219136

AVRUPA'DA GÖÇ, YOKSULLUK, DIŞLANMA VE İSLÂMÎ FEMİNİZM

Seksenli yıllarda tarihsel feminist hareket Avrupa’daki birçok ülkede güçlenmekteyken, ‘yeni’ akımlar hegemonyacı feminist teoriyi ve uygulamayı yeniden tanımlamaya başlar. ‘Üçüncü Dalga Feminizm’, ‘Sömürgecilik Sonrası Feminizm’ veya ‘Post-Modern Feminizm’ gibi terimlerle gruplandırılan bu yeni akımlar, ortak bir kaygıyı paylaşır: Göç, yoksulluk ve dışlanma sorunsallarından yola çıkarak Batılı, beyaz, laik ve orta sınıf kadınların mücadeleleri üzerine yoğunlaşan hegemonyacı feminizmin etno-merkezci ve sınıfçı vizyonlarının sorgulanması (Köroğlu, 2013; Doria, 2011; Rhouni, 2009, Andujar, 2014; Mir Husseini, 2010). ‘Üçüncü Dalga Feminizm’, ‘Sömürgecilik Sonrası Feminizm’ veya ‘Post-Modern Feminizm’ içerisinde yer alan İslami Feminizm, eşitlik ve adalet temelli şu soruları sorar: Irkçılık ve sınıf kavramları toplumsal eşitlik ve adalet deneyimlerinin oluşumunu nasıl etkilemektedir? Bir dini tatbik etmek, kadın haklarını savunmaya engel midir? Göçmen ve yoksul Müslüman kadınların gündelik hayata dair dertleri, sözüm ona ‘evrensel’ bir feminizm modelinin içinde neden yer al-a-mamıştır? Biz çalışmamızda, ‘İslami Feminizm’in tarihsel ortaya çıkış sürecini ele aldıktan sonra, son on yıllık süreç içerisinde Avrupa’da öne çıkan en önemli Müslüman Feminist düşünürlerin göç, yoksulluk ve ötekileştirme bağlamında Feminist kuramlara getirdikleri yeni sorunsalları ve bunların sonucunda ‘Üçüncü Dalga Feminizm’, ‘Sömürgecilik Sonrası Feminizm’ veya ‘Post-Modern Feminizm’ içerisinde ortaya çıkan güncel akademik tartışmaları paylaşacağız. Araştırmamız, Avrupa'daki mevcut sosyal ve akademik tartışmalar içerisindeki öncelikli iki konuyu birlikte düşünmeyi önermekte: Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık ve Yoksulluk. Valladolid Üniversitesi Sosyoloji Bölümü tarafından kabul edilen ve 2018 Temmuz-Eylül ayları arasında Giresun Üniversitesi'nin desteği ile araştırma izni kullanılarak İspanya'da ve Fransa'da yürütülen çalışma; toplumsal cinsiyete dayalı ayrımcılık konusunu gündeme getirirken, tarihsel olarak Avrupa merkezli hegemonyacı feminist teorilerin bertaraf ettiği dini unsuru esas alan ‘İslâmî feminizm’ üzerinden mültecilik, yoksulluk ve dışlanma sorunsalını ele almıştır.

MIGRATION, POVERTY & ISLAMIC FEMINISM IN EUROPE

In the eighties, while historical feminist movement is strengthening in many countries over Europe, ‘new’ currents starts to (re)define the hegemonic feminist theory and practice. These new movements, grouped with terms such as ‘Third Wave Feminism’, ‘PostColonial Feminism’ or ‘Post-Modern Feminism’, share a common concern: Questioning the ethno-centrist and classist visions of hegemonic feminism, focusing mainly on Western, white, laic and middle class women's concerns (Doria, 2011; Rhouni, 2009, Andujar, 2014; Mir Husseini, 2010). As part of the ‘Third Wave Feminism’, ‘Post-colonial Feminism’ or ‘Post-Modern Feminism’ movements, Islamic Feminism rises the following questions on equality and justice: How do the concepts of racism and class affect the formation of social experiences on social equality and justice? Should a religious practice be an obstacle for advocating women's rights? Why aren't everyday life worries of immigrant and/or poor Muslim women included into a so-called ‘universal’ model of feminism? This paper gives a snapshot on two of the most relevant social and academic debates that arise nowadays. On the one hand, the debate dealing with feminism and religions, developed especially within the framework of current Gender Studies and feminist activism. On the other hand, the debate related to the causes and consequences of poverty and social injustice –rather framed in Poverty Studies– and, particularly, the role of women in the eradication of different social inequalities. We will deepen these discussions through the study of the ‘Islamic feminism’, analyzing the characteristics shared by different Islamic feminist theories and movements, highlighting the most important Islamic feminist thinkers and activists who contributed to the debate on reducing poverty and social injustice in recent decades. The study, suported by the Departments of Sociology at the University of Valladolid and Giresun University, is based on a general state of art completed between July-September 2018 in France and Spain, with the idea to analyse the issues of migration, poverty and exclusion over gender-based discrimination within an Islamic feminist prespetive -a perspective historically neglected for its religious aspect by the European-based hegemonic feminist theories-.

