KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞTIRMA YAPTIRIMI

Bilindiği üzere yaptırım; suç teşkil eden haksızlıklara bağlanan hukuki sonuçtur. Cezalar ise öteden beri uygulanan en klasik yaptırım türüdür. Cezalar tarihte genel olarak üç temel amacın gerçekleşmesi için kullanılmıştır. Bunlar; suçlunun verilen cezadan ders alması (özel önleyici fonksiyon), muhtemel suç niyeti olanların caydırılması (genel önleyici fonksiyon) ve toplumda adalet duygusunun sağlanmasıdır. Çağdaş ceza hukuku düşüncesi ise; bu amaçların varlığını kabul etmekle birlikte ceza hukukunun suçluların yeniden topluma kazandırılması ve toplumun tehlikelilik arz eden suçlulardan korunması gibi amaçları da bulunması gerektiğini kabul etmektedir. Bu nedenle günümüzde bu amaçlara hizmet edecek yeni yaptırım türlerinin varlığına ihtiyaç duyulmuştur. İşte Türk Hukukunda "kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar" adı altında; mukayeseli hukukta da farklı şekillerde düzenleme altına alınan alternatif yaptırım türleri suçluların yeniden topluma kazandırılması amacıyla modern ceza hukukunda yerini almıştır. Yine suçlu kişilerin toplum açısından tehlike arz etmeleri halinde bunun ortadan kaldırılabilmesi için de "güvenlik tedbirleri" olarak isimlendirilen ayrı bir yaptırım türü ortaya çıkmıştır. Bunun sonucu olarak günümüzde birçok ülke hukukunda olduğu gibi Türk Hukukunda da yaptırımlar "cezalar" ve "güvenlik tedbirleri" olarak ikiye ayrılarak düzenleme altına alınmıştır. Ancak kamuya yararlı bir işte çalıştırma yaptırımının da içinde bulunduğu seçenek yaptırımların hangi yaptırım türü kapsamında değerlendirileceği tam olarak belirlenememiştir. Bu nedenle çalışmamızda 5237 sayılı Türk Ceza Kanununu ve öğretideki görüşleri incelemek suretiyle; kamuya yararlı bir işte çalıştırma yaptırımının hukuki esasını, niteliğini ve yaptırım teorisi içerisindeki yerini belirlemeye çalıştık. Yine mukayeseli hukuk ve Türk hukukundaki kamuya yararlı bir işte çalıştırma yaptırımına ilişkin düzenlemeleri inceledik. Son olarak; kamuya yararlı bir işte çalıştırma yaptırımına ilişkin bazı sorunlara değinmeye çalıştık

Compulsory Public Service As a Sanction

As is known sanction is the legal consequence adherent to the unfairnesses which constitute crime. Penalties are the most classical sanction type which has been applied for all along. Penalties have been used for three main aims in history. Those are; to provide criminals to take lesssons from the penalty (special preventive function), to dissuade people who have potential crime purpose (general preventive function) and to providejustice sensation in the community. The modern criminal law idea acknowledges existence of these aims, on the other hand, other aims such as readaption of crimininals to community and protection of community from dangerous crminals.Therefore,existence of new sanction types benfiting those aims have been required. In Turk law, in the name of “alternative sanctions for short term prison penalites” alternative sanction which is also designed with different ways in comparative law placed in modern criminal law for the aim of readaption of criminals to community. Moreover, another sanction type called “ security measures” arised in order to remove potential danger of criminals for community. As a consequence of this, nowadays as designed in law of many countries, in Turk law, sanctions are designed in two group as “penalties” and “security measures”. However, it can not be determined that alternative sanctions including compulsory public services must be assessed in context of which group. Therefore, we tried to determine the composition, legal basis and place of sanction of compulsory public services in sanction theory by analyzing the opinions in doctrine and Turk criminal law number 5237 in our article. In addition, we analyzed the legislation pursuant to compulsory publıc servıce as a sanctıon in comparative and Turk law. Lastly we tried to mention some problems concerning compulsory publıc servıce as a sanctıon

