Sevim Tuğba ARABALI KOŞAR, Fatma Yelda GEZİCİOĞLU, Mine BEŞEN YALÇIN

Üniversitelerin Tekstil ve Moda Tasarımı Öğretim Programında Artan/Artık/Atık Malzemenin Geri Kazanımı ve Sürdürülebilirliği Üzerine Bir Araştırma

Son yıllarda tekstil tasarımı, giysi tasarımı, aksesuar tasarımı ve tekstil sanatı alanlarında geri dönüşüm, geri kazanım ve sürdürebilirlik kavramları sıklıkla rastlanan birer olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Çevre kirliliğinin artması, küresel ısınma ile ilgili sorunların insan sağlığını tehdit edecek boyuta ulaşması, insanları çevreye karşı daha duyarlı olmaları konusunda uyarmaktadır. Bilinçsiz ve hızlı tüketim alışkanlıklarıyla kaybettiğimiz doğal kaynaklarımızın yok olmasının yanı sıra çevre kirliliği de önlem alınması gereken konuların başında yer almaktadır. Bilim insanları ve sanatçılar sürekli olarak bu konuya dikkat çekmek amacıyla çevre dostu yeni malzemeler, teknolojiler ve üretim yollarını aramakta, çeşitli araştırmalar ve çalışmalar yürütmektedirler. Ülkemizde de tekstil sektöründe bu konuya karşı duyarlı yaklaşımların sergilenmeye başlamış olması da ümit vericidir. Bu konuyla ilişkili olarak, tekstil sektörüne bilinçli kumaş, giysi, aksesuar tasarımcıları ve sanatçıları yetiştiren üniversitelerin Güzel Sanatlar Fakülteleri Tekstil/Tekstil ve Moda tasarımı bölümlerinde uzun yıllardır geri dönüşüm, geri kazanım ve sürdürülebilirlik kavramlarının farkındalığına işaret eden projelerin devam ettiği gözlemlenmiştir. Bu çalışmada, belirlenen üniversitelerin Tekstil ve Moda Tasarım Bölümlerinde 2010-2020 yılları arası Eğitim/Öğretim programında yer alan sanat ve tasarım derslerinde lisans öğrencilerinin geri dönüşebilen ve geri kazanılan malzemelerle deneysel tasarımlarına, farkındalık yaratacak dokuma, örme, baskı, aksesuar ve giyilebilir/giyilemez projelerine yer verilerek, ülke koşulları ölçeğinde eğitim alanında geri kazanım, sürdürülebilirlik önerilerinin sunulması amaçlanmaktadır. Bu makalede kullanılan tüm görsel materyaller kişilerin izni alınarak kullanılmıştır.

A Research on the Recycling of Waste Materials and Sustainability in the Textile and FashionDesign Teaching Program of Universities

In recent years, the concepts of recycling and sustainability have been common facts in the fields of textile design, garment design, accessory design and textile craft. The fact that environmental pollution increases and that problems regarding the global warming reaching a level that threatens human health warns people to be more conscious to the environment. Environmental pollution as well as destruction of our natural resources that we have lost due to unconscious and fast consumption habits is one of the most important issues that need to be taken measures. Scientists and artists are continuously looking for new environmentally friendly materials, technologies and production ways to draw attention to this issue, and conduct various researches and studies. It is also promising that conscious approaches to this issue have been shown in the textile industry in our country. With regard to this issue, it has been observed that the projects that point out to the awareness of the concepts of recycling and sustainability have been continuing for many years in the Textile/Textile and Fashion Design Departments of the Faculty of Fine Arts of Universities, which educate conscious fabric, garment, accessory designers and artists for the textile sector. Undergraduate students’ experimental designs with recyclable materials, weaving, knitting, printing, accessories and wearable/non-wearable projects that will raise awareness in the art and design courses in education programs between 2010-2020 in the textile and fashion design departments of selected universities are included in this study, and it is aimed to present recycling and sustainability suggestions in the field of education on the scale of the country’s conditions. All of visual materials in this article have been used with the consent of individuals.

PDF

___

Anonim. (1991). Ortak Geleceğimiz. Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını.
Atalay, D. (2015). Kendiliğinden Sürdürülebilir. Türkiye’de etik moda. Ş. Kipöz (Ed.), Sürdürülebilir moda. (31-42). Yeni İnsan Yayınevi.
Bozlağan, R. (2002). Sürdürülebilir gelişme düşüncesine giriş. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 11(1), 56-72.Retrieved from https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TVRVMU5EUT0=
İşmal E. & Ö. Yıldırım, L. (2011). Tekstil tasarımında çevre dostu yaklaşımlar. Akdeniz Sanat Dergisi, 4(8), 9-13. https://dergipark.org.tr/en/pub/akdenizsanat/issue/27655/291482
Jung, S. & Jin, B. (2014). A Theoretical investigation of slow fashion: Sustainable future of the apparel industry. International Cournal Of Consumer Studies 38(5), 510-519. John Wiley & Sons Ltd. https://doi.org/10.1111/ijcs.12127
Kipöz, Ş. (2015). Sürdürülebilir moda. Yeni İnsan Yayınevi.
Ovacık, M. (2015). Sağduyulu dişil yaratıcılık: Zanaat, onarım ve dönüşüm. Ş. Kipöz (Ed), Sürdürülebilir moda. (43-60). Yeni İnsan Yayınevi.
Önlü, N. (2015). Tasarım yoluyla sürdürülebilirlik. Home Textile, (8), 60- 62-64.
Steiner, M. & Wiegel, U. (2009). Katı atık yönetimi. Eflatun Yayınevi. Şevkay, I. & Bayburtlu, I. (2020). Sürdürülebilirlik bağlamında inovatif yaklaşımlar ve giyim tasarımı. Yıldız Journal Art And Design, 7(2), 150-176. https://doi.org/10.47481/yjad.772513
Türkmen, N. (2009). Tekstil ve moda tasarımı açısından sürdürülebilirlik ve dönüşüm [Yayımlanmamış sanatta yeterlik tezi]. MSGS Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yıldırım, L. (2017). Geri dönüşüm/ileri dönüşüm/tekrar kullanım kapsamında ikinci el giysiler ve sürdürülebilirlik, Art-e Sanat Dergisi, 10(20), 484-503. https://doi.org/10.21602/sduarte.305698
Yılmaz, A.& Bozkurt, Y. (2010). Türkiye’deki kentsel katı atık yönetimi uygulamaları ve Kütahya katı atık birliği (KÜKAB) örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (1),11-28. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/sduiibfd/issue/20828/223047
URL1: https://kalkinmasozlugu.izka.org.tr (erişim tarihi:15.02.2021, 09:30)