Tanzi mat'tan günümüze maarif müfettişliği ile ilgili düzenlemeler bağlamında etik ilkeler

Devlet yönetimini oluş turan yapıların her birinde, idareningerçekle ş tirdiği icraatlara ve bu icraatların sonucuna iliş kin tesbit vedeğerlendirmeler yapabilmek amacıyla, de ğiş ik yöntemlerle teftiş vedenetim faaliyetlerinin gerçekle ş tirildiği bilinmektedir. Bu göreviyürüten müfettiş lerin ayrıca soruş turma görevi ile de yükümlüolmaları nedeniyle, ifâ edecekleri görev esnasında taraflara kar ş ıtakınacakları tutum ve davranış larında bir takım etik kurallara dikkatetmeleri önem kazanmaktadır.Bu çalış mada, Osmanlı maarifinde teftiş görevinin doğuş u, geliş imi vegünümüze yansımaları ile bu görevi ifâ eden müfettiş vemuhakkiklerin uymaları gereken kuralların kayna ğına iliş kin bilgi vebelgeler etik ilkeler açısından ele alınarak de ğerlendirilmiş tir.

The ethical principles within the concept of regulations regarding the inspectorate of education, from the tanzimat reform era until today

It is a known fact that in each of the structures establishing the stategovernment,inspections and supervisions with different methods aredone in order to make identifications and evaluations regarding thepractices done by government and the results of those practises. Dueto the reason that the inspectors performing this task are alsoresponsible for the investigation task, it is important they comply withsome ethical rules concerning their attitudes and behavior aganistother parties while performing their task. In this study the birth, development and the present day reflections ofthe inspection task in the Ottoman education system and thedocuments and data regarding the rules the investigators andinspectors performing this tasks have to comply with, all within theframework of ethical principles, is being discussed.

PDF

___

Arş iv Belgeleri
BOA: Baş bakanlık Osmanlı Ar ş ivleri; MF-HTF: Maarif , Heyet-i Teftiş iye, Dosya:1, Gömlek:31.
MF-HTF: Maarif , Heyet-i Teftiş iye, Dosya:1, Gömlek:79.
İ -DH: İrâdeler , Dâhiliye, Dosya:13, Gömlek:603.
Resmi Yayınlar ve Basın Yayın
Beyânül-Hak, (5 Cemaziyeluhra 1328/13 Haziran 1910), c.3, S.64.
Dârul- Hilâfetil- Aliyye Medresesi-Nizamnâme, Ders Cedveli, Suret-i Tedris ve Kitaplar, Talimatname, Matbaa-ı Ahmet Kamil, İ stanbul, 1330- 1333.
Düstur , I.Tertip, c.II, Matbaa-i Amire, İstanbul 1289.
Düstur , I.Tertip, c.IV, Mahmut Bey Matbaası, İstanbul 1299.
Düstur , 2.Tertip, c.VI, Matbaa-i Amire, İstanbul 1334.
İ lmiye Salnâmesi, Darülhilafetil Aliyye Matbaa-ı Âmire, İ stanbul 1334.
Medârîs-i İ lmiye Nizamnâmesi, Sebilürreşâd, 1337, cilt:XIX, sayı:481.
Medârîs-i İlmiye Nizamnâmesine Zeyl Olarak Tanzim Olunan Ta şra Medârîsi Nizamnâmesi , Matbaa-ı Amire, İ stanbul 1326.
Maarif Vekâleti Müfetti şlerinin Hukuk ve Selâhiyet ve Vazifelerine Dâir Talimatname, Resmi Ceride, 19/12/1926, S.536.
MEB Teftiş Kurulu Başkanlığı Tüzüğü, Resmi Gazete, 19/02/1993, S. 21501.
Umûr-u Mülkiye Heyet-i Teftîşiyesinin Sûret-i Teşkiline ve Vezâifine Dâir Nizamnâme ve Talimât, Hilal Matbaası, İstanbul 1329.
Talimât-ı Umûmiye, 7 Zilhicce 1262, İ stanbul Hüsrev Paş a Kütüphanesi, Demirbaş No:827.
Kaynak Eserler
Kurân-ı Kerim.
AYDIN, Mahir, (2013), Ahmet Arif Hikmet Beyefendi-Bir Tanzimat Devri Şeyhülislamı, Türk Tarih Kurumu yay., Ankara 2013.
AYVERDİ , İ lhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı yay. 3.Baskı, İ stanbul 2008.
Büyük Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu yay., 10.bs., Ankara, 2005.
DEVELL İ OĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi, Ankara 1986.
DOĞAN, Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, İ z yay., 11.bs., Ankara 1996.
GARETH Morgan, Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor, (çev.Gündüz Bulut), Mess yay., İ stanbul 1998, s.103.
İ BN MANZUR, Lisanul-Arab , Dârul-Maarif, Kahire, t.y.
KODAMAN, Bayram, Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi, Türk Tarih Kurumu yay., 3.bs., Ankara 1999.
CEVAD Mahmud, Maarif-i Umumiye Tarihçe-i Teşkilât ve İcraatı, Matbaa-ı Âmire, İ stanbul 1338.
MUTÇALI, Serdar, el-Mucemul-Arabil-Hadis , Dağarcık yay., İstanbul, 1995.
SU, Kamil, Türk Eğitiminde Teftişin Yeri ve Önemi, Milli E ğitim Basımevi, İ stanbul 1974. TAYMAZ, Haydar, Eğitim Sisteminde Teftiş, Pegema yay. Ankara 2002.
Makaleler
AKYÜZ, Yahya, İ lköğretimin Yenileş me Tarihinde Bir Adım: Nisan 1847 Talimatı, OTAM: Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarih Araştırmaları Merkezi Dergisi, S.5, Ankara 1994, s.1-47.
ERDEM, Yasemin T., Osmanlı E ğitim Sisteminde Tefti ş, OTAM:Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarih Araştırmaları Merkezi Dergisi, S.26, Ankara 2009, s.55-91.
I ŞIK, Nuran Erol, Bilim, Etik ve E ğitim ilişkisi Üzerine, Türkiye Mühendislik Haberleri, S. 423, 2003/1, s.25-26.
İ NC İ , Osman, Bilimsel Yayın Etiği İ lkeleri Yanıltmalar Yanıltmaları Önlemeye Yönelik Öneriler, Türk Tıp Dizini, Sa ğlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık, S. 423, 2009, s.69-89.
RUACAN, Şevket, Bilimsel Araştırma ve Yayınlarda Etik İ lkeler, (Çevrimiçi) http://uvt.ulakbim. gov.tr/tip/sempozyum1/sruacan2.pdf., 20/04/2013.