PDF

___

AKTAŞ Sururi, “Cezalandırmanın Amacı Üzerine”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 13, S. 1-2, Erzincan 2009. Ana Britanica Cilt 11, Ana Yayınları, İstanbul 2000.
ARICAN Mehmet, Ceza Adaleti, Seçkin Yayınevi, Ankara 2009.
ARTUK Mehmet Emin, “Ceza Kanununun Suç Siyaseti Bilimi Açısından Değerlendirilmesi”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl 1, S. 2, Aralık 2006.
ARTUK Mehmet Emin, “Yeni Türk Ceza Kanununun Temel İlkeleri”, Hukuk ve Adalet Dergisi, Yıl 2, S. 5, Nisan 2005.
ARTUK Mehmet Emin/ ÇINAR Ali Rıza, “Yeni Bir Ceza Kanunu Arayışları ve Adalet Alt Komisyonu Tasarısı Üzerine Düşünceler”, T. Ergül ( edt. ), Türk Ceza Kanunu Reformu, İkinci Kitap, Makaleler, Görüşler, Raporlar, TBB Yayınları, Ankara 2004.
ARTUK Mehmet Emin/ GÖKCEN Ahmet/ YENİDÜNYA A. Caner, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Turhan Kitabevi Ankara 2011.
ARTUK Mehmet Emin, “Türk Ceza Hukukunda Yaptırımlar Sistemi”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl:2 Sayı:4 Ağustos 2007, s. 61-77.
BAYRAKTAR Köksal/ ÖZTÜREL Önder/ MEMİŞ Pınar, “Türk Ceza Tasarısı Genel Hükümleri”, Türk Ceza Kanunu Tasarısı, İstanbul Barosu/ Galatasaray Üniversitesi/ Türk Ceza Hukuku Derneği Ortak Yayını, İstanbul 2004.
BECCARİA Cesare, Suçlar ve Cezalar Hakkında, İtalyanca aslından Çeviren
SELÇUK Sami, İmge Kitabevi, Ankara 2004.
CENTEL Nur/ ZAFER Hamide/ ÇAKMUT Özlem, Türk Ceza Hukukuna Giriş, 3. bs. Beta Yayınevi, İstanbul Ekim 2005.
ÇETİN Soner Hamza, Türk Ceza Kanunu’nda Seçenek Yaptırımlar, Adalet Yayınevi Ankara 2011.
DEMİRBAŞ Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 6. bs., Seçkin Yayınları Ankara 2009.
DEMİRBAŞ Timur, İnfaz Hukuku, yy., Ankara 2003.
DÖNMEZER Sulhi, “Suç Siyaseti”, İÜHFM (Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer’e Armağan), Cilt 52, S. 1-4, İstanbul 1987.
DÖNMEZER Sulhi/ ERMAN Sair, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, 11.bs, Beta Yayınları, İstanbul 1997.
ERBAŞ Coşkun, “Tarihi Gelişim İçinde Gözetimli Erteleme ve Fransadaki Uygulaması ile Konuya İlişkin Türk Ceza kanunu ve Öntasarı Metinleri II”, Adalet Dergisi, Cilt 22, Temmuz 1996 Sayı 3, s.247-290.
ERBAŞ Coşkun, “Tarihi Gelişim İçinde Gözetimli Erteleme ve Fransadaki Uygulaması ile Konuya İlişkin Türk Ceza Kanunu ve Öntasarı Metinleri II”, Adalet Dergisi, Cilt 22, Ekim 1996 sayı 4, s.453-490.
GEDİK Doğan, “ Yeni Türk Ceza Kanunu’nda Cezanın Belirlenmesine Hakim Olan İlkeler”, Terazi Hukuk Dergisi, Yıl 1, S.4, Aralık 2006.
GÖZLER Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri; 5. bs., Ekin Basın Yayın Dağıtım Bursa 2008.
GÖZÜBÜYÜK Abdullah Pulat, Alman, Fransız, İsviçre ve İtalyan Ceza Kanunlarıyla Mukayeseli Türk Ceza Kanunu, Gözübüyük Şerhi, Cilt 1, Genişletilmiş 5. Bası, Kazancı Hukuk Yayınları.
HAFIZOĞULLARI Zeki, “5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Cezalar ve Güvenlik Tedbirleri”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 65 Sayı: 1, Kış 2007, s. 78- 109.
HAFIZOĞULLARI, Zeki, Ceza Normu; Normatif Bir Yapı Olarak Ceza Hukuku Düzeni, 2. bs., Seçkin Kitabevi Ankara 1996.
İÇEL Kayıhan, “Hürriyeti Bağlayıcı Cezalara Seçenek Olan Müesseselerdeki Gelişmeler ve Türk Ceza Sisteminin Bu Yönden Değerlendirilmesi,”, Değişen Toplum ve Ceza Hukuku Karşısında Türk Ceza Kanununun 50. Yılı ve Geleceği Sempozyumu ( 22-26 Mart 1976) İstanbul 1977.
