1910

Birinci Dünya Savaşı’nın İlk Günlerinde İngiltere ile Esir Krizi

Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’nda müttefiki Almanya’nın yükünü hafifletmek amacıyla birçok cephede savaşmak zorunda kalmıştır. Özellikle İngiltere’nin Güney Asya ile bağlantısını kesmek amacıyla Mısır, Hicaz ve Yemen gibi cepheler açılmıştır. İngiltere, bu mücadele esnasında birçok kez savaş kurallarını ihlal etmiştir. Bu ihlallerden birisi de, Osmanlı Devleti’nin lojistik faaliyetlerini aksatmak maksadıyla Mısır’da Port Said Limanı’nda Yemen’e sevkiyat ve nakliyat ile görevli piyade Binbaşı Bahaeddin Bey ile Bahriye Yüzbaşı Tahsin Efendi’nin İngilizler tarafından tutuklanması hadisesidir. Buna karşılık Enver Paşa Dâhiliye Nezareti’ne tutuklanan bu iki askere karşılık İstanbul’da bulunan İngiliz tebaasından iki muteber kişinin tutuklanmasın istemiştir. İstanbul Emniyet Müdürlüğü İstanbul’da bulunan İngiliz tebaasından muteber kişilerin listesini hazırlayıp Dâhiliye Nezareti’ne göndermiştir. Bu arada söz konusu iki askerin serbest bırakılmadığı takdirde yerine İngiltere tebaasından iki kişinin tutuklanacağı kararı Amerikan Sefareti’ne de iletilmiştir. Buradaki amaç İngiltere’nin savaş suçu işlediğini dünya kamuoyuna duyurmaktır. Çalışmamızda bu kişilerin tespit edilmesi ve Dâhiliye Nezareti’ne sunulması süreci arşiv belgeleri ışında değerlendirilmiştir.

The Pows Crisis with the England in the First Days of the First World War

During the First World War, the Ottoman Empire had to fight on many fronts in order to ease the burden of its ally Germany. Facades such as Egypt, Hijaz and Yemen were opened in order to cut off the connection of England with South Asia. Britain has violated the rules of war many times during this struggle. One of these violations is the incident of the British arrest of the infantry Major Bahaeddin Bey and Navy Captain Tahsin Efendi, who were in charge of shipment and transportation to Yemen at Port Said Port in Egypt in order to hinder the logistic activities of the Ottoman Empire. On the other hand, Enver Pasha asked two British soldiers in Istanbul to be arrested in response to these two soldiers who were arrested under internal custody. The Istanbul Security Directorate prepared and sent a list of reputable persons from the British subjects in Istanbul to the Ministry of Internal Affairs. In the meantime, the decision to arrest two British subjects instead of the two soldiers in question was forwarded to the US Embassy. The aim is to make the world public aware of the war crimes committed by England. In our study, the process of identifying these people and presenting them to the Ministry of Internal Affairs was evaluated in the light of archival documents.

PDF

___

Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi
Dâhiliye Emniyet-i Umumi Beşinci Şube
BOA, DH. EUM 5. Şube, 4-41-1333- M.08-1.
BOA, DH. EUM 5. Şube, 4-41-1333- M.08-2.
BOA, DH. EUM 5. Şube, 4-41-1333- M.08-3.
BOA, DH. EUM 5. Şube, 4-41-1333- M.08-4.
BOA, DH. EUM 5. Şube, 4-41-1333- M.08-5.
BOA, DH. EUM 5. Şube, 4-41-1333- M.08-6.
BOA, DH. EUM 5. Şube, 4-41-1333- M.08-7.
BOA, DH. EUM 5. Şube, 4-41-1333- M.08-8.
Arıkan, M. (1991). Birinci cihan harbi Türk esir mektuplarında duygu ve düşünceler. Osmanlı Araştırmaları Xl., 35-48.
Aslan, Y.(2008). Savaş hukukunun temel prensipleri, TBB Dergisi, (79), 235-274.
Baron Kress von Kressenstein. (1943). Türklerle beraber Süveyş kanalına. Haz. Mazhar Besim Özalpsan., İstanbul Askeri Matbaası.
Bolat, N. (2009). I. dünya savaşında 7. kolordu’nun (Yemen) sıhhî durumu, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
Çetin, N. (2013). Osmanlı Devleti’nin I. dünya savaşında itilaf devletleri vatandaşlarına yönelik uygulamalarından biri: sürgün (Edirne örneği). Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 3 (5),75-94.
Damlıbağ, F. (2014), Osmanlı Sanayisindeki Vergi Muafiyetleri, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM 35 (35), 065-088. https://doi.org/10.1501/otam_0000000636
İnan, Y. (1972). Harp esirleri. Erişim Tarihi: 10.10.2019. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42/424/4715.pdf.
Kılıç, M. (2019). Birinci dünya savaşı sürecinde itilaf devletleri vatandaşlarının zorunlu ikamet merkezlerinden biri olarak Urfa mutasarrıflığı. Erişim Tarihi: 08.08.2019. https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/633479 https://doi.org/10.17067/asm.498927
Kocatepe, A. (2011). Silahlı çatışma hukuku kapsamında harp esirleri ve hukuki statüleri. Harp Akademileri Basımevi.
Özçelik, M. (2010). Birinci dünya savaşı’nda Türkiye’deki yabancı esirler, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi. https://doi.org/10.29157/etusbe.69
Özdemir, A. (1991). Hukuk dilinde harp esirleri. Erişim Tarihi:12.09.2019. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/45/784/10080.pdf, https://doi.org/10.1501/tite_0000000016
Özdemir, Ş. (2004). Osmanlı sularında yabancı devletlerin korsanlığı karşısında Osmanlı Devleti’nin tarafsızlık konumu, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 36 ( 23), 189-203. https://doi.org/10.1501/tite_0000000016
Özdemir B. (2009), 1854-1914 borçlanmaları galata bankerleri ve Osmanlı Bankası düyun-u umumiye idaresi Türkiye Cumhuriyeti’nin kabul ettiği Osmanlı devlet borçları, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı
Temel, M. (2003). Birinci dünya savaşı yıllarında 1907 tarihli Lahey sözleşmelerine aykırı davranan itilaf devletlerine karşı Osmanlı Devleti'nin aldığı bazı önlemler, Erişim Tarihi:10.09.2019. http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c6s10/makale/c6s10m9.pdf. https://doi.org/10.1501/tite_0000000416
Tetik A. Güzel. M. Ş. (2013). Osmanlılara karşı işlenen savaş suçları, İş Bankası Kültür Yay.

Turkish Studies - Historical Analysis-Cover

ISSN: 2667-5552
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