Çözüm Odaklı Psikolojik Danışma Yaklaşımına Dayalı Grupla Psikolojik DanışmanınRuminasyon ve Öğrenilmiş Çaresizlık Üzerindeki Etkisİ

Bu çalışmanın amacı, çözüm odaklı psikolojik danışma yaklaşımına dayalı grupla psikolojik danışmanın lise öğrencilerinin ruminasyon ve öğrenilmiş çaresizlik düzeyleri üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışmada 3x3’ lük (deney kontrol plasebo x ön test son test izleme testi) karışık desen kullanılmıştır. Araştırma, 2016-2017 eğitim öğretim yılının bahar yarıyılında Balıkesir ili Altıeylül ilçesinde bulunan üç Anadolu lisesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubuna birbirine benzeyen özelliklere sahip üç farklı Anadolu Lisesinin 10. ve 11. sınıf öğrencileri dahil edilmiştir. Çalışmaya deney, plasebo ve kontrol grubunda 10’ar olmak üzere toplam 30 öğrenci katılmıştır. Deney grubunda 6 oturumluk çözüm odaklı danışma yaklaşımına dayalı grupla psikolojik danışma oturumları yürütülmüş, kontrol grubunda herhangi bir uygulama yapılmamış, plasebo grubunda ise deney grubuyla paralel zaman diliminde mesleki rehberlik etkinlikleri gerçekleştirilmiştir. Çözüm odaklı grupla psikolojik danışma oturumları yapılandırılırken çözüm odaklı kısa süreli terapi yaklaşımın temel ilke ve tekniklerinden yararlanılmış ve her bir oturuma 90 dakika süre ayrılmıştır. Plasebo grubuna uygulanan mesleki rehberlik etkinlikleri ise her biri 40 dakika süren 6 oturumdan oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Ruminasyon Ölçeği” ile “Öğrenilmiş Çaresizlik Ölçeği” kullanılmıştır. Programın etkililiğini test etmek için çok değişkenli ANOVA (MANOVA) analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda etkililiği incelenen programın lise öğrencilerin ruminasyon ve öğrenilmiş çaresizlik düzeylerini azalttığı görülmüştür. Elde edilen bulgular alan yazına dayalı olarak tartışılmıştır.

The Effect Of Solution Focused Group Counseling On Rumination And Learned Helplessness

This study aimed to investigate the effect of solution focused group counseling on rumination andlearned helplessness of high school students. A mixed pattern of 3 x 3 (experimental control placebo xpretest, posttest and follow-up test) was used in the study. The research was carried out in three Anatolianhigh schools located in the Altıeylül district of the Balıkesir province in the spring semester of the 2016-2017academic year. 10th and 11th grade students of three Anatolian High Schools with similar characteristicswere included in the study group of the research. A total of 30 students, 10 in the experimental, placebo andcontrol groups, participated in the study. While the solution focused group counseling sessions wereconducted with the experimental group, no application was made to the control group and vocationalguidance activities were conducted with the placebo group. The basic principles and techniques of thesolution-focused brief therapy were utilized while the solution-focused group counseling sessions werestructured and 90 minutes were allocated to each session. The vocational guidance activities applied to theplacebo group consist of 6 sessions lasting 40 minutes. In the research, “The Rumination Scale” and “TheLearned Helplessness Scale” were used as data collection tools. Multivariate ANOVA (MANOVA) analysiswas used to test the effectiveness of the program. As a result of the research, the program which effectivenesswas examined, was found to reduce high school students rumination and learned helplessness levels. Thefindings were discussed based on the literature.