İNCE Hüseyin, Kısa Süreli Hürriyeti Bağlayıcı Cezalara Seçenek Yaptırımlar, Seçkin Yayınları Ankara 2007.
JAHİC Galma, “Ceza Adaleti Sistemini Kullanarak Suçu Önlerken Adaleti Sağlamak”, Çev. Gülşah Kurt, Hukuk ve Adalet Dergisi, Yıl 2, S. 5, Nisan 2005.
KOCA Mahmut/ ÜZÜLMEZ İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 4. bs., Seçkin Yayınları Ankara 2011.
MAJNO, Ceza Kanunu Şerhi Türk ve İtalyan Ceza Kanunları, Yargıtay Yayınları No:3, Sevinç Matbaası, Ankara 1977, s. 21-22.
MARDİN Şerif, Din ve İdeoloji, İletişim Yayınları, 14. bs., İstanbul 2005.
METİNER Haydar/ KOÇ E. Ahsen, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu Genel Hükümleri, II. Cilt., yy.
NUHOĞLU Ayşe, Ceza Hukukunda Emniyet Tedbirleri, Ankara 1997, Adil Yayınevi.
ÖZBEK Veli Özer/ KANBUR M. Nihat/ DOĞAN Koray/ BACAKSIZ Pınar/
TEPE İlker, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 2. Bası, Seçkin Yayınları Ankara 2011.
ÖZGENÇ İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınevi, Ankara 2006.
ÖZGENÇ İzzet, Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi ( Genel Hükümler ),3. bs., Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı, Ankara Ocak 2006.
ÖZTÜRK Bahri, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Emniyet Tedbirleri Hukuku, 8. Bası, yy., Ankara 2005.
ROXİN Claus, “Ceza Hukukunun Bir Geleceği Var mıdır?” Çev. Yener Ünver, Roxin’e Armağan, Karşılaştırmalı Güncel Ceza Hukuku Serisi 5, yy., s. 55-70.
SOKULLU/AKINCI Füsun R., “Adalet Reformu ve Alternatif Ceza Yaptırımları”, Prof. Dr. Nurullah Kunter’e Armağan, İstanbul 1998, s. 327-339.
SOKULLU/AKINCI Füsun R., “Onarıcı Adalet ve Yeni Türk Ceza Kanunu”, Güncel Ceza Hukuku ve Kriminoloji Çalışmaları, ( XIV. Dünya Kriminoloji Kongresinde Sunulan Tebliğler, 7-11 Ağustos 2005 Philadelphia/ABD), İstanbul 2005, s.1-9.
ŞAHİN Cumhur/ ÖZGENÇ İzzet, Türk Ceza Hukuku Mevzuatı, TC Adalet Bakanlığı mevzuatı, TC Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı, 1. Bası, 2007.
ŞAHİN Meral Ekici, Ceza Hukukunda Rıza, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul Ocak 2012.
TANER Tahir, Ceza Hukuku ( Umumi Kısım ), Ahmet Sait Matbaası, İstanbul Üniversitesi Yayın no:434, İstanbul 1949.
TANÖR Bülent / YÜZBAŞIOĞLU Necmi, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, 9. bs, Beta Yayınları İstanbul 2009.
TURHAN Faruk, “Yeni Türk Ceza Kanununda Güvenlik Tedbiri Olarak Hak Yoksunluğu ve Yasaklılığının Hukuki Niteliği, Kapsam ve Koşulları Üzerine Bir Değerlendirme”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl: 2 Sayı: 4 Ağustos 2007, s. 171- 196.
ULUSLARARASI SAVCILAR BİRLİĞİ, Savcılar İçin İnsan Hakları El Kitabı, ( edt. Egbert Myjer, Barry Hancock, Nicholas Cowdery, Derleyen; Marnix Alınk) Ankara Barosu Yayınları, 2. Bası, Ankara 2006.
USTA İbrahim/ ÖZTÜRK Hakan, “Denetimli Serbestlik”, Ceza Hukuku Dergisi, Ağustos 2010 Sayı:13, s. 7-45.
ÜNVER Yener, “Çeşitli Ülkelerdeki Güncel Ceza Hukuku Gelişmeleri”, Prof. Dr. Çetin Özek Armağanı, Galatasaray Üniversitesi Yayınları:32, İstanbul Haziran 2004, s. 907-1012.
YÜCEL Mustafa, “Ceza Siyasetinde Seçenek Yaptırımların Rasyonelliği”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Yıl:21 Sayı: 80 Ocak-Şubat 2009, s. 229-244.
www.emsal.yargıtay.gov.tr. Erişim Tarihi (16.01.2012.)
www.adalet.org.tr. (Erişim tarihi 16.01.2012.)