193116

TÜRKİYE'DE GENEL SEÇİM KAMPANYALARI (1950-2002)

Yazılı ve görsel medya, ideolojik araçlar olarak toplumu yönlendirme gücüne sahiptir. Reklamlar toplumun değerlerini, gündelik ilişkilerini yansıtmalarıyla, yayınlandığı döneme ait tarihe bir not düşen kültürel metinler olarak değerlendirilebilmektedir. Mc Luhan'ın da belirttiği gibi; en zengin ve en sadık toplumsal faaliyetlerden biri de reklamdır. Seçim kampanyası dönemindeki reklamlar siyaset ve iletişimin insanlık tarihi kadar eski olan ilişkisini bir kez daha gözler önüne sermektedir. Siyasi partiler, seçmenlerin siyasi hayata katılımlarıdır. Seçim dönemi reklamlarını analiz etmek, bir açıdan da toplumsal bir analizin yolunu açmaktadır. Geçmişten günümüze kadar siyasi partiler ve liderler, iletişim sanatının ve teknolojinin kendilerine sunduğu olanaklardan yararlanmışlardır. Alandaki gelişmelere paralel olarak seçim kampanyalarında kullanılan strateji ve taktiklerin de ilerleme gösterdiği gözlemlenebilmektedir. Halkın özgür iradesini seçimler aracılığı ile gösterebildiği 1950 seçimleri demokrasi, siyaset ve iletişim üçgeninin başlangıcı olarak Türk siyaset tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu makalede 1950-2002 yılları arasında Türkiye'de gerçekleşen genel seçimlerin iletişim kampanyaları, mesaj stratejileri, ve partilerin öne kampanyalarında kullanılan "siyasal reklamlar" çalışmanın inceleme alanını oluşturmuştur. Kampanyalar betimleyici bir anlatımla aktarılmış ve belirlenen dönemdeki seçimlerin afiş ve basın ilanları ile Türkiye'de siyasal iletişimin ve seçim kampanyalarının gelişimi ve tarihi arka planı değerlendirilmek istenmiştir. Çalışmanın sonucunda siyasi partilerin vizyon ve misyonları doğrultusunda söylemler geliştirdikleri, rakip partilerin benzer politikalara sahip oldukları dönemlerde negatif siyasal reklamların artışa geçtiği, seçim sonuçlarında ise çoğunlukla olumlu ve umut vaad eden söylemlere sahip partilerin, seçmen kitleleri tarafından iktidara taşındığı gözlemlenmiştir. Araştırmada 1950-2002 yılları arasında seçime katılan bütün partilerin değil, ağırlıklı olarak iktidar ve ana muhalefet partilerinin seçim kampanyalarına değinilmiştir

POLITICAL ELECTIONS IN TURKEY (1950-2002)

Printed and visual media have the power of guiding the society as ideological apparatuses. As advertisements reflect societal values and daily relationships, they can be evaluated as cultural texts that make an entry to history. Mc Luhan argues that advertising is one of the richest and most loyal social activities. Thus, political advertisements once more unfold the old relationship of politics and communication that is rooted back to history of humanity. Political parties are the participations of voters in political life. Analysing political campaigns pave the way for social analysis as well. From past to present, political parties and leaders have benefited from the art of communication and possibilities of technology. In accordance with the developments in the field, it can be observed that strategies and tactics employed in political campaigns have been advanced likewise. 1950 elections, that enabled the society to reveal its free will through voting, has a significant place in Turkish political history as the beginning of democracy-politicscommunication triangle. This article aims to indicate prominent features of parties by analysing political campaigns in Turkey between 1950 and 2002 and their message strategies. Political advertisements that are used in political campaigns provide the basis of research. This study intends to evaluate the transformation of political communication and political campaigns in Turkey and its historical background by conveying the campaigns through descriptive narration and analysing posters and printed advertisements in elections. Results of the study reveal that political parties develop discourses in the light of their visions and missions; there is an increase in negative political advertisements while rival parties employ similar policies; additionally, it was observed that parties that provide positive and hopeful discourses gain victory in the political race. In this study mainly government and the main opposition parties, election campaigns are discussed between 1950-2002 election campaign.

