OKUL PSİKOLOJİK DANIŞMANLARI İÇİN İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİ DEĞERLENDİRME: AMAÇLAR, ÖLÇÜM ARAÇLARI, UYGULAMAYA YÖNELİK ÖNEMLİ KONULAR VE FAKTÖRLER
Bu derleme çalışması geniş kapsamlı bir alanyazın taramasına dayanmaktadır. Ulusal ve uluslararası güncel alanyazının yanı sıra basılı kitaplar da bu derleme çalışmasında taranmıştır. Bu çalışmada (a) değerlendirmenin amaçları, (b) standardize edilmiş test araçları ve test dışı teknikler, (c) değerlendirme sürecinde dikkat edilmesi gereken konular ve (ç) değerlendirmeyi etkileyen ana faktörler ilkokul kademesinde çalışan okul psikolojik danışmanlarına yönelik olarak ele alınmıştır. Bu yönleriyle bu çalışma Türk alanyazınında bir ilktir ve bu araştırma ilkokul kademesinde çalışan okul psikolojik danışmanlarının değerlendirmeye yönelik bilgi ve becerilerine katkı sağlayacak önemli bir çalışmadır. Bulgular, okul psikolojik danışmanlarının ilköğretim okullarında en az gerçekleştirdiği faaliyetlerden birinin değerlendirme olduğunu göstermektedir. Literatür taraması sonuçları, ilkokul kademesindeki öğrencilere özgü ölçme araçları konusunda Türkiye’nin oldukça zengin olduğunu ortaya çıkarmıştır. Ayrıca, alanyazındaki bulgular cinsiyetin, yaşın, okul öncesi eğitim almanın, sosyo-ekonomik durumun ve ebeveyn eğitim seviyesinin ilkokul öğrencilerini değerlendirmede önemli faktörler olduğunu göstermiştir. Okul psikolojik danışmanlarının ilkokul seviyesinde kullanabilecekleri test teknikleri ve test dışı teknikler detaylı bir şekilde taranıp ölçüm araçları hakkında detaylı bilgiler de bu çalışmada açıklanmıştır. Türkiye’de değerlendirme konusunda farkındalık ve araştırma faaliyetleri son zamanlarda gittikçe artmaktadır. Bu çalışmanın sonuçları, son zamanlarda Türk kültürüne özgü değerlendirme araçlarının geliştirilmesine yönelik kanıt temelli araştırmaların yapılmaya başladığını bulgulamıştır. Türk kültürüne özgü ve kanıt temelli ölçüm araçları aracılığıyla yapılan değerlendirmeler araştırmacıların geçerli ve güvenilir çalışmalar yapmalarına imkan sağlayacaktır. Geçerli ve güvenilir çalışmalar, Türkiye’de daha doğru değerlendirme ölçümlerinin alınabilmesini ve Türk çocuklarının sorunlarının daha etkili bir şekilde çözülmesine katkı sağlayacaktır.
STUDENT APPRAISAL FOR SCHOOL COUNSELORS IN ELEMENTARY SCHOOLS: GOALS, ASSESSMENT INSTRUMENTS, SIGNIFICANT ISSUES AND FACTORS FOR PRACTICE
This present study is a review of the up-to-date knowledge on student appraisal for children in elementary school level. Besides the current national and international literature, printed books were reviewed. This study contributes to the existing literature by addressing (a) goals of the student appraisal, (b) standardized and non- standardized tests, (c) issues to be considered while assessing student development and (d) the main factors to be considered while interpreting the findings. According to the results of this present study, student appraisal is the least frequent activity of the Turkish school counselors in elementary schools. Student appraisal can be used for various purposes, and the Turkish literature is quite rich regarding the standardized and non-standardized tests validated for the Turkish elementary school children. There are a variety of standardized assessment tools aiming to assess the elementary school child. Gender, age, receiving early childhood education, socio-economic status of the parents and the parental education levels are significant factors to be addressed for appraisal in elementary school children. Considering the current interest on student appraisal in Turkey, this study contributes not only to the existing knowledge on student appraisal in elementary school level, but also to the knowledge and the practice skills of the school counselors.
___
- Adana, F., Uluman, Ö., Arslantaş, H., ve Ergin, F. (2015). İlköğretim öğrencilerinde depresif belirti
sıklığı
ve
ilişkili
faktörler. Journal
of
Psychiatric
Nursing, 6,
1-8.
doi:10.5505/phd.2015.19484
- Baş, G. (2012). İlköğretim İngilizce dersine yönelik tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik
çalışması. International Online Journal of Educational Sciences,4(2), 411-424.
- Bay, D. N., ve Şimşek-Çetin, Ö. (2014). Anasınıfından ilkokula geçişte yaşanan sorunlar ve çözüm
önerileri. The Journal of Academic Social Science Studies, 30, 163-190.
doi:10.9761/JASSS2598
- Bilaç, Ö., Ercan, E. S., Uysal, T., ve Aydın, C. (2014). İlköğretim öğrencilerinde anksiyete ve
duygudurum bozuklukları yaygınlığı ve sosyodemografik özellikler. Türk Psikiyatri Dergisi,
25, 171-180. doi:10.5080/u7670
- Bölükbaş, F. (2010). İlköğretim öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik tutumlarının başarı-cinsiyet-
ailenin eğitim düzeyi bağlamında değerlendirilmesi. Turkish Studies, 5(3), 905-918.
