EDEBİYATLA TARİHİN MUTLU İZDİVACI: TARİHÎ ROMAN TÜRÜ VE OSMANCIK'TAN OSMAN GAZİ HAN'A BİR OLGUNLAŞMA KURGUSU

Sosyal bilimlerin tamamına ait birikimden yararlanma gücünü yedekleyen edebiyatla, ikiz kardeşi sayılabilecek bir sosyal bilim olan tarihin iç içe geçtiği tarihi roman türü, Türk edebiyatının seçkin eserlerle geniş kitlelere ulaşan özgün bir türüdür. Bu türün iyi örneklerinden ve ilk akla gelenlerinden biri, karakter unsurunun sentezleyici ve belirleyici olduğu bir roman kurgusu olduğu adından da anlaşılan Tarık Buğra'nın Osmancık adlı romanıdır. Bu roman, Tobias'ın, yirmiye indirgediği temel kurgularından "olgunlaşma" kurgusu ile birebir örtüşen bir akış silsilesi ve çizelgesi takip eder. Makalemizde, birincil kurgu olarak olgunlaşma, ikincil kurgu olarak değişim kurgusu ile kurduğu ilişkiler üzerinden Osmancık romanı irdelenecek, Türk edebiyatında Oğuz Kağan ile dünya yolculuğuna başlayan alp tipinin, Battalgazi'ye gelip, alperen tipine dönüşünceye kadar geçirdiği evrelerle Osman Gazi'nin gelişim eğrisi ilişkilendirilecektir. İçinde sonsuz kere uyanmaya elverişli uyuyan güçleri ile evrenin gözbebeği ve başkişisi olan insanın, zihinsel ve düşünsel evrimi ve değişimi, tarihi de değiştirme gücünü temsil ettiği için, insanı anladığımızda insanlığı da anlama olanaklarını elde ederiz. Tarık Buğra bu romanında Osmancık karakterinin olgunlaşması ve ruh haritası üzerinden Osmanlı Devletini kuran ve ayakta tutan ruhu tahlil ederken aynı zamanda kişi - devlet eşleşmesi yoluyla Osmanlı'nın da şifrelerini çözer. Romandan geriye okurun zihninde örnek alınması gereken bir devlet adamı karakteri ile tecrübelerinin damıtılması gereken bir devlet geleneği mirası kalır.

MERRY MARRIAGE OF LITERATURE AND HISTORY: A MATURATION FICTION FROM HISTORICAL NOVEL GENRE AND OSMANCIK TO OSMAN GHAZI KHAN

Historical novel genre in which literature which make a backup of utilization power from the accumulation of social sciences and history which is a social science that can be regarded as its twin is an authentic genre of Turkish literature which reaches the large masses with outstanding works. One of the best and most common examples of this genre is the novel "Osmancık" written by Tarık Buğra, whose element of character is synthesizer and determiner as understood from its title. This novel has a flow sequence and chart which directly overlaps with "maturation" fiction of Tobias which is reduced to twenty fictions by him. In our paper, the novel Osmancık will be analyzed through its relations with maturation first of all and then with alteration as the second fiction; transformation phase of alp character who started his journey around the world as Oghuz Khan in Turkish literature and turned into alperen character after arriving at Battalgazi will be related with development curve of Osman Ghazi. Since mental and spiritual evolution and alteration of human who is the blue boy and protagonist of universe with his dormant power that have the opportunity of being evoked for countless times represent the power of changing history; we have the opportunity of acknowledging humanity when we acknowledge people. In this novel Tarık Buğra analyze the spirit which founded and sustained Ottoman Empire through maturity and spirit map of Osmancık character, he also deciphers Ottoman through person-state match. What is left on people's mind from the novel is a statesman character to take as an example and legacy of state tradition whose experiences should be distilled.

PDF

___

BUĞRA Tarık, Osmancık, Ötüken Yayınları, 22-23 Basım, İstanbul 2007.
BURCU YILMAZ Ebru, Hikâye ve Romanlarda Sembol Dilinin Görüntüleri Üzerine Bir Değerlendirme, bilig, Kış 2011, Sayı 56.
EKER Süer, Çağdaş Türk Dili, Grafiker Yayınları, 4. Baskı, Ankara 2006.
ERCİLASUN Prof. Dr. Bilge, Kuruluş Devrini Konu Alan Romanlar Üzerine, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, http://www.edebiyatdergisi.hacettepe.edu.tr., Son Erişim Tarihi: 20.06.2013.
ERKUL Rasih, Cümle ve Metin Bilgisi, Anı Yayıncılık, Ankara 2004.
GİRARD René, Romantik Yalan ve Romansal Hakikat - Edebi Yapıda Ben ve Öteki, Çev: Arzu Etensel İldem, Metis Yayınları, İstanbul 2007.
GÖKYAY Orhan Şaik, Dedem Korkudun Kitabı, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2007.
HOMERİC, Moğol Kurdu, Çev: Ali Cevat Akkoyunlu, Doğan Kitap, İstanbul 1999.
KAPLAN Mehmet, Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 3 Tip Tahlilleri, Dergâh Yayınları, İkinci Baskı, İstanbul 1991.
KAVRUK Hasan - DURUKOĞLU Salim, Battalnâme, Malatya Kitaplığı Yayınları Edebiyat Dizisi 1, İstanbul 2012.
KORKMAZ Ramazan vd.,Yeni Türk Edebiyatı 1839 - 2000, Grafiker Yayınları, 1. Basım, Ankara 2004.
ÖZCAN Tarık, Osmancık Romanı'nın Sembolizm Bakımından Çözümlenmesi, http://www.trforumuz.biz., Son Erişim Tarihi: 20.06.2013.
TEKİN Mehmet, Roman Sanatı (Romanın Unsurları), Ötüken Yayınları, 1. Basım, İstanbul 2001.
TOBİAS Ronald B., Roman Yazma Sanatı, Çev: Mehmet Harmancı, Say Yayınları, İstanbul 1996, s. 191-192.
TUNALI Yağmur, Tarık Buğra'yla, Töre Dergisi, Ocak-Şubat 1981, Sayı, 116-117.
http://sozluk.sourtimes.org., Son Erişim Tarihi: 20.06.2013.
http://www. alevileriz.biz., Son Erişim Tarihi: 20.06.2013.
http://www.biriz.biz/evliyalar., Son Erişim Tarihi: 20.06.2013.
http://www.edebiyatturkiye.com., Son Erişim Tarihi: 20.06.2013.