AİHM'İN ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ İLE İLGİLİ BİR KARARI VE OLASI SORUNLAR

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına göre Askeri Yüksek İdare Mahkemesi altı yüksek mahkemeden biridir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine göre, herkes davasının, medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili uyuşmazlıklar konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, kamuya açık olarak ve makul sürede görülmesini isteme hakkına sahiptir. Tanışma/Türkiye davasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Yüksek Mahkemenin bağımsız ve tarafsız olmadığına hükmetmiştir. 17/11/2015 tarihli karar, AİHM İkinci Dairesi tarafından verilmiştir. Bu karara göre, hâkim sınıfından olmayan üyelerin mevcut şartlarla görev yapması adil yargılanma hakkı bakımından sorun teşkil etmektedir. Mahkeme, önceki içtihadından farklı bir sonuca ulaştığı için bu kararın Büyük Daire önüne götürülmesi muhtemeldir. Büyük Dairenin kararı aynı şekilde olursa bir Anayasa ve kanun değişikliğine gerek duyulacaktır. Bununla beraber, şu anda bireysel başvuru kapsamında Anayasa Mahkemesinin bu karardan etkilenip etkilenmeyeceği bir merak konusudur. Kanaatimizce, herhangi bir anayasal değişiklik olmaksızın Anayasa Mahkemesinin yerleşik içtihadını değiştirmesi mümkün gözükmemektedir.

A Judgement of the ECHR Related to the High Military Administrative Court and Probable Problems

High Military Administrative Court is a one of the six higher courts according to the Constitution of Turkey. According to European Convention On Human Rights, in the determination of his civil rights, everyone is entitled to a fair and public hearing within a reasonable time by an independent and impartial tribunal established by law. In the case of Tanışma v. Turkey, Europen Court Human Rights (ECHR) held that the High Court was not independent and impartial. The judgment dated 17/11/2015 has been delivered by Second Section of the ECHR. According to this judgment, presence of lay judge members with present conditions constitute problem in terms of right to fair trial. It is possible that this judgment will be refered to the Grand Chamber since the Court reached a different conclusion from the previous case-law. If the Grand Chamber reach same conclusion, it will be required a Constitution and law amendment in Turkey. At the same time, however, it is a matter of curiosity whether the Constitutional Court will be affect or not in the scope of individual application. In my opinion, it does not seem that the Constitutional Court will depart from its established case-law without any constitutional amendment.

PDF

___

DOĞRU, Osman, Anayasa İle Karşılaştırmalı İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Mahkeme İçtüzüğü, 12 Levha Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2010
GÖNENÇ, Levent, Anayasa Çalışma Metinleri 3: Yargının Bağımsızlığı ve Ta- rafsızlığı, Tepav Yayınları, 2011
İNCEOĞLU, Sibel, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargı- lanma Hakkı Kamu ve Özel Hukuk Alanlarında Ortak Yargısal Hak ve İlkeler, Beta Yayınevi, Tıpkı 4. Bası, İstanbul 2013
ŞAHBAZ, İbrahim, "AİHM Kararlarında Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı", Anayasa Yargısı Dergisi, Ankara 2008
Anayasa Mahkemesi Kararları
Anayasa Mahkemesi Kararı, E.2014/147, K.2015/25, 5.3.2015, § 15.
Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013, § 38.
Hikmet Balabanoğlu, B. No:2012/1334, 17/9/2013, § 40.
Yaşasın Aslan, B.No: 2013/1134, §§ 25-31
Kenan Özteriş, B.No:2012/989, §§ 29-40
http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/BireyselKarar/Con- tent/8a7106f5-78df-4ce3-ab70-daae05d66e8a?wordsOnly=False
http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete. gov.tr/eskiler/2009/10/20091007.htm&main=http://www.resmigazete.gov. tr/eskiler/2009/10/20091007.htm
http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete. gov.tr/eskiler/2009/10/20091007.htm&main=http://www.resmigazete.gov. tr/eskiler/2009/10/20091007.htm
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
Tanışma/Türkiye, 32219/05, 17/11/2015
Bek/Türkiye, B.No:23522/05, 20/4/2010
Dikel/Türkiye, B.No: 8543/05, 29/9/2009
Fatih Yürük/Türkiye, B.No:4930/05, 6/4/2010
İlter/ Türkiye, B.No: 43554/04, 29/9/2009
Karaarslan/Türkiye, B.No:4027/05, 27/7/2010
Hakan Önen/Türkiye ((k.k.), B.No: 32860/96), 10/2/2004
Yeşilbaş/Türkiye ((k.k.), B.No:51205/13, 17/2/2015
http://hudoc.echr.coe.int/tur?i=001-158966
http://hudoc.echr.coe.int/tur?i=001-5300
http://www.msb.gov.tr/Ayim/icerik/ayimin-bagimsizligi-ve-tarafsizligina-a- it-aihm-kararlari#1
http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-120113
http://www.inhak.adalet.gov.tr/ara/karar/yesilbas.pdf