TÜRKİYE’NİN AZERBAYCAN ÜZERİNDEKİ YUMUŞAK GÜCÜNDE KÜLTÜR FAKTÖRÜ

Tarih boyunca askeri kapasite ile özdeş tutulan güç kavramı İkinci Dünya Savaşı sonrasında ekonominin de önem kazanmasıyla birlikte askeri ve ekonomik kapasitenin birleşimi olarak görülmüş ve ülkelerin istediklerini zorlama yöntemler kullanarak elde etmelerinin bir aracı olarak düşünülmüştür. Öte yandan özellikle son çeyrek asır içerisinde gücün zorlama yöntemleri kapsamayan bir başka yüzü ön plana çıkmış ve bu yüz yumuşak güç adıyla literatüre kazandırılmıştır. Küresel sistemde söz sahibi olmayı isteyen ve bölgesindeki nüfuz alanını genişletmeyi hedefleyen Türkiye de yumuşak güce önem vermeye başlamıştır. Genel olarak bir değerlendirme yapıldığında var olan değerleri bağlamında Türkiye’nin önemli bir yumuşak güç potansiyeline sahip olduğu görülmektedir. Söz konusu potansiyelin en güçlü hissedildiği ülkelerin başında da Azerbaycan gelmektedir. İki ülke arasında birçok ortak değerin var olması bu görüşün dayanağını oluşturmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’nin Azerbaycan üzerindeki yumuşak gücü kültürel unsurlar bağlamında değerlendirilmektedir. Yakın kültürler arasındaki siyasal etkileşimlerin daha fazla olacağı görüşü temel alınarak iki ülke kültürleri arasındaki benzerliklerin boyutu ele alınmaktadır. Bunun için öncelikle iki ülkenin kültürel yakınlığına katkı sağlayan tarihteki ilişkilerine yer verilmektedir. Devamında kültürün önemli bileşenleri olan ve iki ülke arasındaki ortak değerlerin başında gelen din ve dil konusu işlenmektedir. Sonuç olarak ise çalışmada tespit edilen ortak kültürel değerlerin Türkiye’nin Azerbaycan üzerindeki yumuşak gücüne önemli bir katkı yapacağı kanaatine varılmaktadır.

THE CULTURAL FACTOR IN THE TURKEY’S SOFT POWER IN AZERBAIJAN

The concept of power has been identical with military capacity throughout history. But After the Second World War, the economy also gained importance. Thus, power was seen as a component of military and economic capacity. But in the last quarter century another aspect of power has emerged. This type of power, which does not include methods of coercion, has been called soft power. Turkey that aiming to expand its influence area have also begun to pay more attention to soft power. When an overall evaluation is made it is seen that Turkey has an important potential of soft power.. Azerbaijan is one of the countries where the said potential is most strongly felt. The existence of many common values between the two countries is the stand of this view. In this study, Turkey's soft power over Azerbaijan is evaluated in the context of cultural elements. It is thought that political interactions between the close cultures will be more. Based on this view, the similarities between the cultures of the two countries are handled. In this context, the relations of the two countries in history are explained. Following this, the subject of religion and language, which are important components of culture and one of the common values between the two countries, are expressed. As a result, it is convinced that the common cultural values identified in the study will made important contribute the soft power of Turkey over Azerbaijan.

