TÜRK SİNEMASINDA PSİKOLOJİK DANIŞMA/PSİKOTERAPİ ALGISI

Bu araştırmanın amacı Türk sinemasında ruh sağlığı profesyonellerinin nasıl tasvir edildiği ve psikolojik danışma/psikoterapi olgusuna ilişkin nasıl bir toplumsal algı yansıtıldığının incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma tekniklerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma örneklemi ölçüt örneklem tekniğine uygun olarak belirlenen 16 Türk filminden oluşmuştur. Araştırmada Türk sinemasında ruh sağlığı profesyonellerinin nasıl tasvir edildiği sorusu, yabancılaşma ve yetkinlik; filmlerde psikolojik danışma/psikoterapi olgusuna ilişkin nasıl bir toplumsal algı yansıtıldığı sorusu ise; damgalama, pahalılık ve lüks vurgusu, etik sorunlar ve alan karmaşası temaları altında ele alınmıştır. Elde edilen bulgulara göre; Türk sinemasında temsil edilen ruh sağlığı profesyonelleri yaşadıkları topluma yabancılaşmış, bilgi, yaklaşım ve kullandıkları teknikler açısından sorunları çözmekten uzak, kendi sorunları ile baş etme becerileri düşük bireyler olarak yansıtılmaktadırlar. Filmler toplumsal algı açısından incelendiğinde, filmlerde psikolojik sorunları olan bireylere yönelik damgalama yapıldığı görülmekte ve psikolojik danışma/psikoterapi pahalı ve lüks bir müdahale alanı olarak tanımlanmaktadır. Filmler, etik sorunlar açısından değerlendirildiğinde ruh sağlığı profesyonellerinin etik ilkelere yeterince riayet etmediği vurgusu ön plana çıkmaktadır. Özellikle danışana ait bilgilerin gizliliği ve psikolojik danışma/psikoterapi süreci hakkında bilgilendirme yapılmaması filmlerde en sık rastlanan etik sorunlardır. Araştırmada elde edilen sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde; film senaryolarının toplumun algı ve temsillerinden ortaya çıktığı gözönünde bulundurulduğunda, toplumun psikolojik danışma/psikoterapi algısının Türk sinemasında karşılık bulduğu sonucuna ulaşılmıştır

PSYCHOLOGICAL COUNSELING/PSYCHOTHERAPY PERCEPTIONS IN TURKISH MOVIES

The aim of this research is to analyze how mental health professionals are depicted in Turkish movies and the social perception Turkish movies reflect regarding pshychological counseling/psychotherapy phenomenon. Of the qualitative research methods, document analysis was used as the research design. The research sample consists of 16 Turkish movies determined in line with “Criterion Sampling” method. The question of how the mental health professionals were described in the research was discussed under the themes of alienation and low competence. The question of how psychological counseling/psychotherapy was considered in the society was discussed under the themes of stigmatization, costliness, emphasis on luxury ethical problems and the disputes in the study field. According to the findings the mental health professionals portrayed in the films were generally individuals with low coping skills and inadequate competences, unable to solve their own problems, and incapable of dealing with problems in terms of knowledge and techniques use. When the films were examined in terms of social perception, it was found out that the individuals with psychological problems were stigmatized in the films. The individuals with psychological problems were generally portrayed as weak characters, with low coping skills and isolated from the society. In films, psychological counseling / psychotherapy was defined as an expensive and luxurious intervention area belonging to the upper economic class. When considered in terms of ethical problems, it was generally stressed that mental health professionals did not respect ethical limits adequately. The most frequent ethical problems faced were, in particular, confidentiality of the client's personal data and the lack of preliminary information about the counseling / psychotherapy process. It was observed that mental health professionals in the movies discussed the departments they graduated, their titles and limitations regarding field of study. When the findings of the research were evaluated; and the fact that movie scripts emerge from the society’s perception and representations was taken into account, it was concluded that society’s psychological counseling/psychotherapy perception finds its reflection in Turkish cinema.

