MUSTAFA PAŞA’NIN H. 1149 / M. 1736 TARİHLİ İRAN ELÇİLİĞİ LEVAZIMATI

Elçiler devletlerarası ilişkilerin vazgeçilmez unsurlarından olupelçilik faaliyetleri yüzyıllardan beri öneminden bir şey kaybetmemiştir.Elçilik görevinin başarıya ulaşması ise bu görev öncesinde yapılmış olaniyi bir planlama ile doğru orantılıdır. Bu nedenle elçilik hizmetininlojistik safhasının oldukça titiz bir şekilde planlanmış olmasıgerekmektedir. Bu bağlamda Osmanlı elçileri de görevlerinebaşlamadan önce oldukça ayrıntılı hazırlıklar yaparlar ve görevlerisüresince ihtiyaç duyacakları malzemeler, kendilerine devlet eliyle teminedilirdi. Temin edilen bu malzemeler elçilere, elçilik görevinin sonundageri alınmak koşuluyla verilirdi. H. 1149 / M. 1736 tarihinde İran’a elçiolarak gönderilen Mustafa Paşa’nın elçilik levazımatı da aynı şekildeHazine-i Âmire’den temin edilmişti. Elçiye verilen malzemeler oldukçatitiz bir şekilde tespit edilmiş ve hazırlıklar ona göre yapılmıştı. Bunlarelçilik heyetinin gerek yolculuk esnasında gerekse gidilen yerde ihtiyaçduyacağı türden malzemelerdi. Elçiye verilen bu levazımat, benzeruygulamalarda olduğu gibi elçilik görevinin sonunda geri alınmak üzereemaneten verilmişti. Mustafa Paşa’nın elçilik levazımatı elçilikhizmetlerinin oldukça geniş kapsamlı bir hazırlık safhası gerektirdiğinigözler önüne sermektedir. Elçiye verilen malzemelerin çeşitliliği,tamamlanması aylar süren elçilik hizmetlerinin amacına ulaşabilmesiiçin en ince ayrıntının bile oldukça önemli olduğunu göstermektedir.Osmanlı Elçisi Vezir Mustafa Paşa için temin edilen bu malzemeler,elçilik görevinin diplomasi sahası dışındaki yüzü hakkında ayrıntılıbilgiler içermektedir.

SUPPLIES FOR THE IRAN EMBASSY OF MUSTAFA PASHA OF H. 1149 / AD. 1736

Ambassadors are indispensable elements of interstate relations and the activities of embassies haven’t lost their importance for centuries. The success of the embassy mission is directly proportional to the good planning done before this mission. For this reason, the logistics phase of the embassy service must be planned very carefully. In this context, the Ottoman ambassadors made very detailed preparations before they started their duties and the materials they would need during the exercise of their duties was provided by the state. These materials were provided to the ambassadors under the condition that they were taken back at the end of the mission. The supplies for the embassy of Vizier Mustafa Pasha, who was sent as ambassador to Iran on H. 1149 / AD. 1736, were also obtained from the Treasury in this way. The materials given to the ambassador were determined very meticulously and preparations were made accordingly. These were the materials that the embassy committee would need both during the journey and at the destination. The materials given to the ambassador, as in similar practices, were given in consignment and to be taken back at the end of the mission. The supplies for the embassy of Mustafa Pasha show that the embassy services require a very extensive preparation phase. The diversity of the materials given to the Ottoman ambassador show that even the finest detail is very important for achieving the purpose of the embassy services which take months to complete. It is also possible to obtain informations about the face of the embassy mission outside the field of diplomacy.