PDF

___

Ahmedof, Ahmet Cabir (2001), Azerbaycan Mutfağı, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Akbaş, Zafer ve Tuna, Hakan (2012) “Bir Dış Politika Aracı Olarak Yumuşak Gücün Turizm Sektörüne Etkisi: Türkiye Örneği Üzerinden Bir Değerlendirme”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 49(571).
Attar, Aygün ve Şimşir, Sabahattin (2013), Tarihten Günümüze Türkiye’de Yaşayan Azerbaycan Türkleri, Ankara: Berikan Yayınevi.
Bal, Halil (2000), “Azerbaycan'da Dinî Tolerans ve Mezhep İhtilâflarının Kaldırılması İçin Yapılan Çalışmalar”, Kafkasya'da İslam Medeniyeti Milletlerarası Sempozyumu Tebliğleri, İstanbul.
Eren, Ebru (2018), “Ulus Devletlerde Toplumsal, Kültürel Ve Siyasi Bir Etmen Olarak Kimlik Algısı: Türkiye Bağlamında Ulusal Kimlik Merkezli Dil Ve Eğitim Politikaları”, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, 13 (22), 225-237.
Ergun, Ayça (2010), “Azerbaycan’da Bir Ulusal Kimlik Meselesi Olarak Alfabe Değişiklikleri”, Bilig, 54, 139-160.
Erhan, Çağrı ve Diğerleri (2010), Kamuoyu ve Türk Dış Politikası Anketi, Ankara: Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi.
Gasımova, Mehriban (2006), Azerbaycan'da Milli Kimliğin Oluşumunda Dinin Rolü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Hacıyeva, ,Galibe (2008), “Azerbaycan ve Türkiye Türkcesinin Ortak Diyalektizmleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(3), 210-218.
Hasanov, Behram (2011), Azerbaycan'da Din: Sovyetler‘den Bağımsızlığa Hafıza Dönüşümleri, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi.
Jafarova, İlhama (2014), “Azerbaycan Kültüründe Ad Koyma”, Acta Turcıca, VI(1-1), 1-43.
Karaman, Erdal (2010), “Dünden Bugüne Azerbaycan’da Alfabe”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 130-143.
Karpat, Kemal (2012), Türk Dış Politikası Tarihi, İstanbul:Timaş Yayınları.
Mardanov, Samir (2012), “Azerbaycan’da ABD Algısı”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, 1(1), 19-44.
Menderes, Adnan, (2009) “Son Gelişmeler”, http://www.yanki.com.tr/?/yazi/301/Son-Gelismeler, (11/11/2018)
Nye, Joseph S. (2008), “Foreword”, Yasushi Watanabe ve David L. Mcconnell (Ed.), Soft Power Superpowers: Cultural And National Assets Of Japan And The United States, New York: M.E. Sharpe.
Nye, Joseph S. (2007, “Notes For A Soft Power Research Agenda”, Felix Berenskoetter ve M. J. Williams (Ed.), (162-172), Power In World Politics, , New York: Taylor And Francis.
Nye, Joseph S. (2003), Amerikan Gücünün Paradoksu, Dünyanın Tek Süper Gücü Neden Tek Başına Davranamaz?, (Çev. Gürol Koca), Birinci Basım, İstanbul: Literatür Yayınları.
Öksüz, Ahmet, “Ortak Dil Bağlamında Türkiye ve Azerbaycan Sahası Deyimler,” Journal Of Azerbaijani Studies, http://dspace.khazar.org/jspui/bitstream/123456789/ 944/1/45.pdf, (27/11/2018).
Özbağı, Tevhide (2009), “Anadolu Takıları İle Azerbaycan Takıları Arasındaki Benzerlik”, 6. Uluslararası Türk Kültürü Kongresi Bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
Özyetkin, A. Melek (2013), “Tarihten Bugüne Türk Dil Alanı”, Yeni Türkiye, 55, 149-167.
Pirsultanlı, Sednik Paşa (2008), Azerbaycan Efsane ve Rivayetlerinin Edebiyat Anıtlarımızla Karşılaştırmalı Tetkiki, (Çev. Azad Ağaoğlu), Bakı: Qismet.
Süleymanlı, Ebulfaz (2006), Milletleşme Sürecinde Azerbaycan Türkleri, İstanbul: Ötüken Yayınları.
Tağıyev, Kövser (2013), “Siyasi Tarihi Bağlamında Azerbaycan'da Din Eğitiminin Gelişimi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(28), 380-389.
Tokluoğlu, Ceylan (2012), “Azerbaycan”, İsmail Aydıngün ve Çiğdem Balım (Ed.), Bağımsızlıklarının Yirminci Yılında Azerbaycan, Gürcistan ve Ukrayna, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
Uçar, Fuat (2007), Dış Türkler, Türk Dünyasının Parlayan Beş Yıldızı, Ankara: Fark Yayınları.
URL, “Aliyev, Niye Türk Dizilerini Yasakladı” (04/09/2011), Hürriyet Gazetesi, http://www. hurriyet.com.tr/planet/18643349.asp , (30/11/2014).
URL, “Aleviyim Diyenlerin Sayısı 4.5 Milyon” (21/03/2007), Milliyet Gazetesi, http://www. milliyet.com.tr/2007/03/21/guncel/agun.html , (01/12/2014).
URL, “Cinlere İnanan Türkler'in Yüzde 17'si Alevilerin Müslümanlığına İnanmıyor” (09/09/2012), http://t24.com.tr/haber/cinlere-inanan-turklerin-yuzde-17si-alevilerin-muslumanliginainanmiyor,210532 , (01/12/2014).
Yıldırım, Seyfullah (2015) “Türkistan’dan Anadolu’ya Bir Tip ve Bir Masalın Seyahati: Jalmavız Kempirden Congalaz Karısına”, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8020, 10 (12), 1261-1274.
Yılmaz, Reha ve Sayın, Fatih Mehmet (2013), “Azerbaycan Dış Politikasını Belirleyen Öğeler ve Denge Politikasına Yansımaları”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 23-42.