PDF

___

Anderson M. (2003). ‘One flew over the psychiatric unit’: mental illness and the media. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 10(3), 297- 306.
Banlı Pala, M. (2009). The Evaluation of psychotherapists in movies in terms of emotional intelligence. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Bilge, A. ve Çam, O. (2010) Ruhsal Hastalığa Yönelik Damgalama ile Mücadele. TAF Preventive Medicine Bulletin, 9(1), 71-78.
Bischoff, R. J. ve Reiter, A. D. (1999). The role of gender in the presentation of mental health clinicians in the movies: Implications for clinical practice. Psychotherapy:Theory, Research, Practice, Training, 36(2), 180-189.
Byrne, P. (2009). Why psychiatrists should watch films (or what has cinema ever done for psychiatry?). Advances in Psychiatric Treatment, 15(4), 286-296.
Cannon, B. J. (2008). Sinemada psikoloji: Farklı bakış açıları (Çev. Z. Gedik,) Psinema: Sinema ve Psikoloji Dergisi, 1,14-14.
Clarke, J. (2002). Sinema Akımları: Sinema Dünyası Değiştiren Filmler. (Ç. E. Babaoglu, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Damjanović, A., Vuković, O. ve Jovanović, A. A. ve Jašović-Gašić, M. (2009). Psychiatry and movies. Psychiatria Danubina, 21(2), 230-235.
Domino, G. (1983). Impact of the film, “One flew over the cuckoo’s nest,” on attitudes towards mental illness. Psychological Reports, 53(1), 179–182.
Eber, M. ve O’brein, J. (1982).Psychotherapy in the movies. Psychotherapy: Theory, Research & Practice. 19(1),116–120.
Gabbard G. O. ve Gabbard, K. (2014). Psikiyatri ve Sinema. (Çev. Yusud Eradam ve Hasan Satılmışoğlu) 4. Basım. İstanbul: Okuyan Us yayınları.
Gabbard, G. (2001). Psychotherapy in hollywood cinema. Australasian Psychiatry, 9(4), 365-369.
Gençöz, F (2007). Psinema. Sinema’da Psikolojik Bozukluklar ve Sinematerapi. Ankara: HYB Yayıncılık.
Gençöz, F. (2008). Sinema filmlerinde intihar: Araştırma, eğitim ve sinematerapi. Kriz dergisi, 16(2), 1-9.
Gençöz, F. ve Başak T. A (2007). Sinema tadında terapi: Sinematerapi. Bilim ve Teknik, 473, 58-61.
Gharaibeh, N. M. (2005). The psychiatrists image in commercially available American movies. Acta Psychiatrica Scandinavica, 111(4), 316–319.
Gladding, S. T. (2013). Psikolojik Danışma, Kapsamlı Bir Meslek. (Çev. Ed. N. V. Acar) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
Hackney, H. ve Cormier, S. (2008) Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri: Psikolojik Yardım Süreci El Kitabı. (Çev. T. Ergene, S. Aydemir Sevim) Ankara: Mentis Yayıncılık.
Köse, B. (2007). Sinemada psikoterapistler ve psikoterapi etiği. Türk Psikoloji Bülteni, 13(41), 1-15.
Lampropoulos G. K., Kazantis, N. ve Deane F. P. (2004) Psychologists’ use of motion pictures in clinical practice. Professional Psychology: Research and Practice, 35(5), 535-541.
Lawson, A. ve Fouts, G. (2004). Mental illness in Disney animated films. Canadian Journal of Psychiatry Revue Canadienne de Psychiatrie, 49(5), 310-314.
Menon, K. V. ve Ranjith, G. (2009). Malayalam cinema and mental health. International Review of Psychiatry, 21(3), 218-223.
Orchowski, L. M., Spickard, B. A., ve McNamara, J. R. (2006). Cinema and the valuing of psychotherapy: Implications for clinical practice. Professional Psychology: Research and Practice, 37(5), 506-514.
Özbay, Y., Terzi, Ş., Erkan, S. ve Cihangir Çankaya, Z. (2011). Profesyonel yardım arama, cinsiyet rolleri ve kendini saklama. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi 1(4), 59-71.
Özgü, G. ve Topaç, H. (2017). Psikolojide yapılan etik ihlallerin sinemada yansıtılması bağlamında “deney” filminin değerlendirilmesi. Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, 4(1), 39-51.
Öztürk, M. O. (1997). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. 7. Basım. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
Pirkis, J., Blood, R. W., Francis, C., ve McCallum, K. (2006). On-screen portrayals of mental illness: extent, nature, and impacts. Journal of Health Communication,11(5), 523-541.
Robison, T. A. (2009). The effect of fictional film portrayals of psychotherapy on viewers expectations and attitudes toward seeking treatment. Unpublished Master Thesis. Ohio University. College of Arts and Sciences.
Schneider, I. (1987). The theory and practice of movie psychiatry. The American Journal of Psychiatry, 144(8), 996-1002.
Schulenberg, S. E. (2003). Psychotherapy and movies: On using films in clinical practice. Journal of Contemporary Psychotherapy, 33(1), 35-48.
Schultz, H.T. (2005). Good and bad movie therapy with good and bad outcomes. The Amplifier, Winter, 18-19.
Soygür, H. ve Özalp, E. (2005). Şizofreni ve damgalanma sorunu. Dahili Tıp Bilimleri Psikiyatri Dergisi, 1(12), 74-80.
Topkaya, N. (2014). Gender, Self-stigma, and Public Stigma in Predicting Attitudes toward Psychological Help-seeking. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(2), 480-487.
Türk Psikiyatri Derneği, (2019) http://www.psikiyatri.org.tr/halka-yonelik/6/ruh-sagligicalisanlari-gorev-tanimlamasi. Erişim tarihi 10.07.2019
Wahl, O. F. (2003). Depictions of mental illnesses in children’s media. Journal of Mental Health, 12(3), 249-258.
Wedding, D. ve Niemiec, R. M. (2003). The clinical use of films in psychotherapy. Journal of Clinical Psychology, 59(2), 207-215.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