19895

Türkiye Türkçesi ağızlarının tasnifleri üzerine bir değerlendirme

Türkiye Türkçesi ağızlarıyla ilgili olarak ilk yapılan çalışmalar 19. yüzyılın ortalarına kadar uzanır ve ağızlarla ilgili çalışmalar daha çok yabancı araştırmacılar tarafından yapılır. 1940’lı yıllardan sonra yerli araştırmacılar da Türkiye Türkçesi ağızları üzerine çalışmalara ağırlık verir ve günümüze kadar pek çok ağız çalışması ortaya konur. Derleme, inceleme ve karşılaştırma çalışmalarının yanı sıra kimi bilim adamlarının Türkiye Türkçesi ağızlarıyla ilgili genel tasnif çalışmaları da bulunmaktadır. Bu makalede Türkiye Türkçesi ağızlarının il, ilçe ve bölge tasniflerinin dışındaki genel tasnifleri üzerinde durulacak ve bu tasniflerden hareketle çeşitli değerlendirmeler yapılacaktır.

An assessment on the classification of Turkey Turkish dialects

The first studies on Turkey Turkish dialects date back to the middle of the 19th century and those studies are mostly done by the foreign researchers. Turkish researchers put emphasis on Turkey Turkish dialects after 1940s and since then many works on dialects are done. Some scientists have done studies on general classification besides compilation, investigation and comparative works. In this article, general classification of Turkey Turkish dialects is investigated and taking these classifications into consideration, some evaluations will be done.

PDF

___

BANGUOĞLU Tahsin (1977), Anadolu (ve Rumeli) ağızları, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi C-1, Dergah Yay., İstanbul, s. 132-134.
BANGUOĞLU Tahsin (1990), Türkçenin Grameri, TDK Yay. Ankara .
BAŞKAN Özcan (1970), Türkiye köy adları üzerine bir deneme, TDAY-Belleten, Ankara 1971, s. 237-251.
BOESCHOTEN Hendrik, (1991), Aspects of Language Variation. Turkish Linguistics Today (Yay. H. Boeschoten, L. Verhoeven), Leiden. s. 150-193.
CAFEROĞLU Ahmet (1946), Anadolu dialektolojisine dair bir deneme, Türk Dili-Belleten, s. 565.
CAFEROĞLU Ahmet (1959), Die anatolischen und rumelischen Dialekte. PhTF I, s. 239-260.
DEMİR Nurettin (1995), Alanya ağızlarında Şimdi’nin varyantları, TDAY-Belleten, s. 99-114.
ERCİLASUN A. Bican (198), Doğu Anadolu ağızlarının sınıflandırılması. Prof. Dr. İbrahim Kafesoğlu’nun Hatırasına Armağan, Ankara s. 219-223.
GÜLENSOY Tuncer (1985), Anadolu ağızlarında Şimdiki zaman eki, Türk Kültürü Araştırmaları, İbrahim Kafesoğlu’nun Hatırasına Armağan, Ankara, s. 282-295.
HAYASHİ T. (1984), Dialects on the Eastren Turkish Coast of the Black Sea, A Preliminary Report, gengo Kenkyu 85.
HAYASİ Toru (1990), Anadolu ağızlarının coğrafi dağılımı üzerine bir deneme çalışması. IV. Dilbilim Sempozyumu Bildirileri 17-18 Mayıs 1990. [Yay.:] S. Özsoy/H.Sebüktekin. İstanbul. S. 233-243.
KARAHAN Leylâ (1996), Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, TDK Yay. Ankara.. MAKSİMOV V. A. (1867), Opıt izsledovanij tjurdkih dialektov v Hudavendigare i Karamanii” St.Petersburg.