PDF

___

Akşam
Bilig (Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi)
Hürriyet
İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi
Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve İktisadi Araştırmalar Dergisi
Türkiye Günlüğü
AHMAD Feroz, Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980), Çev.: Ahmet Fethi, Hil Yayınları, İstanbul 1994.
AHMAD Feroz, Modern Türkiye'nin Oluşumu, Çev.:Yavuz Alogan, Sarmal Yayınevi, İstanbul 1995.
AKTAŞ Hasret, Partilerin Seçim Kampanyaları Örneğinde Siyasal İletişim, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2004.
AZİZ Aysel, Siyasal İletişim, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara 2003.
BALCI Şükrü, "Türkiye'de negatif siyasal reklamlar: 1995, 1999 ve 2002 Genel Seçimleri üzerine bir analiz", Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve İktisadi Araştırmalar Dergisi, 4, 4, 2007, s. 122-142.
Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, 14 Ekim 1973 Milletvekili Genel Seçim Sonuçları, DİE, Yayın No.702, Ankara 1974.
ÇAVDAR Tevfik, Türkiye'nin Demokrasi Tarihi 1950'den Günümüze, İmge Kitabevi, Ankara 2004.
ELDEN Müge, FIRLAR Berna Güneri, "The Political Promotion in the Politic Arena 'A Historical Analysis on Turkey From 1950's Till 2000's'", Bilig, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, S.: 29, yıl 2004, s. 105-136.
GÖKÇE Orhan ve diğerleri, "3 Kasım Seçimlerinin Anatomisi: Türk Siyasetinde Süreklilik ve Değişim", Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve İktisadi Araştırmalar Dergisi, S.: 2(2), 2002, s.1-36.
GÜZ Nurettin, Haberde Yönlendirme ve Kamuoyu Araştırmaları, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2005.
KALENDER Ahmet, Siyasal İletişim: Seçmenler ve İkna Stratejileri, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya 2005.
KELOĞLU Esra İşler, "Demokrat Parti'nin Halka İlişkileri Üzerine Bir İnceleme", İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2007, S.: 24.
SAĞLAMER Kayhan, Ecevit Olayı, Belge Yayınları, İstanbul 1974.
SELÇUK Sami, "Nelerin Reddi? Kimlerin İktidarı? Hukukun Tanrısı Ne?", Türkiye Günlüğü, S.: 70, 2002.
ÖZKAN Necati, Seçim Kazandıran Kampanyalar, Mediacat Yayınları, İstanbul 2004.
TEKELİ Şirin, "Cumhuriyet Döneminde Seçimler", Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.: 7, İletişim Yayınları, İstanbul 1983, s.1798-1824.
TOPUZ Hıfzı, Siyasal Reklamcılık: Dünyadan ve Türkiye'den Örneklerle, Cem Yayınevi, İstanbul 1991.
TURGUT Nükhet, Siyasal Muhalefet, Birey ve Toplum Yayınları, Ankara 1984.
UYAR Hakkı, Vatan Cephesi, Büke Kitapları, İstanbul 2001.
ZURCHER Eric J., Modernleşen Türkiye'nin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul 2004. İnternet Erişimleri
http://www.wardom.com.tr/tarihteki-secim-sloganlari-ve-afisleri-t262469.html?t=262469, ET: 29.11.2011.
http://www.siyasaliletisim.org/index.php?option=com_content&view=article&id=315:secimafileri &catid=131:secim-afisleri&Itemid=380 ET: 29.11.2011.
http://www.kongar.org/aydinlanma/2002/341_Secim_Sonuclari_IV_Buharlasan_Muhalefet.php, ET: 15.02.2013.
http://www.akifhamzacebi.org/index.php?option=com_content&view=article&id=159&Itemid=125 ET: 07.03.2013.