PDF

___

BOA. A.DVN. MHM. d. 26, 57.
BOA. AE. SABH. I. 8/762.
BOA. BEO. A.TŞF. 347, 356, 359.
BOA. C. HR. 111/5543, 15/7766, 29/1405, 61/3021, 72/3586, 131/6534, 167/8336.
BOA. İE. HR. 5/530; 90 Numaralı Gaziantep Şeriyye Sicili.
Akyavaş, B. (1993). Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi’nin Fransa Sefâretnâmesi, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara.
Aydın, B. (2007). Divan-ı Hümayun Tercümanları ve Osmanlı Kültür ve Diplomasisindeki Yerleri, Osmanlı Araştırmaları, S. XXIX, s. 41-86.
Can, M. (2019). Sultanın Kapısında: Kudret-Heybet-Adalet (Osmanlı Devleti’nde Yabancı Elçiler), Gazi Kitabevi, Ankara.
Erdem, G. (2008). Osmanlı İmparatorluğu’nda Sürekli Diplomasiye Geçiş Süreci, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Evliya Çelebi Mehmed Zıllî İbn-i Derviş, (1318). Evliya Çelebi Seyahatnamesi, C.7, İkdam Matbaası, İstanbul.
Gündoğdu, A. (1999). “Türkistan’da Osmanlı İran Rekâbeti”, Osmanlı, Yeni Türkiye Yayınları, C. 1, Ankara. ss. 581-587.
Hammer, J. V. (1992). Büyük Osmanlı Tarihi, C. III, VII, VIII, X. Çev. Vecdi Bürün, Üçdal Neşriyat, İstanbul.
Hezarfen Hüseyin Efendi, (1998). Telhîsü’l-Beyân Fî Kavânîn-i Âl-i Osmân, (Haz. Sevim İlgürel), TTK Basımevi, Ankara.
Hoca Sadeddin Efendi, (1979). Tacü’t-Tevarih, (Sad. İsmet Parmaksızoğlu), Kültür Bakanlığı Yayınları, C. III-IV, Ankara, İpşirli, M. (1995). “Elçi”, DİA, C. 11, s. 3-15. Ankara.
Kantemir, D. (2005). Osmanlı İmparatorluğu’nun Yükseliş ve Çöküş Tarihi I, (Çev. Özdemir Çobanoğlu), Cumhuriyet Kitapları, 6. Bs. İstanbul.
Karamuk, G. (1992). “Hacı Zağanos’un Elçilik Raporu”, Belleten, c. LVI, S. 216, s.391-405.
Pedani, M. P. ()2011. “Osmanlı Padişahının Adına” Osmanlı’nın Fethinden Girit Savaşı’na Venedik’e Gönderilen Osmanlılar, (Çev. Elis Yıldırım), TTK Basımevi, Ankara.
Ricaut, P. (2012). Osmanlı İmparatorluğu’nun Hâlihazırının Tarihi (XVII. Yüzyıl), (Çev. Halil İnalcık, Nihan Özyıldırım), TTK Basımevi, Ankara.
Sak, İ. (2006). “1736-1741 Yılları Arasında İstanbul’a Gelen İran Elçilerinin Bazı Masrafları”, Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi, S. 16, s. 117-161.
Schröder, George Engelhardt; Mehmet Said Efendi ve Maiyeti, Pera Müzesi, Suna ve İnan Kıraç Vakfı Oryantalist Resim Koleksiyonu.
Sevinç, T. (2019). Emni Mehmed Paşa ve Canibi Ali Paşa’nın Rusya ve Avusturya’ya Sefaret Hazırlık ve Yolculukları (1739-1741) (Osmanlı Arşiv Kaynaklarına Göre), Gece Akademi, Ankara.
Tuncer, H. (2005). Eski ve Yeni Diplomasi, Ümit Yayıncılık, 4. bs., Ankara.
Tuncer, H. (2010). Osmanlı Diplomasisi ve Sefaretnameler, Kaynak Yayınları, İstanbul.
Uluskan, M. (2008). Bir Osmanlı Elçisinin Yolculuk Hazırlığı: İbrahim Paşa'nın 1699 Avusturya Elçiliği, Türklük Araştırmaları Dergisi, S. 20, s. 251-275.
Unat, F. R. (2008). Osmanlı Sefirleri ve Sefaretnameleri, TTK Yayınları, 4. bs., Ankara.
Uzunçarşılı, İ. H. (1988). Osmanlı Devleti’nin Merkez ve Bahriye Teşkilatı, Ankara.
Uzunçarşılı, İ. H. (1995). Osmanlı Tarihi, C. IV/ I, TTK Basımevi, 6. Bs. Ankara.
Vak’anüvis Suphî Mehmed Efendi, (2007). Subhî Tarihi Sami ve Şakir Tarihleri ile birlikte, Haz. Mesut Aydıner, Kitabevi, İstanbul.
Withers, R. (2010). Büyük Efendi’nin Sarayı, (Çev. Cahit Kayra) Yeditepe Yayınevi, İstanbul.

Turkish Studies - Historical Analysis-Cover

ISSN: 2667-5552
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