PDF

___

Abela, J.R.Z., Vanderbilt, E. Rochon, A. (2004). A test of the integration of the response styles and social support theories of depression in third and seventh grade children. Journal of Social and Clinical Psycholog. 23(5): 653-674. https://doi.org/10.1521/jscp.23.5.653.50752
Alloy, L. B., Abramson, L. Y., Hogan, E., Whitehouse, W. G., Rose, D. T., Robinson, M. S., Kim, R. S. ve Lapkin, J. B. (2000). The Temple- Wisconsin cognitive vulnerability to depression project: lifetime history of axis ı psychopathology in ındividuals at high and low cognitive risk for depression. Journal of Abnormal Psychology. 109 (3), 403-418. https://psycnet.apa.org/fulltext/1973-26160-001.pdf (12 Mart 2015). https://doi.org/10.1037/0021-843x.109.3.403
Ateş, B. (2014). Üniversite öğrencilerinin sosyal fobi ile başa çıkmalarında çözüm odaklı grupla psikolojik danışmanın etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstütüsü. Erzurum.
Avcı, D. (2009). Öğrenilmiş iyimserlik eğitim programının 9. ve 10. sınıf öğrencileri iyimserlik düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Aydın, G. (1988). ‘Depresyonda bilişsel değerlendirme: DYBÖ yetişkin formunun klinik geçerlilik ve güvenirliği’. Nöroloji Nöroşirürji Psikiyatri Dergisi. 3 (3), 135-138.
Bauchemin, J. (2015). Examining the effectiveness of a short-term solution-focused wellness group iıntervention on perceived stress and wellness among college students. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. The Ohio State University.
Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Pegem Akademi Yayınları. Ankara. https://doi.org/10.14527/9789756802748
Coakes, S.J. (2005). SPSS 12.0 for Windows: Analysis without anguish. Australia: John Wiley.
Çitemel, N. (2014). Çözüm Odaklı grupla psikolojik danışma uygulamaları. Nobel Yayıncılık, Ankara.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Tek ve çok değişkenli dağılımlar için sayıltıların analizi, lojistik regresyon analizi, diskriminant regresyon analizi, küme analizi, açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, yol analizi. Ankara. Pegem.
Dwayne, S. (1996). Relationship between learned helplessness and urban adolescent problem behavior (Unpublished Doctorate Dissertation). The State University of New Jersey. USA.
Dweck, C. S. ve. Repucci, N., D. (1973). Learned helplessness and rein forcement responsibility in children. Journal of Personality And Social Pshychology. 35, 27–34. https://psycnet.apa.org/fulltext/1973-26160-001.pdf (12 Mart 2015 ).
Ellis, M.R. (2005). Relationship between parenting styles and children’s motivational style: The development of learned helplessness (Unpublished Master Dissertation). The University of Kansas.
Erdur Baker, Ö.,Özgülük, S.B, Turan, N., Demirci Danışık, N. (2009). Ergenlerde görülen psikolojik belirtilerin yordayıcıları olarak ruminasyon ve öfke/öfke ifade tarzları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 4, 43-53.
Erdur Baker, Ö., Bugay, A. (2012). The Turkish version of the ruminative response scale: An examination of ıts reliability and validity. The International Journal of Educational and Psychological Assessment, 10(2), 1-16
Gingerich, W. J. ve Eisengart, S. (2000). Solution focused brief therapy: A review of the outcome research. Family Process. 39, 477-498. https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.2000.39408.x
Gingerich, W. J. ve Wabeke, T. (2001). A solution-focused approach to mental health ıntervention in school setting. Children ve Schools. 23(1), 33-47. https://doi.org/10.1093/cs/23.1.33
İlbay, A.B. (2014). Çözüm odaklı grupla psikolojik danışma uygulamaları. Nobel Yayıncılık, Ankara.
İkiz, F.E, ve Çınkı, Ö. S (2016). Ergenlerin Ruhsal Belirtileri İle Duygusal Öz-Yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/14 Summer 2016. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.9725
İşlek, M. (2006). Çözüm odaklı yaklaşımlara göre düzenlenmiş sınav kaygısıyla başa çıkma eğitim programının üniversiteye hazırlanan öğrencilerin sınav kaygısı düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kezele, G. L. (1985). Psycho-educational intervention with learned helplessness: An analysis of attributional factors of learning disabled adolescents in conjunction with composing written language tasks in the academic setting. Unpublished doctoral dissertation, Marquette University, Milwaukee, USA. http://search.proquest.com/pqdtft/docview/303360009/fulltextPDF. (12 Mart 2015)
Ko, M. J., Yu, S. J. ve Kim, Y. G. (2003). The effects of solution-focused group counseling on the stress response and coping strategies in the Delinquent Juveniles. Journal of Korean Academy of Nursing. 3, 440-450. https://doi.org/10.4040/jkan.2003.33.3.440
Kök, M. (1992). Psikolojik danışmanın dezavantajlı çocukların öğrenilmiş çaresizlik, benlik tasarımı ve genel kaygı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Lambert, M. J., Okiishi, J. C., Finch, A. E. ve Johnson, L. D. (1998). Outcome Assessment: From Conceptualization to Implementation. Professional Psychology: Research and Practice, 29, 63-70. https://doi.org/10.1037/0735-7028.29.1.63
