Hüseyin Nihal Atsız’ın Bozkurtlar Romanında Boş Zaman ve Oyun Figürleri

Hüseyin Nihal ATSIZ Göktürklerin tarihi üzerine kurguladığı “Bozkurtlar” romanında, dönemin bozkır hayatını tarihi karakterler üzerinden anlatmaktadır. Atsız bu eserinde, Türk Töresi ve Türklerin toplumsal ahlakını konu edinmekle birlikte, Türklerin gündelik yaşamları hakkında da bilgiler sunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Atsız’ın anlattıkları ışığında bozkır hayatında Türklerin katıldıkları boş zaman aktivitelerini belirleyerek, dönemin oyun ve eğlence kültürü hakkında bilgi sahibi olmaktır. Romanı oluşturan “Bozkurtların Ölümü” ve “Bozkurtlar Diriliyor” adlı iki bölümde yaşanan olayların farklı coğrafyalarda geçmesi, bu coğrafyalarda farklı kültürlerin bulunması, toplumsal ahlâk ve yaşanılan coğrafyanın toplumların boş zaman değerlendirme alışkanlıklarınaetkisini ortaya koyması açısından da önemlidir. Romanda geçen zamanın şartları göz önünde bulundurularak boş zaman kavramı irdelenmiş ve bireylerin katıldıkları aktiviteler oyun kuramları bağlamında değerlendirilmiştir. Bu yönüyle çalışma; dönemin yaşam şekli, inançları, gelenek ve görenekleri, eğlence türleri, yarışmaları, törenleri gibi sosyal yaşam öğelerini rekreasyonel açıdan konu edinen bir sosyal zaman incelemesi niteliğindedir. Bozkır hayatında oynanan oyunların en dikkat çekici tarafı kurallı oyunlar olmasıdır. Kurallara uymak töreye uymakla eş değerdir. Oyun kuramları içerisinde “yaşama hazırlık kuramı” bozkır hayatında yetişkin oyunları ile sonraki yaşamlarına hazırlanan çocukların oyunlara katılma amaçlarını tanımlayan bir yaklaşım olarak görülmektedir. Çocuklar oyun yoluyla hayatın ileri dönemlerine ilişkin eylemlerin deneyimlerini yaparak gelecekteki yaşamlarına hazırlanmaktadırlar. Aynı çocuklar “sosyo-kültürel gelişim kuramı”nın gereği olarak oyun yoluyla Türk töresinin kurallarını öğrenmektedirler.

The Figures of Leisure and Play In The Hüseyin Nihal Atsız’s Bozkurtlar Novel

Hüseyin Nihal ATSIZ describes the steppe life of the period through historical characters that structured on the history of Göktürks in the Bozkurtlar novel. In this study, Atsız is the subject of Turkish Ethics and the social morality of Turks, but also provides information about the daily lives of Turks. The aim of this study is to determine the leisure activities of Turks in steppe life in light of what Atsız told us about and to have knowledge about the culture of play and entertainment of the period. The novel consists of two parts: ”Bozkurtların Ölümü” and “Bozkurtlar Diriliyor” that events were experienced in different geographies. The presence of different cultures in these geographies is also important in terms of revealing the effect of social morality and the geography on the leisure habits of societies. Considering the conditions of time in the novel, the concept of leisure and the activities of the individuals were evaluated in the context of game theories. The Study in this aspect; It is a social time study that focuses on social life elements such as life style, beliefs, customs and traditions, entertainment types, competitions and ceremonies. The most striking aspect of the games played in the steppe life is that they are regular games. Complying with the rules is equivalent to following the Turkish Ethics. The theory of readiness to life, which is a kind of game theories, is seen as an approach defining the aims of children who are prepared for adult games and their later lives in steppe life. Children are prepared for their future lives through experiences of actions related to later life through play. As a result of socio-cultural development theory, the same children learn the rules of Turkish Ethics with play.

___

  • Ardahan, F. (2016). Her yönüyle rekreasyon. Detay Yayıncılık.
  • Atsız, H. N. (2015). Bozkurtlar. Ötüken Neşriyat.
  • Bal, S. (2018). Gün olur asra bedel romanı ile bozkurtlar romanında mekân olarak bozkır. International Journal of Humanities and Education, 4(8): 307-322.
  • Caillois, R. (1961). Man, play and games. Thames and Hudson.
  • Çetin, A. (2010). Kutadgu Bilig’de aile kültüründe bir babanın oğul imajı ya da süregiden bellek/kültür. Milli Folklor, 22(85): 122-132.
  • Çetiner, H. (2019). Güncel animasyon uygulamaları (Oyunlar). Ö. Yayla & E. Karaçar (Ed.), Rekreasyon ve Güncel Animasyon uygulamaları içinde (s.109-156). Detay Yayıncılık.
  • Evis, A. (2014). Hüseyin Nihal Atsız’ın romanlarında fantastiğin izleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25): 13-36.
  • Gökalp, Z. (2017). Türk töresi. Ötüken Neşriyat.
  • Gökalp, Z. (2019). Yeni hayat. Ötüken Neşriyat.
  • Güngör, E. (2003). Kültür değişmesi ve milliyetçilik. Hisar Yayınları.
  • Hazar, A. (2014). Rekreasyon ve animasyon. Detay Yayıncılık.
  • Huizinga, J. (1995). Homo ludens oyunun toplumsal işlevi üzerine bir araştırma. (M. A. Kılıçbay, Çev.) Ayrıntı.
  • İzgi, Ö. (1977). Hunlar, Göktürkler ve Uygurlarda geleneksel festival ve eğlenceler. Tarih Dergisi. 31: 29-36.
  • Kafesoğlu, İ. (2018). Türk millî kültürü. Ötüken Neşriyat.
  • Leitner, M. J., & Leitner, S. F. (2012). Leisure enhancement. Sagamore Publishing.
  • Öztürk Serter, G. (2018) Yapılandırılmış oyun terapisine dayalı geliştirilen psiko-eğitim programının boşanmış aile çocuklarının depresyon ve uyum düzeyleri üzerine etkisi [Yayımlanmamış doktora Tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Tekin, A. (2016). Serbest zaman bağlamında oyun teorileri. S. Karaküçük (Ed.), Rekreasyon bilimi içinde (s.43-66). Gazi Kitapevi.
  • Tokuz, G. (2011). Gaziantep’te çocuk oyunları üzerine halkbilimsel bir inceleme [Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi]. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Topdemir, R. (2012). Tarihi romanda zaman meselesi. International Journal of Social Science. 5(2): 291-303.
  • Torkildsen, G. (1991). Leisure and recreation management. E & FN Spon.
  • Vygotsky, L.S. (1967). Play, and its role in the mental development of the child. Soviet Psychology, 5(3): 6-18.