MALİYET YÖNETİMİ AÇISINDAN TAM ZAMANINDA ÜRETİM ( JIT) SİSTEMİ VE KARŞILAŞTIRMALI MUHASEBE UYGULAMALARI

Günümüz dünyasında işletme-üretim anlayışı yerine müşteripazar odaklı pazarlama anlayışının egemen olması ile birlikte müşteriler daha kaliteli ve uygun fiyatlı ürünler talep etmektedirler. Dolayısıyla ekonominin lokomotifi olan işletmeler müşterilerin bu taleplerini en iyi şekilde karşılayabilmek ve en az girdi ile en yüksek verimi sağlayabilmek için yeni üretim teknikleri arayışına girmişlerdir. Bu arayışın sonucunda ortaya birçok yeni üretim teknikleri ortaya çıkmıştır. Tam Zamanında Üretim (JIT) Sistemi bu tekniklerden biri olmakla birlikte önemi gün geçtikçe artmaktadır. Küreselleşen dünyada rekabetin acımasız bir hal alması, teknolojide meydana gelen değişim ve gelişmeler ile ekonomide meydana gelen çeşitli dalgalanmalar nedeniyle işletmelerin hedeflenen satış ve kârlılık seviyelerine ulaşmaları ve verimliliklerini artırabilmeleri için etkin bir maliyet politikası izlemeleri gerekmektedir. Bu doğrultuda üretim faaliyetleri esnasında gereksiz unsurların ve süreçlerin yok edilmesini öngören JIT, üretim ve üretim süreçlerinin sürekli olarak geliştirilmesi ve maliyetlerin minimize edilmesi amacını güden bir sistem olarak karşımıza çıkmaktadır. Temel felsefesi işletmelerdeki ara stok düzeyinin minimize edilmesi olan JIT talepte meydana gelen dalgalanmaları azaltarak üretim sürecinin etkin bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktadır. Bu çalışmada JIT sistemi ayrıntılı bir biçimde ele alınmıştır. Sistemin özellikleri ile işletmelere sağlayacağı yararlar üzerinde durulmuştur. Bunlara ilaveten sistemin muhasebe boyutu incelenerek, geleneksel maliyetleme ile JIT maliyetleme arasındaki farklılıklar örnek uygulama ile ortaya konulmuştur.

JUST IN TIME PRODUCTION (JIT) SYSTEM IN TERMS OF COST MANAGEMENT AND COMPARATIVE ACCOUNTING APPLICATIONS

In today's world, customers demand more quality and affordable products with the dominant potential of customer-market-oriented marketing rather than business-production. Therefore, the enterprises which are the locomotives of the economy, have searched for new production techniques in order to meet these demands of the customers in the best way and to provide the highest efficiency with minimum input. As a result of this search, many new fertility techniques have emerged. Just in time production (JIT) system is one of these techniques, but its importance is increasing day by day. In order to reach the targeted sales and profitability levels and increase their productivity, companies should follow an effective cost policy due to the ruthless competition in the globalizing world, the changes and developments in technology and the fluctuations in the economy. Accordingly, JIT, which foresees the elimination of unnecessary elements and processes during production activities, is a system that aims to continuously improve production and production processes and minimize costs. JIT, whose basic philosophy is to minimize the intermediate stock level in the enterprises, reduces the fluctuations in demand and enables the production process to be realized effectively. In this study, the JIT system is discussed in detail. The features of the system and the benefits to be provided to the enterprises are emphasized. In addition, by examining the accounting dimension of the system, the differences between traditional costing and JIT costing have been put forward by example application.

