Kuşaklararası Gündelik Hayata Dair Bir Alan Araştırması: İzmir Örneği

Bu çalışmanın temel amacı, İzmir'deki farklı iki kuşaktan evli katılımcıların gündelik hayatlarına ve boş zamanlarına dair izlenimleri sosyolojik olarak analiz etmektir. Çalışmanın örneklemi, 2017 yılında İzmir’e bağlı merkez ilçelerde yürütülüp kartopuörnekleme tekniğiyle seçilen 1. kuşaktan 6'sı kadın 7'si erkek olmak üzere; 2. kuşaktan ise 8'i kadın 5'i erkek olmak üzere toplamda 26 evli katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada yarı-yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Kategorik hale gelen verilerin analizi ve yorumlanmasında betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Saha çalışmasından elde edilen veriler ışığında katılımcıların boş zaman etkinliklerinde sosyo-ekonomik faktörlerin her iki kuşakta da etkisinin önemli olduğu gözlenmiştir. Katılımcıların eğitim düzeyi yükseldikçe, sosyal statüsü arttıkça boş zaman yaratması ve bunları çeşitlendirmesi de artmaktadır 1. kuşak katılımcılar zamanlarını genellikle hane içerisinde televizyon izleyerek, eş/dost ziyaretlerinde bulunarak geçirirken; özellikle kadın katılımcılar öncelikle ev işleri ve çocukların bakımını giderdikten sonra geriye kalan zamanlarını bireysel tercihlerine göre kullanabilmektedirler. Bu bağlamda 1. kuşak katılımcılar için iş ve ev merkezli sorumluluklarının yerine getirilmesi önemli olup, bu işlerin dışında kalan zamanlarını gerek özel alanda gerekse de kamusal alanda geçirebilmektedirler. 2. kuşak katılımcıların 1. kuşağa nazaran benimsedikleri hayat tarzlarından dolayı gündelik yaşam pratiklerinde ve boş zaman faaliyetlerinde kişiseltercihlere ve sosyal ilişkilere verilen önem daha fazla olmaktadır. İki kuşak arasındaki bu farklılık,katılımcılarınekonomik ve kültürel sermayeleriyle ilişkili olupkatılımcıların şekillendirdikleri habituslarıyla açıklanabilir. İki kuşaktaki katılımcıların farklı toplumsal sınıflardaki konumları ve bu sınıflardan kaynaklı olarak oluşturdukları habitusların da farklı olması her birinin beğeni biçimlerini ve hayat tarzlarını etkilemiştir.

A Field Study Regarding Intergenerational Everyday Life: The Case of İzmir

The main objective of this research is to analyze the sociological impressions of the daily life and leisure time of the married participants from two generations in İzmir. The sample of the study was conducted in the centraldistricts of İzmir in 2017 and selected by the snowballsampling technique, 6 of which were women and 7 were men; in the second generation 8 women and 5 are men; in total, it was realized with 26 married participants. Semi-structed interview technique was used in the research. Descriptive analysis technique was used in the analysis and interpretation of categorized data. In the light of the data obtained from the field study it was observed that the effect of socio-economic factors on both generations was important in the leisure activities of the participants. As the level of education of the participants increases, their social status increases, their leisure time increases and diversifies.While the first generation participants spend their time by watching television and visiting friends in the household; especially the female participants can use their remaining time according to their individual preferences after removing household chores and childcare. In this context, it is important for 1st generation participants to fulfill their job and home-based responsibilities, and they can spend their time outside these jobs both in the private and public spheres. The importance given to personal preferences and social relations in daily life practices and leisure activities is more due to the lifestyles adopted by the second generation participants compared to the first generation. This difference between the two generations is related to the economic and cultural capital of the participants and can be explained by the habitus shaped by the participants. The positions of the participants in the two generations in different social classes and the habitus they created from these classes have also affected the likes and lifestyles of each.

