WARWICK-EDINBURGH MENTAL İYİ OLUŞ ÖLÇEĞİ: ÖĞRETMENLER İÇİN TÜRKÇE FORMUNUN GEÇERLİK ve GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI*

Çalışmada Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği’nin (WEMİOÖlçeği) Türk öğretmenlerden oluşan 348 kişilik bir grup üzerinde geçerlik ve güvenirliği incelenmiştir. Çalışmanın amacı var olan bir faktör yapısının farklı bir kültüre ve dile uyarlanışı olduğu için doğrulayıcı faktör analizi ile ölçeğin model uyumu test edilmiş ve yapı geçerliliği değerlendirilmiştir. Çalışmada X2/sd oranı 4,01; RMSEA=0,09; GFI= 0,89; AGFI= 0,85; RMR= 0,045; SRMR= 0,063 olarak bulunmuş; CFI, NFI, NNFI, IFI ve RFI değerlerinin ise 0,90’ın üzerinde olduğu görülmüştür. Gözlenen değişkenlere ilişkin en düşük t değeri 6,75; en yüksek t değeri ise 17,55’dir. En düşük madde faktör yük değeri 0,37; en yüksek yük değeri ise 0,80'dir. WEMİO-Ölçeği’ne ilişkin DFA sonuçları incelendiğinde ölçme aracının 14 maddeden oluşan tek boyutlu yapısının Türkiye’de öğretmenlerin mental iyi oluş düzeylerini belirlemede bir model olarak doğrulandığı söylenebilir. Araştırma sonuçları WEMİOÖlçeği’nin orijinal formunun faktör yapısıyla Türk öğretmenlerden oluşan grup üzerinde uygulanan Türkçe’ye uyarlanmış formunun faktör yapısının örtüştüğünü göstermektedir. Güvenirlik çalışmalarında WEMİO-Ölçeği’nin Cronbach's Alfa iç tutarlık güvenirlik katsayısı ölçme aracının bütününde 0,87 bulunmuştur. Test tekrar test güvenirliği kararlılık katsayısı ise 0,79’dur. Bu sonuçlar, ölçme aracının güvenilir olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği’nin 14 maddeden oluşan tek boyutlu yapısının Türkiye’de öğretmenlerin mental iyi oluş düzeylerini belirlemede kullanılabilecek güvenilir ve geçerli bir araç olduğu söylenebilir.

WARWICK-EDINBURGH MENTAL WELL-BEING SCALE: A VALIDITY and RELIABILITY STUDY of TURKISH FORM for TEACHERS

In the study, the validity and reliability of the Warwick-Edinburgh Mental Well-Being Scale (WEMWBS) on a group of 348 Turkish teachers were examined. Because the purpose of the study is to adapt an existing factor structure to a different culture and language, the model fit of the scale was tested by confirmatory factor analysis and then structural validity the scale was assessed. X2/sd ratio in the study is 4.01; RMSEA= 0,09; GFI= 0,89; AGFI= 0,85; RMR= 0,045; SRMR= 0,063; CFI, NFI, NNFI, IFI and RFI values were found to be above 0,90. The minimum t-value is 6,75 and the maximum one is 17,55 for the observed variables. The least item factor loading is 0,37 and the biggest one is 0,80. According to the confirmatory factor analysis results of the scale, the 14-item and onedimensional structure of the scale was validated as a model to determine the mental well-being levels of teachers in Turkey. The results of the study show that the factorial structure of the Turkish form of WEMWBS applied on a group of Turkish teachers overlaps the factor structure of the original form of the WEMWBS. Internal consistency reliability coefficient (Cronbach's Alpha) of the WEMWBS was found to be 0,87. The test-retest reliability coefficient is 0,79. These results show that the measuring tool is reliable. As a result, the 14-item and one-dimensional structure of the WEMWBS is a valid and reliable scale that can be used to measure the mental well-being levels of teachers in Turkey.