PDF

___

Atmaca, M., Terzi, S. (2007),” Stratejik Maliyet Yönetimi Açısından Tam Zamanında Üretim Felsefesi İle Kısıtlar Teorisinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 22(1), 293-309
Aydınkaya, G. (2015), “Tam Zamanında Üretim” T.C Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Yönetim Muhasebesi Proje Çalışması
Bragg, S. M. (2007), Management Accounting: Best Practices, New Jersey: John Wiley & Sons Cengiz, E., Uyar, S. (2011), “ Geriye Doğru Maliyetleme (Backflush Costıng) Ve Bir Üretim İşletmesinde Uygulama”, Journal Of Yasar University, 6(22). 3681-3692
Çakıcı, C. (2006), “Backflush (Geriye Dönük) Maliyetleme Yöntemi”, Muhasebe Denetime Bakış Dergisi, 18(5), Nisan, 41-64.
Ertürk, M. (1998), İşletme Biliminin Temel İlkeleri, 3. Baskı, İstyanbul: Beta Basım,
Fogarty, D. W., Blackstone, J.H., Hoffmann, T.R. (1991), Production & Inventory Management, 2D Edition, Cincinnati: SouthWestern Publishing Co,.
Halevı, G. (2001), Handbook of Production Management Methods. İsrael: Elsevier.
Heitger, L. E., Matulich, S., & Ogan, P. (1992). Cost Accounting: Instructor's Resource Manual. College Division, South-Western Publishing Company.
Hernandez, A. (1989), JIT Manufacturing, New Jersey: Prentice Hall,
HO, J.C. ve CHANG, Y.L. (2001), An Integrated MRP and JIT Framework. Computers&Industrial Engineering, 41(2), 173-185
Horngren C. T; Foster G. (1987), Cost Accounting-A Managerial Emphasis, (Sixth Edition), New Jersey: Prentice –Hall, Inc. Englewood Cliffs
Horngren, C.T.; Datar S.M.; Foster G (2003), Cost Accounting: A Managerial Emphasis, (11th Edition), New Jersey: Prentice Hall Co
Horngren, C.T.; Harrıson, W.T.; Olıver , M.S. (2012), Accounting (9th Edition). New Jersey: Prentice Hall.
Johnderembse, M., A. and Gregory P. W. (1991), Operations Management, (Second Edition), New York: West Publishing Company
Kanat, S. ve Güner, M. (2006), “Tam Zamanında Üretim Sisteminin Tekstil Ve Konfeksiyon Sanayine Uygulanabilirliği”, Tekstil ve Konfeksiyon, 16(4), 274-278.
Karcıoğlu, R. (2000), Stratejik Maliyet Yönetimi, Erzurum: Aktif Yayınevi
Ketz, J. E.; Thomas L. C.; Sidney J. B. (1991), Management Accounting, San Diogo: Harcourt Brace Jovanovich Inc
Kumar, S. A.; Suresh, N. (2008), Production and Operations Management (2nd Edition). New Delhi: New Age International Limited, Publishers
Özkan, A. ve Esmeray, M. (2002), “Bir Maliyet Kontrol Sistemi Olarak Jıt Üretim Sistemi ve Muhasebe Uygulamaları”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 129-146.
Rayburn, L. G. (1993), Principles of Cost Accounting: Using a Cost Management Approach, (4th Edition), Homewood: Irwin Professional Publishing.
Sezal, L. (2017), “Maliyet Ve Yönetim Muhasebesi Açısından Kalite Maliyetleri Ve Tam Zamanında Üretim Sistemleri”, Journal of International Social Research, 10(51), 1109-1116
Şakrak, M. (1997), Maliyet Yönetimi, İstanbul: Yasa Yayınları Taniş, V. N. (1992) “Maliyet Muhasebesi Açısından Sıfır Stokla Üretim Sistemi”, Verimlilik Dergisi
Tütek, H. ve Öncü, S. (1991), “JIT (Just In Time) Felsefesinin İşletme Fonksiyonları ve Verimlilik Üzerindeki Etkileri”, Verimlilik Dergisi,
Ünal, S. (2007). “Tam Zamanında Üretim’’, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul,
Yükçü, S. (1999), Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi, 4. Baskı, İzmir: Cem Ofset
Yükçü, S. (2000), “JIT Üretim Sisteminin Maliyet Muhasebesi Uygulamalarına Etkisi”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl:1, Sayı:1, Nisan

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