PDF

___

Abadan, N. (1961). "Üniversite öğrencilerinin serbest zaman faaliyetleri", Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ajans Türk Matbaası.
Akarçay, E. (2014). Sınıfiçi farklılaşma ve sınıfiçi bütünleşme biçimi olarak Eskişehir’de orta sınıfın yeme-içme örüntüleri. Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Akgül Gök, F. (2013). Evli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili algılarının aile işlevlerine yansıması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aktaş, G. (2013). "Feminist söylemler bağlamında kadın kimliği: erkek egemen bir toplumda kadın olmak", Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30(1): 53-72.
Arslan, Z. (2011).Urban middle class, lifestyle and taste in Keçiören and Çankaya, Ankara: distinction through home furniture, furnishing and decoration, Yayınlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Arun, Ö. (2009). “Yaşlı bireyin Türkiye serüveni: Türkiye’de yaşlı bireyler arasında kültürel sermaye dağılımı”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1): 77-100.
Arun, Ö. (2013). "Rafine beğeniler ya da sıradan hazlar? Türkiye'de beğeninin, ortamın ve tüketimin analizine ilişkin bir model", Kültür ve İletişim, 16, (2):45-72.
Bal, H. (2016).Nitel araştırma yöntem ve teknikleri, Sentez Yayıncılık.
Başak, S., Kıngır, S. ve Yaşar, Ş. (2013). Kadının görünmeyen emeği: ikinci vardiya, ANKA Kadın Araştırma Merkezi, Rapor No:01.
Bates, D. (2013).21. yüzyılda kültürel antropoloji insanın doğadaki yeri,(Çeviren: Suavi Aydın), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Bayhan, V. (2014)."Milenyum veya (y) kuşağıgençliğinin sosyolojikbağlamı,Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2 (3): 8-25.
Bennett, A. (2018). Kültür ve gündelik hayat, (Çeviren: Nagehan Tokdoğan, Burcu Şenel ve Umut Yener Kara), Phoenix Yayınevi.
Berger, L. P., Luckmann. T. (2008).Gerçekliğin sosyal inşası, (Çeviren: Vefa Saygın Öğütle), Paradigma Yayınları.
Bora, A., Üstün, İ. (2008).Sıcak aile ortamı: demokratikleşme sürecinde kadın ve erkekler, Tesev Yayınları.
Bora, A. (2016). Kadınların sınıfı ücretli ev emeği ve kadın öznelliğinin inşası, İletişim Yayınları.
Bourdieu, P. (2014). "Vive la crise: sosyal bilimlerde heterodoksi için", (Çeviren: Güney Çeğin), Ocak ve Zanaat, (Derleyenler: Güney Çeğin vd.), İletişim Yayınları.
Bourdieu, P. (2015). Pratik nedenler, (Çeviren: Hülya Uğur Tanrıöver), Hil Yayınları.
Bourdieu, P. (2016). Eril tahakküm, (Çeviren: Bediz Yılmaz), Bağlam Yayıncılık.
Calhoun, C. (2014). “Bourdieu sosyolojisinin ana hatları”, (Çeviren: Güney Çeğin), Ocak ve Zanaat, (Derleyenler: Güney Çeğin vd.),İletişim Yayınları.
Chaney, D. (1999). Yaşam tarzları, (Çeviren:İrem Kutluk), Dost Yayınevi.
De Certeau, M. (2009). Gündelik hayatın keşfi 1. (Çeviren: Lale A. Özcan) Dost Yayınları.
Dedeoğlu, S. (2000). "Toplumsal cinsiyet rolleri açısından Türkiye’de aile ve kadın emeği", Toplum ve Bilim, 86, Güz: 139-170.
Dedeoğlu, S., Şahankaya, A. (2015). "Türkiye’de iş ve aile yaşamını uyumlaştırma politikaları", (Der.) Saniye Dedeoğlu ve Adem Yavuz Elveren, 2000’ler Türkiye’sinde Sosyal Politika ve Toplumsal Cinsiyet, İmge Kitabevi.
Donovan, J. (2014). Feminist teori, (Çeviren: Aksu Bora, Meltem Ağduk Gevrek, Fevziye Sayılan), İletişim Yayınları.
Ecevit, Y. (2003). "Toplumsal cinsiyetle yoksulluk ilişkisi nasıl kurulabilir?bu ilişki nasıl çalışılabilir?", Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25 (4), 83-88.
Esping-Andersen, G. (2011).Tamamlanmamış devrim, (Çeviren: Selin Çağatay),İletişim Yayınları.
Fichter, J. (2004). Sosyoloji nedir? (Çeviren: Nilgün Çelebi), Anı Yayıncılık.
Gans, H. (2007). Popüler kültür ve yüksek kültür, (Çeviren: Emine Onaran İncirlioğlu), Yapı Kredi Yayınları.
Giddens, A. (2014). Modernite ve bireysel-kimlik, (Çeviren: Ümit Tatlıcan), Say Yayınları.
Göker, E. (2014). “Ekonomik indirgemeci mi dediniz ?”, Ocak ve Zanaat, (Derleyen: Güney Çeğin vd.), İstanbul: İletişim Yayınları.
Günindi Ersöz, A. (2016). Toplumsal cinsiyet sosyolojisi. Anı Yayıncılık.
Günay, G. ve Bener, Ö. (2011). "Kadınların toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde aile içi yaşamı algılama biçimleri", Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15 (3), 157-171.