PDF

___

Akgül, A., & Çevik, O. (2003). İstatistiksel analiz teknikleri: SPSS’te işletme uygulamaları. Ankara: Emek Ofset.
Byrne, B. M. (2009). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming. New York: Routledge.
Bubb, S., & Earley, P. (2004). Managing teacher workload: Work-life balance and well-being. London: Paul Chapman Publishing.
Büyüköztürk, Ş. (1992). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32: 470-483.
Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler: Öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
Castellví, P., Forero, C. G., Codony, M., Vilagut, G., Brugulat, P., Medina, A., Gabilondo, A., Mompart, A., Colom, J., Tresserras, R., Ferrer, M., Stewart-Brown, S., & Alonso, J. (2014). The Spanish version of the Warwick-Edinburgh Mental Well-Being Scale (WEMWBS) is valid for use in the general population. Quality of Life Research, 23(3), 857-868.
Clarke, A., Friede, T., Putz, R., Ashdown, J., Martin, S., Blake, A., Adi, Y., Parkinson, J., Flynn, P., Platt, S., & Stewart-Brown, S. (2011). Warwick-Edinburgh Mental Well-being Scale (WEMWBS): Validated for teenage school students in England and Scotland. A mixed methods assessment. BMC Public Health, 11(1), 487.
Cihangir Çankaya, Z. (2009). Öğretmen adaylarında temel psikolojik ihtiyaçların doyumu ve iyi olma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 691-711.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Danna, K., & Griffin, R. W. (1999). Health and well-being in the workplace: A review and synthesis of the literature. Journal of Management, 25(3), 357-384.
Dilmaç, B., & Bozgeyikli, H. (2009). Öğretmen adaylarının öznel iyi olma ve karar verme stillerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 171-187.
Doll, H. A., Petersen, S. E., & Stewart‐ Brown, S. L. (2000). Obesity and physical and emotional well‐ being: associations between body mass index, chronic illness, and the physical and mental components of the SF‐ 36 questionnaire. Obesity, 8(2), 160-170.
Eldeleklioğlu, J., Yılmaz, A., & Gültekin, F. (2010). Investigation of teacher trainees’ psychological well-being in terms of time management. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 342- 348.
Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (Third Edition). London: Sage.
George, D., & Mallery, P. (2016). IBM SPSS statistics 23 step by step: A simple guide and reference. New York: Routledge.
Grenville-Cleave, B., & Boniwell, I. (2012). Surviving or thriving? Do teachers have lower perceived control and well-being than other professions? Management in Education, 26(1), 3–5.
Gündoğdu, R., & Yavuzer, Y. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öznel iyi oluş ve psikolojik ihtiyaçlarının demografik değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 115-131.
Hair, J.F., Anderson, R.E., Tahtam, R.L., & Black, W.C. (1998). Multivariate data analysis (Fifth Edition). New Jersey: Pearson Education.
Hair, J. F., & Black, W. C., Babin, B.J., & Anderson, R. E. (2013). Multivariate data analysis (7th Edition). USA: Pearson.
Hambleton, R. K., & Patsula, L. (1998). Adapting tests for use in multiple languages and cultures. Social indicators research, 45(1-3), 153-171.
Harrington, R. (2012). Stress, health and well-being: Thriving in the 21st century. USA: Cengage Learning.
Holmes, E. 2005. Teacher Well-being. Looking after yourself and your career in the classroom. London: Routledge Falmer.
Ilgan, A., Ozu-Cengiz, O., Ata, A., & Akram, M. (2015). The relationship between teachers’ psychological well-being and their quality of school work life. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(2), 159-181.
Kaner, S., Büyüköztürk, Ş., & İşeri, E. (2013). Conners öğretmen dereceleme ölçeği-yenilenmiş -kısa: Türkiye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(167), 81-97.
Kansu, G. (2018). Teacher wellbeing as the predictor of teacherstudent interpersonal relationships in EFL classrooms (Doctoral dissertation, Bilkent University).
Keldal, G. (2015). Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği’nin Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 103-115.
