PARION’DAN BİR GRUP KORINTH ALABASTRONU

Kuruluşu Grek Kolonizasyon Çağı ile ilişkilendirilen Parion AntikTroas Bölgesi’nin önemli liman kentlerinden biridir. Antik kent bugünküÇanakkale ili, Biga ilçesi, Kemer köyü sınırları içerisinde yer almaktadır.Kent ile araştırmalar ve kazı çalışmaları sonucu, kentin MÖ 709 yılındakurulduğu ve MS 12. yüzyıla kadar iskân gördüğü bilinmektedir. Kentte2005 yılından itibaren, farklı yapı ve alanlarda kazı ve restorasyonçalışmaları gerçekleştirilmektedir. Bu çalışma alanlarından birisi dekentin Güney-Tavşandere Nekropolisi’dir. Makalede ele alınan Korinthüretimi 9 alabastron da, Nekropolisin Arkaik Dönemkrematoryumlarından Krm 4 ve Krm 5’ den ele geçmişlerdir. Bualabastronlar, üzerlerindeki bezemelere göre Bitkisel (Karşılıklı Palmet)Bezemeli, Çizgisel (Bant-Nokta) Bezemeli, Hayvan Figürlü, Karışık YaratıkFigürlü ve Diğer Alabastronlar şeklinde alt gruplara ayrılmışlardır.Alabastronların tamamı göz önünde bulundurulduğunda MÖ 620-590aralığındaki süreçte, ikincil kremasyon gömü uygulamasına yer verildiğianlaşılmaktadır. Kaplardaki yanık belirtileri, bu kapların içlerinde hemkremasyon işleminde yanmayı hızlandırabilecek, hem de bu esnadaoluşabilecek kötü kokuyu giderecek hoş kokulu yağların olabileceğinigöstermektedir. Dolayısıyla, yakma işlemi esnasında kullanılanılarak,kapların krematoryum içerisine atılıp kırıldığı anlaşılmaktadır.Nekropolis’de Arkaik Dönem urnelerinin etrafında herhangi bir ölühediyesi ele geçmemesi de, ölü hediyesi bırakma ritüelinin yalnızcakremasyon esnasında yapıldığını göstermektedir. Ayrıca, bu seramikkaplar genel anlamda MÖ 630-590 aralığında Parion’un Kıta Yunanistan(Korinth) ile olan ilişkilerini de göstermektedir.

A GROUP OF CORINTHIAN ALABASTRA FROM PARION

Parion which its establishment associated with Greek colonisation period is the one of important port cities of Ancient Troas region. Ancient city is located within borders of today’s Çanakkale City, Biga District, Kemer Village. Results of researching and excavations it is known that the city was established in 709 BC and inhabited until 12th century AD. Excavations and restorations have been implemented in various structures and areas since 2005. One of these areas of excavation is Tavşandere Necropolis where located South of Ancient city. 9 alabastra in the article which Corinth product were founded in the Krm 4 and Krm 5 from Archaic Period Crematarium of necropolis. These alabastra are divided into groups as various ornements on them: Linear ornement (belt – spot), plantal ornament (antithetic palmette), mixedcreature figures and other alabastra. Considering about all of alabastra, it is understood that secondary cremation burials were used in the process between 620 – 590 BC. Sign of burnt in vessels show that not only used for accularate of cremation but also used spreading of fragnance. Thus it is understood that vessels were thrown and broken into the crematorium. The fact that no tomb gifts were found around Archaic Period urns in necropolis shows that the ritual of put the tomb gift was only performed during cremation. Furthermore these ceramic vessels show that relationship between Parion and land mass Greek.

___

  • Akkurnaz, F. B. (2016). Eski Yunan ve Roma Kaplar – İşlevler. Arkeoloji Sanat Yayınları.
  • Akurgal, M. (1997). Korinth Seramiği MÖ 750-550, İstanbul.
  • Amyx, D. A.- Lawrence, P. (1975), “Archaic Corinthian Pottery and Anaploga Well”, Corinth VII2, Princeton- New Jersey, 1-168.