Hartmann, H. (2016). “Marksizmle feminizmin mutsuz evliliği”, Kadının görünmeyen emeği, (Hazırlayan: Gülnur Acar-Savran, Nesrin Tura Demiryontan), Yordam Kitap.
Hekimoğlu, G. (2019).Televizyondaki agora: bir kamusal alan imkânı olarak televizyon,Gece Akademi.
Helvacıoğlu, F. (1996).Ders kitaplarında cinsiyetçilik 1928-1995,Kaynak Yayınları.
IPSOS (2018). Ipsos Dijital Hayatlar Araştırması: www.ipsos.com.tr. (Erişim Tarihi: 15 Eylül 2018).
Kağıtçıbaşı, Ç., Ataca B. (2005). "Value of children and family change: a three-decade portrait of from Turkey", Applied Psychology: An International Review, 54 (3): 317-337.
Kandiyoti, D.,Saktanber A. (2005). Kültür fragmanları: Türkiye’de gündelik hayat, Metis Yayınları.
Karademir-Hazır I., Kalaycıoğlu, S., Çelik, K. (2016). "Orta sınıfların farklı kesitleri: sınıf geçmişi, kültür ve mesleki statü", Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 19, (2): 64-107.
Karaküçük, S. (2014).Rekreasyon boş zamanları değerlendirme, Gazi Kitabevi.
Kul, Z. (2019). Nevşehir il merkezinde çalışan kadın öğretmenlerin boş zamanlarını değerlendirme eğilimleri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kümbetoğlu, B. (2015).Sosyoloji ve antropolojiye niteliksel yöntem ve araştırma, Bağlam Yayıncılık.
Lefebvre, H. (2007).Modern dünyada gündelik hayat,(Çeviren: Işın Gürbüz),Metis Yayınları.
Lefebvre, H. (2012).Gündelik hayatın eleştirisi 1, (Çeviren: Işık Ergüden), Sel Yayıncılık.
Lefebvre, H. (2015).Gündelik hayatın eleştirisi 3, (Çeviren: Işık Ergüden), Sel Yayıncılık.
Lefebvre, H. (2016). Mekânın üretimi, (Çeviren: Işık Ergüden),: Sel Yayıncılık.
Lower, J. (2008).Brace yourself here comes generation y, Critical Care Nurse, 28 (5): 80-85.
Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü, (Çev: Osman Akınhay, Derya Kömürcü),Bilim Sanat Yayınları.
Özmen, Z. (2017). Beyaz yakalı yaşam tarzları, Phoenix Yayınları.
Özdil, M. (2017). "Kolektif ve bireysel kimlikler bağlamında sosyal bütünleşme", Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28: 383-400.
Öztimur, N. (2014). "Feminist teoride pierre bourdieu tartışmaları",Ocak ve Zanaat, (Derleyenler: Güney Çeğin, vd), İletişim Yayıncılık.
Öztürk, A. B. (2014). Erkeklik ve kadına yönelik şiddet: eşine şiddet uygulayan erkekler,Yayınlanmamışdoktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Palabıyık, A. (2011). “Pierre bourdieu sosyolojisi: habitus, sermaye ve alan üzerine”, Liberal Düşünce Dergisi,61-62: 121-141.
Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK). (2018). Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması,https://www.rtuk.gov.tr/assets/Icerik/AltSiteler/televizyonizlemeegilimleriarast irmasi2018.pdf, (Erişim Tarihi: 08.09.2019).
Ritzer, G. (2016). Büyüsü bozulmuş dünyayı büyülemek, (Çeviren: Şen Süer Kaya), Ayrıntı Yayınları.
Sancar, S. (2013). Türk modernleşmesinin cinsiyeti erkekler devlet, kadınlar aile kurar,İletişim Yayınları.
Şahin, Ö., Balta, E. (2001). "Gündelik yaşamı dönüştürmek ve marksist düşünce", Praksis, (4): 185-217.
Tatlıcan, Ü., Çeğin, G. (2014). “Bourdieu ve giddens: habitus veya yapının ikiliği", Ocak ve Zanaat, (Derleyenler: Güney Çeğin vd.), İletişim Yayınları.
Tatlıdil, E. (2009). "Kent ve kentli kimliği: İzmir örneği", Ege Akademik Bakış, 9, (1): 319-336.
Tekeli, Ş. (2010). Kadınbakış açısından 1980’ler Türkiye’sinde kadın, İletişim Yayınları
Tekin, N. (2012). "Tüketim temelli hayat tarzları ve gösteri mekanı olarak kentler", Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayını, (2): 69-84.
Tel, M. (2007). Öğretim üyelerinin boş zaman etkinlikleri üzerine sosyolojik bir araştırma: Doğu Anadolu Örneği, Yayınlanmamış doktora tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tezcan, M. (1994).Boş zamanların değerlendirilmesi sosyolojisi, Atilla Kitabevi.
Twenge, J. M. (2013). Ben nesli, (Çeviren: Esra Öztürk), KaknüsYayınları.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2012). Çocuk İşgücü Anketi Sonuçları, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13659, (Erişim Tarihi: 05.05.2019).
Walby, S. (2016). Patriarka kuramı, (Çeviren: Hülya Osmanağaoğlu), Dipnot Yayınları.
Yücebaş, M. (2016). Yerli ve milli gündelik hayat, İletişim Yayınları.

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