Âsaf Hâlet Çelebi 'nin sidharta adlı şiirinin metaforik yapısı

Âsaf Hâlet Çelebi (1907-1958)nin ş iiri, Dünya Edebiyatlarındankurulu büyük nakış a Türk Şiiri tarafından iş lenmiş en önemlimotiflerden biridir. Çelebinin, bir dizesi ile de Om Mani Padme Humadlı üçüncü ş iir kitabına adını veren Sidharta ba ş lıklı ş iirinde insan,psikolojik platformda, evrenle bütünle ş tiği bir an içerisinden mistikbir duyuş la resmedilirken, ş iirin farklı kültürlerin etkile ş imindendoğan yoğun metaforik yapısı dikkat çeker. Onda Buddha, Zen veİslâm tasavvuf felsefesinin kavramlarıyla yoğrulmuş olan edebî dil,sese verilen önemle birleş erek incelip safla ş mış tır. Âsaf HâletÇelebinin, ilk dizesinden son dizesine, fikri uyandıran bir ses hâlinialmış olan Sidharta adlı ş iiri Çelebinin yazdığı kültür ş iiri nin iyiörneklerinden biri olarak metin merkezli okuma yoluylaincelenecektir.

Metaphorical structure of Celebi s poem sidharta

Âsaf Hâlet Çelebi (1907-1958) s poems are one of the mostsignificant patterns imprinted by Turkish Poetry to the embroiderycreated from World Literature. With one verse of Çelebi, in his poemnamed Sidharta which gave its name to his third poetry book namedOm Mani Padme Hum, while people are described with a mysticalfeeling in a moment that they integrate with the universe on apsychological platform, the intense metaphorical structure of the poemarising from interaction among different cultures stands out. Theliterary language molded with the concepts of Buddha, Zen andIslamic Sufism philosophy has been refined by combining with thesignificance of sound and has resumed the finest state. Çelebi s poemnamed Sidharta, which has resumed the state of a sound that awakensideas from the first verse to the last, shall be examined in a text-centered study as one of the good examples of the culture poems he

___

  • AKERSON-ERKMAN, Fatma (2000), Dile Genel Bir Bakış, 1. Baskı, İ stanbul: Multilingual Yayınları.
  • AYVERDİ , Samiha (2010), Dost, 5. Baskı, İ stanbul: Kubbealtı Yayınları.
  • AYVERDİ , Samiha ve Safiye Erol ve Nezihe Araz ve Sofi Huri, (2003), Ken’an Rifâî ve Yirminci Asrın Işığında Müslümanlık, İ stanbul: Kubbealtı Yayınları.
  • AYDEM İ R, İbrahim Ahmet (2010), Türkçe’de Zaman ve Görünüş Sistemi, 1. Baskı, Ankara: Grafiker Yayınları.
  • BARTHES, Ronald (1993), Göstergeler İmparatorlu ğu, (çev. Tahsin Yücel), 1. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • BOLAY, Süleyman Hayri (2004), Felsefi Doktrinler ve Terimler Sözlüğü, 9.baskı, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • BONNEFOY, Yves (2000), Antik Dünya ve Geleneksel Toplumlarda Dinler ve Mitolojiler Sözlüğü I-II, (Türkçe baskıyı yayına haz. Levent Yılmaz), Ankara: Dost Kitapevi.
  • CAMPBELL, Joseph (2010), Kahramanın Sonsuz Yolculuğu , (çev. Sabri Gürses), İ stanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • CAN, Şefik (2001), Cevâhir-i Mesneviyye I-II, 1. Baskı, İ stanbul: Ötüken Yayınları.
  • CAN, Şefik (2006). Divân-ı Kebîr. 1. baskı. İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • CEBECİ OĞLU, Ethem (2009), Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, 5. Baskı, İ stanbul: Ağaç Yayınları.
  • ÇELEB İ, Âsaf Hâlet (2004), Bütün Yazıları, (haz. Hakan Sazyek), 2. baskı. İ stanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • ÇELEB İ, Âsaf Hâlet (2009), Bütün Şiirleri, 5. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • ÇELEB İ, Âsaf Hâlet (2003), Pali Metinlerine Göre Gotama Buddha , 1. Baskı, Ankara: Hece Yayınları.
  • ELIADE, Mircea (2009), Dinler Tarihine Giriş, (çev. Ekrem Demirli), İ stanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • ELIOT, Thomas Stearns (1987), Denemeler, (çev. Akş it Göktürk), 1. Baskı, İ stanbul: AFA Deneme Yayınları.
  • HÂKİ M, Suad (2005), İbnü’l Arabî Sözlüğü. (çev. Ekrem Demirli), İ stanbul: Kabalcı Yayınları.
  • JUNG, Carl, Gustav (2006), Analitik Psikoloji, 2. baskı. (çev. Ender Gürol), Payel Yayınevi.
  • KILIÇ, Mahmut Erol (2011), Sufî ve Şiir Osmanlı Tasavvuf Şiirinin Poetikası. 9. Baskı, İstanbul: İnsan Yayınları.
  • KIRAN, Zeynel ve Ayş e Kıran (2010), Dilbilime Giriş. 3. baskı. Ankara: Seçkin Yayınları.
  • PAKALIN, Mehmet Zeki (1983), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, 1. Fasikül, İ stanbul: Millî E ğitim Basımevi.
  • R İ FÂÎ, Kenân (2009a). Şerhli Mesnevî-i Şerif, 3. Basım, İ stanbul: Kubbealtı Yayınları.
  • R İ FÂÎ, Kenân (2009b), Sohbetler, 3. Basım, İstanbul: Kubbealtı Yayınları. SCHIMMEL, Annemarie (2004), Tanrı’nın Yeryüzündeki İşaretleri, 1. baskı. İ stanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • YAVUZ, Hilmi (1987), Yazın Üzerine, 1. baskı, İ stanbul: Bağlam Yayınevi. www.diyanet.gov.tr/kuran (10.01.2012)