  • Amyx, D. A. (1988). Corinthian Vase-Painting of the Archaic Period, Vol I Cataloque, II Commentary, III Indexes, University of California Press, Berkeley.
  • Amyx, D. A.-Lawrence, P. (1996), “Studies in Archaic Corinthian Vase Painting”, Hesperia Suppl. 28, 1-228.
  • Andreiōménou, A. K. (2007). Tanágra ī anaskafī tou nekrotafeíou (1976-1977, 1989)-Τανάγρα: Η ανασκαφή του νεκροταφείου (1976-1977,1989), Athīnai: I en Athīnais Archaiologikī Etaireia (Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία).
  • Ashmead, A. H.-Phillips, K. M. (1976). Classical Vases: Excluding Attic Black-Figure, Attic RedFigure and Attic White Ground, Catalogue of Classical Collection Museum of Art the Rhode Island School of Design.
  • Avram, A. (2004), “The Propontic Coast of Asia Minor”, (Ed. M. H. Hansen, T. H. Nielsen), An Inventory of Archaic and Classical Poleis, Oxford University Press, New York, 974-999.
  • Başaran, C. (1998), “Parion 1997 Araştırmaları”, Araştırma Sonuçları Toplantısı, XVI-I, Ankara 1998, s. 349-364.
  • Başaran, C. (2001), “Parion’dan İki Gladyatör Steli”, (Ed. C. Özgünel, O. Bingöl, V. İdil, S. Doruk), Günışığında Anadolu, Cevdet Bayburtluoğlu İçin Yazılar, Homer Kitabevi, 19-24.
  • Başaran, C. (2006), “Parion: Karanlıktan Günışığına”, (Edt. Turan Takaoğlu), Anadolu Arkeolojisi’ne Katkılar - 65. Yaşında Abdullah Yaylalıya Sunulan Yazılar, Hitit Color, İstanbul, 185-200.
  • Başaran. C. – Kasapoğlu, B. E. (2014), “Parion Güney Nekropolisi 2005-2013”, (Ed. H. Kasapoğlu – M. A. Yılmaz), Anadolu’nun Zirvesinde Türk Arkeolojisinin 40 Yılı, Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara, 117-138.
  • Başaran-Keleş-Ergürer-Kasapoğlu vd. (2015), “Parion 2013 Yılı Kazı ve Restorasyon Çalışmaları”, 36. Kazı Sonuçları Toplantısı, 3. Cilt, Ankara, 413-436.
  • Berges, D. (2002). “Archaische Funde aus Alt-Knidos”, Istanbuler Mitteilungen Band 52, 99-164.
  • Boardman, J.-Hayes, J. (1973). Excavations at Tocra 1963-1965: The Archaic Deposits II and Later Deposits, BSA, Supplementary Volumes, No. 10, 1-126.
  • Bulut, H. (1998). Daskyleion Korinth Seramikleri, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Dehl, C. von Kaenel (1995). Die Archaische Keramik aus dem Malophoros-Heiligtum in Selinunt. Die Korinthischen, Lakonischen, Ostgriechischen, Etrüskischen und Megarischen Importe Sowie Die ‘Argivisch-Monochrome’ und Lokale Keramik aus den Alten Grabungen.
  • Dimitriu S. - Alexandrescu, P. (1965). Corpvs Vasorvm Antiquorvm Roumanie 1, Bucarest 1, Institut D’Archéologie Musée National Des Antiquités, 1965.
  • Dugas, C. (1928). Les Vases De L’Héraion, Delos X
  • Dugas, C., Rhomaios, C.(1935). Les Vases De Délos, Delos XVII.
  • Dunbabin, T. J. (1962). Perachora, The Sanctuaries of Hera Akraia and Limenia II, Pottery, Ivories, Scarabs and Other Objects from the Votive Deposit of Hera Limenia, Oxford.
  • Ergürer, H. E. – Keleş,V. (2018), “Parion Tiyatrosu’nda Bulunan Gliadiatör Graffitoları”, TÜBAKED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi , Sayı 18, 21-32.