- Burchinal, M. R., Peisner-Feinberg, E., Pianta, R., ve Howes, C. (2002). Development of academic
skills from preschool through second grade: Family and classroom predictors of
developmental trajectories. Journal of School Psychology, 40(5), 415- 436.
- Cansever, G. (1982). Klinik psikolojide değerlendirme yöntemleri. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
Gözlem Matbaacılık.
- Çocukları gözlemleme, [Child Observation] (2008). Department for children, education, lifelong
learning and skills. Welsh Assembly Government. Birleşik Krallık.
- Doverberg, E., ve Pramling, I. 1993. To understand children’s thinking: Methods for interviewing
children. Gothenburg: Department of Methodology, University of Gothenburg, Report No. 5.
- Drummond, R. (1995). Appraisal in school counseling. J. J. Muro ve T. Kottman’ın yayına hazırladığı,
Guidance and counseling in the elementary and middle schools: A practical approach (s. 336-
350) kitabında. Madison, WI: Brown ve Benchmark.
- Horzum, M. B. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli
değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36 (159), 56-68.
- Kaya, A. (2005). Çocuklar için yalnızlık ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik
çalışması. Eurasian Journal of Educational Research, 19, 220-237.
- Köroğlu, E. (2013). DSM-5 tanı ölçütleri başvuru el kitabı (5. Baskı). Ankara: HYB Yayıncılık.
- Kuzgun, Y. (2014). Rehberlik ve Psikolojik Danışma (13. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Lerner, J. A., Inui, T. S., Trupin, E. W., ve Douglas, E. (1985). Preschool behavior can predict future
psychiatric disorders. Journal of the American Academy of Child Psychiatry, 24(1), 42-48.
- Maxwell, G. S. (2001). Teacher observation in student assessment. Queensland School Curriculum
Council, 1-14.
- McClelland, M. M., Acock, A. C., ve Morrison, F. J. (2006). The impact of kindergarten learning-
related skills on academic trajectories at the end of elementary school. Early Childhood
Research Quarterly, 21(4), 471-490.
- Moreland, K. L., Eyde, L. D., Robertson, G. J., Primoff, E. S., ve Most, R. B. (1995). Assessment of
test user qualifications: A research-based measurement procedure. American
Psychologist, 50(1), 14-23.
- Ogelman, H. G. (2014). Gözlem. Alev Önder’in yayına hazırladığı, Okul öncesi dönemde çocukları
değerlendirme ve tanıma teknikleri (s. 37-49) kitabında. Ankara, Pegem Akademi.
- Özabacı, N., ve Acat, M. B. (2005). Sosyo-ekonomik çevreye göre ilköğretim öğrencilerinin
başarısızlık nedenleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 145-
169.
- Özçelik, İ., İskender, M., ve Palancı, M. (2000). İlköğretim okullarında rehberlik hizmetlerinin
değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 48-50.
- Proje IQ, (2018). https://www.projeiq.com/ (Çevirimiçi Kaynak)
- Sadık, F. (2002). İlköğretim I. Aşama sınıf öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem
davranışlar. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 1-23.
- Sarp, N. (1995). Öğretmenlerin ilkokula başlayan çocuklarda gözledikleri sorunlar ve bu sorunlara
yaklaşımları. Kriz Dergisi, 3(1-2), 129-132.
- Schmidt, J. J. (2008). Counseling in schools: Comprehensive programs of responsive services for all
students (5th ed.). Boston, MA: Pearson.
- Selçuk, Z. (2006). Bireyi tanıma teknikleri. Y. Kuzgun’un yayına hazırladığı, İlköğretimde rehberlik
(s. 51-94) kitabında. Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
- Şahin, C. (2015). Bireyi tanıma. C. Şahin’in yayına hazırladığı, Bireyi tanıma teknikleri, psikolojik
testler, test dışı teknikler (s. 3-43) kitabında. Ankara, Pegem Akademi.
- Şahin, C., ve Tuğrul, V. M. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin
incelenmesi. Journal of World of Turks, 4(3), 115-130.
- Şişman, F. N., Kadıoğlu, H., Ergün, A., ve Erol, S. (2013). Okul çocuklarında somatizasyon ve
somatik belirtiler nedeniyle okul revirine başvuru durumu. Journal of Psychiatric Nursing, 4,
131-136. doi:10.5505/phd.2013.66376
- Tahiroğlu, M., ve Çakır, S. (2014). İlkokul 4. sınıflara yönelik matematik motivasyon ölçeğinin
geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(3), 29-48.
- Yılmaz, A. (2001). Eşler arasındaki uyum, anne-baba tutumu ve benlik algısı arasındaki ilişkilerin
gelişimsel olarak incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 16(47), 1-24.