Kraliçe Arı Sendromu ve Hemşirelik Mesleği
Kadının toplumdaki konumuna ilişkin, cinsiyet kimliğinin küçük görülmesi, erkeklerin sergiledikleri liderlik yeteneklerini gösterme çabasını ortaya çıkmaktadır. Kadın ortaya çıkardığı bu erkeksi liderlik özelliği ile, iş yaşamında yüceltme ve çalıştığı iş ortamında diğer kadınlara zarar verme durumunda olacaktır. Bu durum literatüre, “kraliçe arı sendromu” olarak geçmiştir. Bu terim aynı zamanda kadınların daha çok çalıştığı ortamları da içermektedir. Kadın patron ya da yöneticilerin, kadın çalışanlar üzerinde strese neden olduğu gerçeği ile son zamanlarda çok fazla karşılaşılmaktadır. Kadınlar tarafından yönetilen kadınlarda depresyon ve strese daha çok rastlanmaktadır. Kadın yöneticilerin başarıyı yüceltme ihtiyacı, kıskançlık gibi nedenler ile, diğer kadın çalışanları tehdit unsuru olarak görmesi sendromun başlıca belirtileridir. Özellikle sağlık ve hemşirelik alanında da bu durum ile karşılaşmaktayız. Kraliçe arı sendromunun, kadın ağırlıklı bir meslek olan hemşirelik mesleğinde görülmesi çeşitli nedenlere bağlıdır. Bu nedenler arasında deneyimli bir hemşirenin kendi yerini daha tecrübesiz bir hemşire tarafından alması korkusu sayılabilir. Aynı zamanda deneyimli ya da yönetici hemşirenin daha iyi olma isteği, iş yükünün fazla olması, haksız ücret, uzun süren çalışma saatleri gibi negatif yönlerini görerek bu memnuniyetsizliğini, henüz bu zorluklarla karşılaşmamış genç hemşirelere yansıtma durumudur. Bu nedenle, sağlık hizmetinin verildiği kurumlarda, girişimcilik ile ilgili bilgiler verilmeli ve hizmet içi çalışmalar yapılmalıdır. Yapılan etkinlikler çalışma yaşamına entegre edilmeye çalışılmalıdır. Yönetici pozisyonundaki kadın çalışanların diğer kadın çalışanları desteklemesi motivasyonu daha çok artıracaktır. Gelecekte, hemşirelerin mesleğe ilişkin bakış açılarının olumlu yönde değiştirilmesi ve meslekte motivasyonun artması amacı ile, hemşirelik mesleğinde yaşanan kraliçe arı sendromuna ilişkin görüşlerin incelendiği, nedenlerin araştırıldığı ve çözüme ilişkin önerilerin yer aldığı çalışmalara gereksinim vardır.
Queen Bee Syndrome and Nursing
Regarding the position of women in society, low gender identity emerges as an effort to show the leadership skills of men. With this masculine leadership feature, the woman will have to glorify her business life and harm other women in her work environment. This situation is referred to the literature as “queen bee syndrome”. This term also includes environments where women work more. The fact that female bosses or managers cause stress on women workers has been faced recently. Depression and stress are more common in women managed by women. The main symptoms of the syndrome are that women managers see other women employees as threats due to the need to glorify success and jealousy. Especially in the field of health and nursing, we encounter this situation. The occurrence of queen bee syndrome in the nursing profession, which is a woman-based profession, depends on various reasons. These include fear of an experienced nurse being replaced by an inexperienced nurse. At the same time, it is reflecting this unhappiness to young nurses who have not yet encountered these difficulties by seeing negative aspects such as the desire of being experienced or managing nurse to be better, long working hours, unfair wages, and high workload. For this reason, entrepreneurship and in-service studies should be conducted in healthcare institutions that take into account demographic characteristics such as age and gender. These activities should be integrated into working life. Supporting other female employees in female management positions will increase motivation more. In the future, in order to change the perspectives of the nurses on the profession positively and to increase motivation in the profession, there is a need for studies examining the views on the queen bee syndrome experienced in the nursing profession, investigating the causes, and suggestions for solution.
___
- Alcorn, B. (1997). Commitments Cinderella and the Glass Ceiling. Los Angeles Times. Los Angeles, California, 3.
- Aytaç, S. (2001). Çift kariyerli eşler ve çalışma yaşamındaki yeri. Ezgi Kitabevi.
- Bickford, N. (2011). ‘Queen bees - an evolving species or an office myth?’. financialtimes.com.
- Bloom, EM. (2019). Horizontal violence among nurses. Experiences Responses and Job Performance. Nurs Forum, 54(1):77-83. doi: 10.1111/nuf.12300. Epub 2018 Oct 17.
- Çetin, A. (2011). Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısının Cam Tavanı Aşma Stratejilerine Etkisi: Bursa İli Tekstil Sektöründe Bir Alan Araştırması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 49(33), 19-34.
- Demir, G., Bulucu, G., Özcan, A., Yılmaz, D., Havva, Ş. (2014). Hemşirelerin mobbinge uğrama durumlarının belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1). https://doi.org/10.33631/duzcesbed.555924.
- Derks, B., Ellemers, N., Van Laar, C., De Groot, K. (2011). Do sexist organizational cultures create the Queen Bee?. British Journal of Social Psychology, 50(3), 519-535. https://doi.org/10.1348/014466610x525280.