Lyubomirsky, S., Tucker, K. L., Caldwell, N.D. ve diğerleri. (1999). Why ruminators are poor problem solvers: Clues from the phenomenology of dysphoric rumination. Journal of personality and Social Psychology. 77, 1041-1060. https://doi.org/10.1037/0022- 3514.77.5.1041
Nolen-Hoeksema, S., Girgus, J. S., ve Seligman, M. E. P. (1986). Learned helplessness in children: A longitudinal study of depression, explanatory style and academic achievement. Journal of Personality and Social Psychology. 51, 435-442. https://psycnet.apa.org/fulltext/1986- 31259- 001.pdf (12 Mart 2015 ). https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.2.435
Nolen-Hoeksema, S. ve Morrow, J. A. (1991). Prospective study of depression and posttraumatic stress symptoms after a natural disaster: The 1989 Loma Prieta Earthquake. Journal of Personality and Social Psychology. Vol. 61, No. 1,115-121. https://doi.org/10.1037/0022- 3514.61.1.115
Özyurt, B. (2010). Gelişim Konularına genel bakış. (A. Kaya, ed.) Eğitim Psikolojisi. 4. Baskı (ss: 1-28). Ankara: Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9789944919500.01
Quick, E. K. (2013). Solution Focused Anxiety Management. A Treatment and Training Manual. San Diego: Elsevier Academic Press.
Papagergiou, C. ve Wells, A. (2004). Depressive rumination; nature, theory and treatment. Jon Wiley&Sons.Ltd.
Ramel, W., Goldin, P. R., Carmona, P. E. ve McQuaid, J. R. (2004). The effects of mindfulness meditation on cognitive processes and affect in patients with past depression. Cognitive Therapy and Research, 28, 433-455. https://doi.org/10.1023/b:cotr.0000045557.15923.96
Razali, N. M., Wah, Y. B. (2011). Power Comparisons of Shapiro-Wilk, Kolmogorov-Smirnov, Lilliefors and Anderson-Darling Tests. Journal of Statistical Modeling and Analysis. 2(1), 21-33
Rippere, V. (1977). “What’s the thing to do when you’re feeling depressed?” A pilot study. Behaviour Research and Therapy, 15,185-191. https://doi.org/10.1016/0005- 7967(77)90104-8
Sarı, E., ve Günaydın, N. (2016). Effectiveness of solution-focused coping with depression training on depression symptoms. Anatolian Journal of Psychiatry. 17(5), 369-375. https://doi.org/10.5455/apd.208951
Sarıcı Bulut, S. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sınav kaygıları, saldırganlık eğilimleri ve problem çözme becerilerindeki yetersizliklerin sağaltımında grupla çözüm odaklı kısa terapinin etkileri. Yayınlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sarıçam, H. (2014). Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşıma dayalı bir müdahale programının ruminasyon üzerinde etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://doi.org/10.26466/opus.406195
Seligman, M.E.P. (2007). Öğrenilmiş iyimserlik (Çev. S. Kunt Akbaş). Ankara: HYB Yayıncılık.
Siyez, D.M. (2010). Ergenlerde problem davranışlar (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi. Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2001). Using multivariate statistics. Boston: Allyn and Bacon.
Taylor, W.F. (2013). Effects of solution-focused brief therapy group counseling on generalized anxiety disorder. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Walden University.
Treynor, W., Gonzalez, R., & Nolen-Hoeksema, S. (2003). Rumination reconsidered: A psychometric analysis. Cognitive Therapy and Research. 27(3), 247-259.
Tuna, D. (2012). Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşıma dayalı öfke kontrolü eğitim programının lise öğrencilerinin öfke kontrolü ve iletişim becerileri düzeylerine etkisi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
Ulusoy, Y. ve Duy, B. (2013). “Öğrenilmiş iyimserlik psiko-eğitim uygulamasının öğrenilmiş çaresizlik ve akılcı olmayan inançlar üzerindeki etkisi” Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Educational Sciences: Theory & Practice - 13(3), 1431-1446. https://doi.org/10.12738/estp.2013.3.1469
Uysal, R. (2014). Çözüm Odaklı Grupla Psikolojik Danışma Uygulamaları. Nobel Yayıncılık, Ankara.
Watkins, E. R., Mullan, E., Wingrove, J., Rimes, K. A., Steiner, H. ve diğerleri (2011). Rumination-focused cognitive-behavioural therapy for residual depression: Phase II randomised controlled trial. The British Journal of Psychiatry, 199(4), 317-322. https://doi.org/10.1192/bjp.bp.110.090282.
Watkins, E. R., Scott, J., Wingrove, J., Rimes, K. A., Bathurst, N., Steiner, H. ve diğerleri. (2007). Rumination-focused cognitive behaviour therapy for residual depression: A Case Series. Behaviour Research and Therapy, 45(9), 2144-54. https://doi.org/10.1016/j.brat.2006.09.018
Yavuzer, H. (2005). Çocuk Psikolojisi. Remzi Kitabevi, İstanbul.
Yıldız, M. ve Erdeleklioğlu, J. (2017). Üniversite öğrencilerinin depresyon düzeylerinin ruminasyon ve problem çözme becerileriyle ilişkisi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 2019, 9 (1). https://doi.org/10.23863/kalem.2018.97
Zhang, W., Yan, T.T., Du, Y.S., ve Liu, X.H. (2014). Brief Report: Effects of solution-focused brief therapy group-work on promoting post-traumatic growth of mothers who have a child with asd. autism dev disord (2014) 44:2052–2056. https://doi.org/10.1007/s10803-014- 2051-8

ISSN: 2667-5617
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