  • Görkay, K. (1999). Batı Anadolu’ya Korinth ve Attika Siyah Figür Seramiğinin İthali, Dağılımı ve Değerlendirmesi, Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Greenewalt, C. H. (2010), “Giriş”, (Ed. Nicholas D. Cahill), Lidyalılar ve Dünyaları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 7-36.
  • Herodotos, Herodot Tarihi, (Çev. M. Ökmen), IV-138, Türkiye İŞ Bankası Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Hoepli, U. (1925). Monumenti Antichi Vol. XXX.
  • Jacopi, G. (1929/30). Scavi Nelle Necropoli Camiresi, 1929-1930, ClRh 4.
  • Kasapoğlu, B. E. (2019). “Parion Güney-Tavşandere Nekropolisi’nden Bir Arkaik Dönem Krematoryumu ve Buluntuları”, (Ed. V. Keleş-H. Kasapoğlu, H. E. Ergürer, E. Çelikbaş-A. Yılmaz) Cevat Başaran’a 60. Yaş Armağanı, Ankara, 177-194.
  • Kasapoğlu, H. (2007), “Parion Nekropolü Mezar Tipleri”, (Ed., B. Can – M. Işıklı), Doğudan Yükselen Işık Arkeoloji Yazıları – Atatürk Üniversitesi 50. Kuruluş Yıldönümü Arkeoloji Bölümü Armağanı, Ege Yayınları, İstanbul, 481-520.
  • Kasapoğlu, H. (2008), Parion Nekropolü 2006 Yılı Seramik Buluntuları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Kasapoğlu, H. (2013), “VII. Nekropol”: (Ed C. Başaran.), Antik Troas’ın Parlayan Kenti Parion, 1997-2009 Yılları Yüzey Araştırmaları, Kazı ve Restorasyon Çalışmaları, Ege Yayınları, İstanbul, 107-135.
  • Kasapoğlu, H. (2015), “İlk On Yıllık Veriler Işığında Parion Güney Nekropolisi Arkaik Dönem Kremasyonları ve Urneleri”, (Ed. C. Başaran – V. Keleş), Parion Kazıları 10. Yıl Armağanı, Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara, 99-116.
  • Keleş, V. (2013), “Giriş-Coğrafik Özellikler”, (Ed. C. Başaran) Antik Troas’ın Parlayan Kenti Parion, 1997-2009 Yılları Yüzey Araştırmaları, Kazı ve Restorasyon Çalışmaları, Ege Yayınları, İstanbul, 19-26.
  • Keleş, V. – Çelikbaş, E. (2014), “Parion Roma Kolonizasyon Sikkeleri” Arkeoloji ve Sanat Dergisi, Sayı 145, 75-84.
  • Keleş, V. – Ergürer, H. E. – Kasapoğlu, H. vd. (2018), “Parion 2016 Sezonu Kazı ve Restorasyon Çalışmaları”, Kazı Sonuçları Toplantısı, 39. 1, Ankara, 183-210.
  • Keleş, V. (2016). “Tiyatro’da Ele Geçen Alexandria Troas Sikkeleri ve Goth İstilası”, (Ed. C. Başaran - H. E. Ergürer), Parion Tiyatrosu: 2006-2015 Yılı Çalışmaları, Mimarisi ve Buluntuları, Ankara, 193-200
  • Kinch, K. F. (1914). Fouilles de Vroulia, Berlin. Kustermann, G. A. (2002). Selinunte - Necropoli Di Manicalunga: Le Tombe Della Contrada Gaggera, Soveria Mannelli, Rubbettino.
  • Leaf, W. (1923), Strabo on the Troad, Cambridge University Press, London.
  • Lo Porto, F. G. (1998). Corpvs Vasorvm Antiquorvm Italia, Mvseo Nazionale di Taranto-Collezione Rotondo, Fasc. LXX.
  • Magie, D. (1950), Roman Rule in Asia Minor: To the End of the Third Century after Christ, Vol. I: Text, Princeton Universty Press, New Jersey.
  • Mansel, A. M. (1995), Ege ve Yunan Tarihi,, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
  • Martelli Cristofani, M. (1972). Corpvs Vasorvm Antiqvorvm Italia LII, Mvseo Archeologico Nazionale Di Gela, Roma 1972.
