1912

Birinci Dünya Savaşı’na Giriş Süreci, Doğu (Kafkas) Cephesi: Köprüköy Ve Azap Muharebeleri

Bu çalışmada, Enver Paşa’nın Osmanlı Devleti’ni Birinci Dünya Savaşı’na nasıl soktuğu ve Birinci Dünya Savaşı’nda coğrafi olarak en büyük cephe özelliğine sahip olan Doğu (Kafkas) harekatının başlangıç muharebeleri olarak kabul edilen Köprüköy ve Azap Muharebeleri incelenmiştir. İngiltere’ye ısmarlanan ve parası peşin olarak ödenen iki savaş gemisi, Dünya Harbi’nin çıkacağının anlaşılması ile İngiliz Donanma Bakanı Winston Churcill’in girişimleri ile Osmanlı Devleti’ne verilmedi. Bu olay Osmanlı Devleti’ni Üçlü İtilaf’tan uzaklaştıran ve Almanya’ya yaklaştıran en önemli hadise oldu. Osmanlı Devleti, İngiltere’ye Almanya’dan gelen Goeben ve Breslau zırhlı gemilerinin satın aldığını bildirdi. Böylece, çağın en modern gemilerinden sayılan bu iki gemi, Osmanlı Deniz Kuvvetlerinin envanterine dahil edildi. İçinde Goeben zırhlısı ve Breslau kruvazörünün bulunduğu Osmanlı Donanma gücü, Alman Amiral Suşon’un emrinde 29 Ekim 1914 tarihinde Sivastapol, Odesa, Novarosiski ve Kofe deniz üslerini bombardımana tuttu. Bu girişim ile Osmanlı Devleti ile Rusya fiilen savaşa girmiş oldular. Enver Paşa’yı bu savaşa geç girilmesi ve Doğu (Kafkas) Cephesi’nde bir kış harekatının yapılmaması konusunda Kazım Karabekir Paşa, Hasan İzzet Paşa, Liman Von Sanders Paşa, 3. Ordu Komutanı Hasan İzzet Paşa gibi ünlü komutanlar uyarmışlardır. Fakat Enver Paşa bu önemli tavsiyeleri gözönüne almamıştır. Onbeş gün devam eden Köprüköy ve Azap Muharebeleri Rus kuvvetleri ile yapılmış ve bu muharebelerde kısmi başarılar elde edilmekle birlikte kesin olarak düşman yenilmemiştir.

The Entry Process To The First World War, Eastern (Caucasus) Front: Köprüköy And Azap Battles

In this study, the Köprüköy and Azap battles, which were accepted as the initial battles of the Eastern (Caucasus) Operation, which had the largest geographic feature in the First World War, were examined. Two warships, which were ordered to England and paid in cash, were not given to the Ottoman State by the attempts of the British Navy Minister Winston Churcill upon the understanding that the World War would come. This event was the most important event that diverted the Ottoman Empire from the Trilateral Entente and brought it closer to Germany. The Ottoman Empire reported that Britain bought the battleships Goeben and Breslau cruisers from Germany. Thus, these two ships, considered one of the most modern ships of the era, were included in the inventory of the Ottoman Navy. On 29 October 1914, the Ottoman Navy power, which included the battleship Goeben and cruiser Breslau, bombarded Sivastapol, Odesa, Novarosiski and Kofe naval bases at the disposal of the German Admiral Suşon. With this initiative, the Ottoman Empire and Russia actually entered the war. Enver Pasha had been warned by such famous commanders like Kazim Karabekir Pasha, Liman Von Sanders Pasha, 3. Commander Hasan Izzet Pasha not to enter this war early and not to make a winter operation to the Eastern (Caucasus) front. However, Enver Pasha did not consider these important recommendations. Köprüköy and Azap battles, against Russian forces lasted for fifteen days. Partial successes were achieved in these battles, but the enemy was not absolute defeated.