Kılınç, A. Ç., Büyüköztürk, Ş., & Akbaba-Altun, S. (2014). Okullarda liderlik kapasitesi ölçeğinin (OLKÖ) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(1), 23-46. doi: 10.14527/kuey.2014.002
Loscocco, K. A., & Spitze, G. (1990). Working conditions, social support, and the well-being of female and male factory workers. Journal of health and social behavior, 313-327.
OECD. (2011). How's life? Measuring well-being, OECD Publishing. http://dx.doi.org/ 10.1787/9789264121164-en
Osmanoğlu, D. E., & Kaya, H. İ. (2013). Öğretmen adaylarının yükseköğretime dair memnuniyet durumları ile öznel iyi oluş durumlarının değerlendirilmesi: Kafkas Üniversitesi örneği. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 1(12), 45-70.
Özdamar, K. (2016). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
Özen, Y., & Gülaçtı, F. (2012). Öğretmen adaylarının sosyal beceri ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, 1(1), 83-101.
Öztürk, A. (2015). Öğretmenlerin sahip oldukları yaşam amaçları ve sosyal desteğin öznel iyi oluş üzerindeki yordayıcı rolü. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(5), 338-347.
Pillay, H., Goddard, R., & Wilss, L. (2005). Well-Being, burnout and competence: Implications for teachers. Australian Journal of Teacher Education, 30(2), 22-33.
Roffey, S. (2012). Pupil wellbeing—teacher wellbeing: Two sides of the same coin? Educational and Child Psychology, 29(4), 8-17.
Seçer, İ. (2015a). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Seçer, İ. (2015b). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sinnott, J. D. (Ed.). (2013). Positive psychology advances in understanding adult motivation. new york: springer.
Şekercioğlu, G., & Güzeller, C. O. (2012). Ergenler için benlik algısı profili’nin faktör yapısının yeniden değerlendirilmesi. Bilig Dergisi, 60, 215-236.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
Taggart , F., Stewart-Brown, S. & Parkinson, J. (2015). Warwick-Edinburgh Mental Well-being Scale User Guide (Version 2). Edinburgh: NHS Health Scotland.
Tatlılıoğlu, K. (2012). Üniversite öğrencilerinin kardeş sayıları ile psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies, 7(4), 2857-2872.
Telef, B. B., Uzman, E., & Ergün, E. (2013). Öğretmen adaylarında psikolojik iyi oluş ve değerler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies, 8(12), 1297-1307.
Tennant, R., Hiller, L., Fishwick, R., Platt, S., Joseph, S., Weich, S., Parkinson, J., Secker, J. & StewartBrown, S. (2007). The Warwick-Edinburgh mental well-being scale (WEMWBS): Development and UK validation. Health and Quality of Life Outcomes, 5(63).
Toprak, M., & Aydın, T. (2015). A study of adaptation of commitment to change scale into Turkish. Electronic International Journal of Education, Arts, and Science, 1(1), 35-54.
Van Petegem, K., Creemers, B. P., Rossel, Y., & Aelterman, A. (2005). Relationships between teacher characteristics, interpersonal teacher behaviour and teacher wellbeing. The Journal of Classroom Interaction, 40(2), 34-43.
Windle, G., Hughes, D., Linck, P., Russell, I., Morgan, R., Woods, B., Burholt, V., Edwards, R. T., Reeves, C. & Yeo, S.T. (2008). Public health interventions to promote mental well-being in people aged 65 and over: Systematic review of effectiveness and cost-effectiveness. Bangor: Institute of Medical and Social Care Research, University of Wales Bangor.
Windle, G., Hughes, D., Linck, P., Russell, I., & Woods, B. (2010). Is exercise effective in promoting mental well-being in older age? A systematic review. Aging & mental health, 14(6), 652-669.
Yalız-Solmaz, D. (2014). Öğretmen adaylarının öznel iyi oluş düzeyleri: Anadolu üniversitesi beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünde bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(35), 651-657.
Yeşiltepe, S. S., & Çelik, M. (2014). Öğretmenlerin evlilik uyumlarının psikolojik iyi olma ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 13(3), 992-1013.
Yiğit, R. (2013). Öğretmen adaylarının öznel iyi oluşu ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online, 12(2), 550-560.