PDF

___

Ali, Z. (Ed.). (2012). Féminismes islamiques. Paris: La fabrique éditions.
Andújar, N. (2014). "Feminismos islámicos: entre debates teológicos y movimientos sociales", in Tamayo, J. J. (ed.), Islam: Sociedad, Política y Feminismo, Madrid: Dickinson.
Badran, M. (2009). Feminism in Islam: secular and religious convergences. Oxford: Oneworld Publications.
Benelly, N. et al. (2006). "Sexisme et racisme: le cas français", Nouvelles Questions Féministes, vol. 25, nº 1.
Berthier, R. (2009). Un voile sur la cause des femmes. Paris: Éd. du Monde libertaire.
Bouzar, D., & Kada, S. (2003). L’une voilée, l’autre pas. Paris: Albin Michel.
Canatan, K. (2008). "Hollanda Toplumunda Yabancı Karşıtı Tutumların Analizi", Turkish Studies, vol. 3/7, 220-240.
Chakrabarti, S., & Chakravorty, S. (2011). The impact of the postcolonial theories of Edward Said, Gayatri Spivak, and Homi Bhabha on western thought: the third-world intellectual in the firstworld academy. Lewiston: Edwin Mellen Press.
Collins, P. H. (2009). Black feminist thought: knowledge, consciousness, and the politics of empowerment. New York: Routledge.
Dilli, S. (2010). Les médias des ‘ groupes ethniquement minorisés » en France et en Turquie : Étude comparée sur la représentativité et la citoyenneté. Paris: Sorbonne Üniversitesi / İstanbul: Bilgi Üniversitesi. Doktora Tezi, 510 s.
Demir, H. (2013). "Fatma Alı̇ye Hanım’ın Çerçevesinden Kadın Haklarının Sınırları", Turkish Studies, vol. 8/6, 1059-1068.
Geerts, N., Javeau, C., Fourest, C., & Sondron, J. (2010). Fichu voile !: petit argumentaire laïque, féministe et antiraciste. Bruxelles: L. Pire.
Howard, J. A., & Allen, C. (Eds.). (2000). Feminisms at a millennium. Chicago: University of Chicago Press Journals.
Köroğlu, C.Z. (2013). "Modern Kamusal Alana Eleştirel Yaklaşımlar: Genel Bir Değerlendı̇rme (Postmodernı̇zm, Femı̇nizm ve Din)", Turkish Studies, vol. 8/6, 431-457.
Latte Abdallah, S. (Ed.). (2010). Critique international. Le féminisme islamique aujourd’hui. Paris: Presses de Sciences Po.
Latte Abdallah, S. (Ed.). (2011). Revue du monde musulman et de la Méditerranée. Féminismes islamiques. Aix-en-Provence: Publications de l’Université de Provence.
Mahmood, S. (2005). Politics of piety: the Islamic revival and the feminist subject. Princeton (N.J.): Princeton University Press.
Marcotte, R. D. (2010). Un islam, des islams ? Paris: L’Harmattan.
Martín Muñoz, G. (2005). "Mujeres musulmanas: entre el mito y la realidad", in F. Checa y Olmos (ed.), Mujeres en el camino: el fenómeno de la migración femenina en España, Barcelona: Icaria.
Mernissi, F. (2002). El harén político: el Profeta y las mujeres, Oriente y Mediterráneo.
Mir Husseini, Z. (2010). "Tradición jurídica islámica y feminismo: un nuevo diálogo", IV Congreso Internacional de Feminismo Islámico, Madrid.
Moghadam, V. M. (Ed.). (2007). From patriarchy to empowerment: women’s participation, movements, and rights in the Middle East, North Africa, and South Asia. Syracuse (N.Y.): Syracuse University Press.
Moghissi, H. (1999). Feminism and Islamic fundamentalism: the limits of postmodern analysis. New York: Zed Books.
Mohanty, C. T., Russo, A., & Torres, L. (Eds.). (1991). Third World women and the politics of feminism. Bloomington: Indiana University Press.
Navarro, L. (2008). Contra el Islam. La visión deformada del mundo árabe en Occidente. Córdoba: Almuzara.
Nash, M. et al. (2013). Desvelando la historia. Fuentes históricas coloniales y postcoloniales en clave de género. Granada: Comares.
Nash, M. (2004). Mujeres en el mundo. Historia, retos y movimientos. Barcelona: Alianza editorial. Rhouni, R. (2010). Secular and Islamic feminist critiques in the work of Fatima Mernissi. Leiden: Brill.
Safi, O., & Hammer, J. (Eds.). (2013). The Cambridge companion to American Islam. Cambridge: Cambridge University Press.
Said, E. W., & Barsamian, D. (2003). Culture and resistance: conversations with Edward W. Said. London: Pluto.
Saikia, Y., & Haines, C. (Eds.). (2015). Women and peace in the Islamic world: gender, agency and influence. London: I.B.Tauris & Co Ltd.
Sikri, R. (1999). Women in Islamic culture and society: a study of family, feminism and franchise. New Delhi: Kanishka Publishers Distributors.
Suzack, C. (Ed.). (2010). Indigenous women and feminism: politics, activism, culture. Vancouver: UBC Press.
Tucker, J. E. (Ed.). (1993). Arab women: old boundaries, new frontiers. Bloomington: Indiana University Press.
Wadud, A. (1999). Qur'an and Woman. Rereading the Sacred Text From a Woman's Perspective. Oxford: Oxford University Press.
Yamani, M., & Allen, A. (Eds.). (1996). Feminism and Islam: legal and literary perspectives. Berkshire: Published for Centre of Islamic and Middle Eastern Law, School of Oriental and African Studies, University of London, Ithaca Press.