PDF

___

Aras, H. (2002). Sarıkamış Harekatı ve Enver Paşa. İstanbul: Metropol Yayınları.
Arif, M. (2006). Bir İmparatorluğun Dramatik Kaybı, Başımıza Gelenler, 93 Harbi’nde Doğu Anadolu Cephesi. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
Atabey, F. (2006). Karadeniz’de Türk Donanması Birinci Dünya Harbi ve Milli Mücadele Dönemi. Ankara: Atatürk Araştırmaları Merkezi.
-Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşiv Daire Başkanlığı Yayınları (BOA) No: 130, C. I, İstanbul 2013.
BOA, DH. EUM. 7. Şb. 2/31 (Dahiliye Emniyet-i Umumiye 7. Şube)
BOA, DH. KMS, 27/2 (Dahiliye Kalem-i Mahsus -Başbakanlık Osmanlı Arşivi Yıldız)
BOA, DH. KMS, 1105/41 (Hariciye Matbuatı, Babıali Dahiliye Nezareti, Matbuata Dairesi
BOA, DH. KMS, 1111/3-1 (Hariciye Matbuatı, Babıali Dahiliye Nezareti, Matbuata Dairesi)
BOA, DH. KMS, 1111/3-5 (Hariciye Matbuatı, Babıali Dahiliye Nezareti, Matbuata Dairesi)
BOA, DH. KMS, 1111-3/13-14 (Hariciye Matbuatı, Babıali Dahiliye Nezareti, Matbuata Dairesi)
BOA, HR. SYS, 2108/4-17 (Hariciye Siyasi, Osmanlı Telgraf Ajansı)
Bardakçı, M. (2016). Hafız Hakkı Paşa’nın Sarıkamış Günlüğü. İstanbul: Türkiye İşbankası Yayınları.
Belen, F. (1964). Birinci Cihan Harbi’nde Türk Harbi, 1914 Yılı Hareketleri. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Çakmak, F. (2005). Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi. Ankara: Genelkurmay Başkanlığı ATASE Yayınları.
Çolak, M. (2014). Alman İmparatorluğu’nun Doğu Siyaseti Çerçevesinde Kafkas Politikası (1914- 1918). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Genelkurmay ATASE Başkanlığı. (1993). Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi Kafkas (Doğu Cephesi) 3. Ordu Harekatı. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Genelkurmay ATASE Başkanlığı. (1985). Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Osmanlı Devri Birinci Dünya Harbi İdari Faaliyetler ve Lojistik. Cilt X, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Guzze. (2007). Birinci Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesindeki Muharebeler. Yayına Haz. Alev Keskin, Tercüme: Hakkı Akoğuz, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Jorga, N. (2009). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi (1640-1774). C.4, Yayına Haz. Erhan Afyoncu, İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
J. Shaw, S. (2014). Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu - Savaşa Giriş. Ankara: Türk Tarih Kurum Yayınları.
Karabekir, K. (1995). Birinci Cihan Harbine Neden Girdik. C.1, 2. B, İstanbul: Emre Yayınevi.
Karal, Enver Z. (1994). Osmanlı Tarihi, Nizam-ı Cedid ve Tanzimat Devirleri(1789-1856). C. V, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Köprülü, Ş. (2015). Birinci Dünya Harbi Başlangıcında 3. Ordu, Sarıkamış, Çevirme ve Meydan Muharebesi. Ankara: Korza Yayıncılık.
Maslofski. (1935). Umumi Harp’te Kafkas Cephesi Eserin Tenkidi. Çev. Nazmi, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Müderrisoğlu, A. (1997). Sarıkamış Dramı. İstanbul: Kastaş Yayınları.
Sanders, Liman v. (2018). Türkiye’de Beş Sene. Çev. Osmanlı Genelkur. Askeri Tarih Encümeni Tercüme Heyeti, Yayına Haz. Muzaffer Albayrak, 7. B, İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
Sayılır, B. (2006). Türk Kurmay Subaylarının Gözüyle Çanakkale Savaşı. İstanbul: Salyangoz Yayın.
Tolon, Ahmet H. (2006). Birinci Dünya Savaşı Sırasında Taksim Anlaşmaları ve Sevr’e Giden Yol. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. https://doi.org/10.33419/aamd.702849

Turkish Studies - Historical Analysis-Cover

ISSN: 2667-5552
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