- Derks,B., Van Laar, C., Ellemers, N. (2016). The queen bee phenomenon: Why women leaders distance themselves from junior women. The Leadership Quarterly, 27(3), 456-469. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2015.12.007
- Ellemers, N. (2014). Women at work: How organizational features impact career development. Policy insights from the behavioral and brain sciences, 1(1), 46-54. https://doi.org/10.1177/2372732214549327.
- Faniko, K., Ellemers, N., Derks, B. (2016). Queen Bees and Alpha Males: Are successful women more competitive than successful men?. European Journal of Social Psychology, 46(7), 903-913. https://doi.org/10.1002/ejsp.2198.
- Geçici, N.B., Sağkal, T. (2011). Ödemiş’te Çalışan Hemşirelerin Mobbinge Maruz Kalma Durumlarının İncelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1), 53-62.
- Griffin, M. (2004). Teaching cognitive rehearsal as a shield for lateral violence: An intervention for newly licensed nurses. The journal of continuing education in nursing, 35(6), 257-263. https://doi.org/10.3928/0022-0124-20041101-07.
- Griffin, M. (2005). Awareness of nurse-on nurse abuse helps resolve problem. Association of Perioperative Registered Nurses Management Connections, 1(5), 3.
- Inandi, Y. (2009). The barriers to career advancement of female teachers in Turkey and their levels of burnout. Social Behavior and Personality: an international journal, 37(8), 1143-1152. https://doi.org/10.2224/sbp.2009.37.8.1143.
- Leiper J. (2005). Nurse against nurse: how to stop horizontal violence. Nursing. 35:44–5. https://doi.org/10.1097/00152193-200503000-00037.
- Lockwood, N. (2004) The Glass Ceiling: Domestic and International Perspectives. Human Resource Magazine Research Quarterly, 1-49.
- Magnavita, N., Heponiemi, T. (2011). Workplace violence against nursing students and nurses: an Italian experience. J Nurs Scholarsh. 43:203–10. https://doi.org/10.1111/j.1547- 5069.2011.01392.x.
- McKenna, B.G., Smith, N.A., Poole, S.J., Coverdale, J.H. (2003). Horizontal violence: experiences of Registered Nurses in their first year of practice. J Adv Nurs .42(1):90–6.
- Mengi, Z. (2010). Sizin Sendromunuz Hangisi?, http://www.zeynepmengi.com/2010/08/sizinsendromunuz-hangisi?
- Mercanlıoğlu, Ç. (2010). Çalışma hayatında psikolojik tacizin (mobbing) nedenleri, sonuçları ve Türkiye’deki hukuksal gelişimi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 37-46.
- Mckoy, YD. (2013). The queen bee syndrome: A violent super bee. In International Conference on Nursing & Emergency Medicine. 2(3).
- Öztürk, U.C., Cevher, E. (2015). Isyerınde Tacızın Pembe Halı: Kadınların Kadınlara Uyguladıgı Mobbıng/The Pink Version Of Harrestment in The Workplace: Mobbing to Women by Women. Uludag Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, 34(1), 151-174.
- Örücü, E., Kılıç, R., Kılıç, T. (2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir ili örneği. Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 117-135.
- Özen Çöl, S. (2009). İşyerinde psikolojik şiddet: hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Çalışma ve Toplum. 4, 107-134.
- Purpora,C., Blegen, M.A., Stotts, N.A. (2012). Horizontal violence among hospital staff nurses related to oppressed self or oppressed group. J Prof Nurs. 28:306–14. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2012.01.001.
- Roche, M., Diers, D., Duffield, C., Catling-Paull, C. (2010). Violence toward nurses, the work environment, and patient outcomes. J Nurs Scholarsh. 42:13–22. https://doi.org/10.1111/j.1547-5069.2009.01321.x.
- Simons, S.R., Mawn, B. (2010). Bullying in the workplace—A qualitative study of newly licensed registered nurses. AAOHN journal, 58(7), 305-311. https://doi.org/10.3928/08910162- 20100616-02.
- Şengül, H., Cinar, F., Bulut, A. (2019). The perception of queen bee phenomenon in nurses; qualitative study in health sector. Nigerian journal of clinical practice, 22(7), 906. https://doi.org/10.4103/njcp.njcp_308_18.
- Tetik S. (2010). Mobbing kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2010(1), 81-89. https://doi.org/10.18493/kmusekad.24572.
- Turan, F. (2006). İşyerlerinde Psikolojik Yıldırma Olgusu ve Konuya İlişkin Bir Araştırma, İstanbul üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Türkiye.
- Yildirim, D., Yildirim, A., Timucin, A. (2007). Mobbing behaviors encountered by nurse teaching staff. Nursing Ethics. 14(4), 447-463. https://doi.org/10.1177/0969733007077879.
- Yıldırım, A., Yıldırım, D. (2007). Mobbing in the workplace by peers and managers: mobbing experienced by nurses working in health care facilities in Turkey and its effect on nurses. Journal of Clinical Nursing. 16:1444–1453. https://doi.org/10.1111/j.1365- 2702.2006.01814.x.
- Wuertele, R. (2017). The Influence Of The Queen Bee Syndrome On The Attitudes, Behaviors, And Emerging Leadership Styles Of The Millennials.
- Yürüten, M.T. (2010). İş Yaşamındaki Kadınlar/Kraliçe Arı Sendromu. http://www.miradanismanlik.com/makale.php?id=26
- Zel, U. (2002). İş arenasında kadın yöneticilerin algılanması ve kraliçe arı sendromu. Amme İdaresi Dergisi, 35(2), 39-48 (www.mightynurse.com) Erişim tarihi: 20.01.2019.