  • Martelli Cristofani, M.(1973). Corpvs Vasorvm Antiqvorvm- Italia LIII Mvseo Archeologico Nazionale Di Gela, Roma.
  • Mayence, F. (1926). Corpvs Vasorvm Antiquorvm Bruxelles 1, Musée Royaux du Cinquantenaire; 1. Mayence, F.-Verhoogen, V. (1949). Corpvs Vasorvm Antiquorvm Bruxelles 3, Musée Royaux D'art Et D'histoire (Cinquantenaire); 3, Wechselnde Verlage.
  • Mustilli, D. (1942). La Necropoli Tirrenica di Efestia, Annuario Della R. Scuola Archeologica Di Atene E Delle Missioni Italiane in Oriente, Vol. XV-XVI, Roma-XX.
  • Neeft, C. W. (1978). “The Dolphin Painter and his Workshop. A Corinthian Atelier busy on Small Oil-Vases”, Bulletin antieke beschaving (BABesch), 52-53-1977-1978, 133-170.
  • Neeft, K. (1993). “Aegina, Aphaia-Tempel XVI, Corinthian Alabastra and Aryballoi”, Archἂologischer Anzeiger, 1993, New York, 543-621.
  • Bonacasa, N. (1976), Princeton Encyclopedia of Classical Sites, Princeton University Press, New Jersey.
  • Oyarçin, K. (2016). “V. A. Parion Tiyatrosu Sikkeleri Üzerine Genel Bir Değerlendirme”, (Ed. C. Başaran - H.E. Ergürer), Parion Roma Tiyatrosu: 2006-2015 Yılı Çalışmaları Mimarisi ve Buluntuları, 181-193.
  • Öncü, Ö. E. (2013). “The Harbor of Yenikapı in The Archaic, Classical, and Hellenistic Periods”, (Ed. B. Öztuncay, B. Coşkuner), Stories from the Hidden Harbor Shipwrecks of Yenikapı, İstanbul, 16-21, 94-103.
  • Öncü, Ö. E. (2014). “Hellen Kolonizasyon Dönemin’de Yenikapı Limanı”, (Ed. Ş. Baltaş, Ş. Altun), Hayalden Gerçeğe Bir İstanbul Öyküsü Marmaray, Ankara, 142-153.
  • Payne, H.(1931). Necrocorinthia, Clarenton Press, Oxford.
  • Payne, H.(1940). Perachora The Sanctuaries of Hera Akraia and Limenia-Excavations of the British School of Archeology at Athens 1930-1933, British School at Athens, 1940.
  • Plaoutine, N.-Pottier, E.-Merlin, A(1938)., Musée du Louvre 9, Corpvs Vasorvm Antiqvorvm France 14.
  • Pottier, E.(1933). Corpvs Vasorvm Antiqvorvm, France 12, Museé du Louvre, Paris.
  • Pottier, E.(1897). Vases Antiques Du Louvre. Sevin, V.(2001), Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası I, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
  • Sidorova, N.(2004). Corpvs Vasorvm Antiqvorvm, Russia 7, Pushkin State Museum of Fine Arts, Corinthian and Etrusco-Corinthian Vases.
  • Somersan, T. S.(2007). Antandros Korinth Seramikleri, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Stillwell, A. N.- Benson, J. L.- Boegehold, A. L.- Boulter, C. G. (1984). “Potters’ Quarter the Pottery”, Corinth, Vol. 15, No. 3, 1-428.
  • Ure, P. N., “Excavations at Rhitsόna in Boeotia (Continued)”, JHS, Vol. 30, 1910, 336-356.
  • Ure, P. N.(1934). Aryballoi and Figurines from Rhitsona in Boeotia, London.
  • Wallenstein, K.(1973). Corpvs Vasorvm Antiqvorvm, Deutschland 36-Tübingen 1, München.
  • Wiesehöfer, J. (2002), Antik Pers Tarihi, (Çev. S. Sinanoğlu), Telos Yayıncılık.
  • Yılmazer, H. (1995). Anadolu’da Alabastronlar, Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.