189-193, Beschl. v. 2004- 5 StR 115/03.
  • - BGH, Beschl. v. 2005- 2 StR 457/04.
  • - BGH, Beschl. v. 2009- 1 StR 426/09 in: NJW 2010, S. 453-455.